گلی ماندگار|
هر وقت بحث دریافت مالیات از مشاغل مختلف به میان می‌آید، مخالفان و موافقان زیادی در این رابطه اظهارنظر می‌کنند، چندی پیش بحث دریافت مالیات از پزشکان مطرح شد، البته این طرح هم مثل خیلی طرح‌ها و بحث‌های دیگر موضوع داغی شد برای بحث و جدل در فضای مجازی، اما مساله این است که واقعا کدام دسته از پزشکان باید مالیات بپردازند و کدام دسته باید معاف از مالیات باشند. این مساله‌ای است که کارشناسان حوزه بهداشت و درمان باید به آن پاسخ دهند، اما اگر بخواهیم در مورد پزشکانی که باید مالیات بپردازند بحث کنیم، اولین گروه همان‌هایی هستند که با عمل‌های زیبایی سر و کار دارند.
برداشت اول، داخلی
حتی در شرایط کرونا هم تعداد قابل توجهی از افراد برای دریافت وقت عمل و مشاوره در مطب حضور دارند. منشی دکتر تک به تک با آنها صحبت می‌کند، شرایط و قیمت‌ها را می‌گوید و بعد بیمار (البته بیمار که نمی‌شود گفت فرد خواهان زیباتر شدن) را به اتاق دکتر راهنمایی می‌کند. این دکتر که یکی از معروف‌ترین‌های عمل زیبایی است قیمت‌های نجومی از بیماران دریافت می‌کند. عمل ساده غبغب 12 میلیون تومان، عمل بینی، 20 میلیون تومان، لیپوساکشن 360 درجه (این‌ها اصطلاحاتی است که منشی برای بیماران بازگو می‌کند) با هزینه کلینیک 40 میلیون تومان، پیکر تراشی به صورت کامل بالای 100 میلیون تومان. جالب است بدانید که این دکتر در روز حداقل 3 تا 4 عمل انجام می‌دهد و میانگین درآمد یک روزه‌اش اگر بیشتر از 100 میلیون تومان نباشد قطعا کمتر نیست.
برداشت دوم، داخلی
مطب خلوت است، در واقع منشی وقت در را باز می‌کند، اسم شما را می‌پرسد و اگر از قبل وقت گرفته باشید اجازه ورود می‌دهد. اینجا نیز مطب یکی دیگر از پزشکان معروف عمل‌های زیبایی است، قیمت‌ها هم خیلی با پزشک اولی فرقی ندارد، کمی کمتر است اما در عوض هزینه‌ای که باید برای بیمارستان یا کلینیکی که در آن بستری می‌شوید، پرداخت کنید بیشتر است، پس به این صورت باز هم قیمت‌ها تقریبا در یک ردیف است. عمل بینی 16 میلیون و کلینیک 4 میلیون برای بستری می‌گیرد. عمل (عبدو، که این هم یکی از عمل‌های زیبایی برای افرادی است که بعد از لاغر شدن دچار افتادگی پوست شده‌اند انجام می‌شود) هزینه‌اش بین 75 تا 80 میلیون است و با هزینه بستری کلینیک یا بیمارستان این مبلغ نزدیک 100 میلیون تومان می‌شود. اما نکته جالب اینجاست که وقت این پزشکان تا 27 اسفند ماه 1400 پراست. یعنی درست تا آخرین روز کاری سال جاری... عجیب نیست در شرایطی که بسیاری از مردم دغدغه معاش خود را دارند، هستند افرادی که برای وقت گرفتن و انجام جراحی‌های زیبایی از یکدیگر سبقت می‌گیرند و حتی برای یک روز جلوتر انداختن وقت عمل خود حاضرند پول بیشتری پرداخت کنند.
دریافت مالیات آری یا نه؟
با این اوصاف آیا دریافت مالیات از چنین پزشکی غیرمنصفانه به نظر می‌رسد؟ البته که چنین نیست، شاید گرفتن مالیات از پزشک عمومی که اگر تمام روزهای هفته را کار کند و هر 30 روز ماه در بیمارستان یا مطب شیفت داشته باشد، در نهایت مبلغی بین 10 تا 15 میلیون تومان درآمد دارد، غیر منصفانه باشد، اما دریافت مالیات از پزشکی با درآمد روزانه 100 میلیون تومان بسیار منطقی به نظر می‌رسد. در واقع پزشکانی که عمل‌های زیبایی انجام می‌دهند، بسیار کمتر از پزشکانی که عمل‌های سنگین مانند قلب باز یا مغز انجام می‌دهند، استرس را تجربه می‌کنند. البته کم بوده اشتباهاتی که به قیمت جان بیماران تمام شده و در نهایت پزشک به پرداخت جریمه یا دیه محکوم شده و باز هم به کار خود ادامه داده است.
خطاهای پزشکی به دلیل عدم تخصص
دکتر بهرام عظیم‌زاده، متخصص گوش و حلق و بینی در این باره به «تعادل» می‌گوید: اکثر پزشکانی در عمل‌های زیبایی دچار خطای پزشکی می‌شوند، کسانی هستند که تخصص زیبایی ندارند، بیشتر این پزشکان بدون در نظر گرفتن تخصص خود که عمدتا جراح عمومی یا متخصص گوش و حلق و بینی است دست به انجام عمل‌های زیبایی می‌زنند چون درآمد بالایی دارد و یک‌شبه می‌توانند راه صد ساله را طی کنند. متاسفانه در تمام این سال‌ها نه وزارت بهداشت و نه سازمان نظام پزشکی برخورد قاطعی به این قانون شکنی نداشته و پزشکان هم همیشه قوانین را دور زده‌اند.
او در بخش دیگری از سخنانش می‌گوید: متاسفانه کسانی هم که برای این عمل‌ها مشتاق هستند، بیشتر به دنبال پزشکانی می‌گردند که قیمت کمتری دریافت می‌کنند و صد البته وقتی پزشکی تخصص نداشته باشد، قیمت کمتری می‌گیرد اما احتمال خطا بسیار بالاتر است و گهگاه باعث بروز حوادثی می‌شود که حتی راه جبران ندارد. تا به حال چندین پرونده در مورد مرگ جوانان هنگام جراحی عمل بینی به سازمان نظام پزشکی ارجاع داده شده است. اتفاقاتی از این دست می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
۶۵ درصد مشاغل پول‌ساز
مالیات نمی‌دهند
کورش قیاسی، کارشناس اقتصاد نیز درباره عدم پرداخت مالیات توسط پزشکان به آمارهای دیوان محاسبات اشاره کرده و در این باره به «تعادل» می‌گوید: بررسی‌های دیوان محاسبات از تفریغ بند (ز) قانون بودجه سال ۱۳۹۹ نشان می‌دهد تا پایان سال ۱۳۹۹ از کل ۱۵۵هزار و ۵۷۲ مشمول در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی، دامپزشکی، وکلا و مشاوران خانواده شاغل در بخش خصوصی تنها ۵۴ هزار و ۴۹۰ نفر در سامانه امور مالیاتی ثبت‌نام کرده و کد رهگیری دریافت کرده و ۱۰۱ هزار و ۸۲ نفر حتی به سامانه هم مراجعه نکرده‌اند. دیوان محاسبات در گزارش تفریغ بودجه متذکر شده ثبت‌نام در سامانه به معنی پرداخت مالیات نیست و چه‌بسا کسانی هم در این صنف‌ها باشند که کد رهگیری دریافت کرده اما بنا به دلایلی از پرداخت مالیات فراری هستند. به‌عبارتی براساس گزارش دیوان محاسبات، ۶۵ درصد شاغلان مشاغل پول‌ساز از دادن مالیات فراری هستند.
فرار مالیاتی در برخی استان‌ها ۸۰ درصد است
او در بخش دیگری از سخنانش می‌افزاید: طبق گزارش دیوان محاسبات، از ۱۰۱هزار و ۸۲ نفری که در سامانه مالیاتی ثبت‌نام نکرده‌اند، ۲۴ هزار و ۲۴۷ نفر آن در تهران هستند که براساس گزارش‌های مختلف، جزو پول‌سازترین‌ها در کشور بوده‌اند. فارس با ۷۵۶۰ نفر و اصفهان با ۶۱۷۸ نفر در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند. اما به‌لحاظ سهم و درصد نیز، طبق گزارش دیوان محاسبات، از مشمولان مشاغل جامعه پزشکی، وکلا و مشاوران خانواده فعال در بخش خصوصی، تا پایان سال ۱۳۹۹ گرچه به‌طور میانگین در کل کشور ۶۵ درصد این مشمولان در سامانه امور مالیاتی ثبت‌نام نکرده‌اند، اما بالاترین فرارمالیاتی مربوط به استان سمنان با ۸۰ درصد بوده است. پس از این استان؛ شاغلان سه صنف مذکور در استان کهگیلویه و بویراحمد با ۸۷.۷ درصد و ایلام با ۷۶.۸ درصد در رتبه دوم و سوم فرار مالیاتی قرار دارند. فرار مالیاتی در تهران با ۶۷.۲ درصد گرچه کمتر از استان‌های مذکور قرار دارد اما از میانگین ۶۵ درصد کشوری بالاتر است.
۳۹ هزار پزشک، فراری از پرداخت مالیات
براساس آماری که دیوان محاسبات به نقل از سازمان امور مالیاتی کشور ذکر کرده، تا پایان سال ۱۳۹۹ از ۸۵ هزار و ۷۱۱ پزشک، پیراپزشک، داروساز و دامپزشک شاغل در بخش خصوصی ۴۶ هزار و ۵۰۵ نفر در سامانه امور مالیاتی ثبت‌نام کرده و بیش از ۳۹ هزار نفر از آنان ثبت‌نام نکرده‌اند. در این گزارش آمار تفکیکی صرف درمورد جامعه پزشکی آمده و از جزییات فرار مالیاتی وکلای دادگستری، مشاوران حقوقی و مشاوران خانواده که براساس بند (ز) تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۳۹۹ مکلف به استفاده از سامانه پایانه‌های مالیاتی شده‌اند، حرفی به میان نیامده و دیوان محاسبات متذکر شده دلیل این موضوع، نبود اطلاعات از عملکرد مالیاتی این صنف‌ها بوده است.
حقوق‌بگیران امسال ۲۳ هزار میلیارد تومان مالیات داده‌اند
برای درک اهمیت فرار مالیاتی جامعه پزشکی، وکلا و مشاوران خانواده فعال در بخش خصوصی و مطب‌های شخصی همین قدر کافی است بدانیم طبق آخرین آمارهای ارایه‌شده ازسوی سازمان امور مالیاتی کشور در ۸ماهه نخست سال جاری ایرانی‌ها (بدون درنظر گرفتن مالیات گمرکی) ۱۹۲ هزار و ۳۵۰ میلیارد تومان مالیات داده‌اند. براساس این گزارش، از این مقدار، نزدیک به ۷۵ هزار میلیارد تومان یا معادل ۳۹ درصد مربوط به مالیات کالا و خدمات است، نزدیک به ۷۰ هزار میلیارد تومان آنکه معادل ۳۶.۲ درصد از کل درآمدهای مالیاتی کشور است مربوط به مالیات اشخاص حقوقی یا همان شرکت‌ها است. ۲۰.۳ درصد از کل درآمد مالیاتی کشور که معادل رقمی برابر با ۳۹ هزار میلیارد تومان بوده، مربوط به مالیات بر درآمدهاست. این پایه از درآمدهای مالیاتی دولت شامل حقوق کارکنان بخش عمومی، حقوق کارکنان بخش خصوصی، مشاغل، مستغلات و متفرقه درآمد است.
میلیاردرهای فراری از پرداخت مالیات
همین اعداد و ارقام به درستی نشان می‌دهد که بسیاری از افراد با درآمد بالا در کشور از پرداخت مالیات شانه خالی می‌کنند. در واقع اگر به مساله مالیات به صورت اخلاقی نگاه می‌شد، حالا بسیاری از جراحان زیبایی، طلافروش‌ها، کسب و کارهای پر درآمد به جای اینکه به دنبال راهی برای فرار از پرداخت مالیات باشند، آن را یک وظیفه اخلاقی می‌دانستند و نسبت به پرداخت مالیات احساس وظیفه می‌کردند. در این صورت شاید وضعیت اقتصادی و معیشتی خیلی از کارمندان، کارگران، بازنشستگان، معلمان و دیگر اقشار آسیب‌پذیر جامعه خیلی بهتر از شرایط کنونی بود و تا این حد فقر در جامعه بیداد نمی‌کرد.
