سرنوشت مبهم سيم‌كارت‌هاي سفيد

۱۴۰۴/۰۹/۲۲ - ۰۱:۳۹:۳۴
کد خبر: ۳۶۹۵۶۶

پس از مطرح شدن موضوع استفاده از سيم‌كارت‌هاي سفيد و افزايش انتقادها، وزارت ارتباطات طي روزهاي اخير از مركز ملي فضاي مجازي خواست براي مشخص شدن موضوع به مردم توضيح دهد.

پس از مطرح شدن موضوع استفاده از سيم‌كارت‌هاي سفيد و افزايش انتقادها، وزارت ارتباطات طي روزهاي اخير از مركز ملي فضاي مجازي خواست براي مشخص شدن موضوع به مردم توضيح دهد. در مقابل، مركز ملي فضاي مجازي هم اعلام كرد كه سازوكار اجرايي سفيدكردن خطوط بر عهده وزارت ارتباطات است. با وجود مواضع تازه اين دو نهاد، همچنان ابهام‌هايي درباره اينكه كدام نهاد مسوول تصميم‌گيري نهايي است، باقي مانده است. به گزارش ايسنا، محدوديت‌هاي گسترده اعمال شده بر شبكه‌ها و پلتفرم‌هاي اجتماعي خارجي، زمينه شكل‌گيري بازاري پرسود براي فيلترشكن‌ها را فراهم كرده و مسوولان بر اين باورند فيلترينگ و محدودسازي فني ابزار كوتاه‌مدت مديريت فضاي مجازي است و تجربه جهاني نشان مي‌دهد كه با ابزار فني نمي‌توان مديريت فضاي مجازي را انجام داد. داده‌هاي منتشرشده از سوي نهادهاي رسمي گوياي آن است كه بيش از ۸۳ درصد مردم از فيلترشكن‌ها استفاده مي‌كنند و به اين معني است كه پاسخي به اين نياز مردم وجود نداشته و طبيعتا تداوم اين شرايط نه‌تنها به اهداف فرهنگي مورد انتظار كمك نكرده و موجب گسترش استفاده علني از فيلترشكن‌ها و شكل‌گيري اختلالات پايدار در ارتباطات شده است. در اين راستا دولت و وزارت ارتباطات طي يك سال و نيم گذشته در تلاش هستند شرايط دسترسي عادلانه همه كاربران به اينترنت و استفاده از پلتفرم‌هاي خارجي پركاربر را فراهم كنند. در اولين قدم كاربران به گوگل پلي و واتس اپ دسترسي پيدا كردند و انتظار مي‌رود طي ماه‌هاي آينده يك پلتفرم ديگر تعيين تكليف شود. رييس مجلس شوراي اسلامي معتقد است فيلترينگ به اين شكل اقدام صحيحي نيست. با اين حال با وجود انتظار كاربران براي برقراري عدالت ارتباطي، طرح موضوع استفاده از سيم كارت سفيد توسط برخي افراد به موردي قابل بحث و پرابهام تبديل شده است. ماجرا از آن جايي شروع شد كه شبكه اجتماعي ايكس در قابليت جديد خود لوكيشن كاربران را نشان داد و به اين ترتيب اگر لوكيشن كاربري ايران باشد، به اين معناست كه او از اينترنت بدون فيلتر استفاده مي‌كند.

 اين موضوع سبب انتقادهايي در فضاي مجازي از سوي كاربران شد و برخي مسوولان نسبت به آن واكنش نشان دادند. محمد باقرقاليباف -رييس مجلس شوراي اسلامي - اخيرا درباره فيلترينگ و استفاده از سيم‌كارت‌هاي سفيد و رفع محدوديت‌ها و حل معضل آن تاكيد كرده است فيلترينگ به شكل موجود را اشتباه مي‌داند. فيلترينگ در زمان بحران و حوادث و جنگ و حتي تا قطع اينترنت كه در جنگ ۱۲ روزه بود، امر طبيعي و مشخص است كه در همه دنيا هم رخ مي‌دهد اما وقتي بحران و جنگ نيست، فيلترينگ به اين شكل كار صحيح نيست.

 فاطمه مهاجراني -سخنگوي دولت- نيز در مورد موضوع سيم‌كارت‌هاي سفيد، گفته است: بنده نيز به همراه تعداد ديگري از افراد مانند سياسيون و اهالي رسانه كه تعداد آنها به ده‌ها هزار نفر مي‌رسد، در جريان ايام جنگ ۱۲ روزه بنا به مصلحت نهادهاي مربوطه، از سيم كارت سفيد برخوردار شدم والا شخصا با اين اقدام مخالفم و از همين رو نيز در دولت پيگير رفع فيلترينگ هستيم.

 مهاجراني تأكيد كرده است راه پيمودن اين مسير، تنها صداقت و البته عذرخواهي در صورت خطا كردن است و اگر او به دليل داشتن سيم‌كارت سفيد، مردم را رنجانده است با شجاعت از اين بابت عذرخواهي مي‌كند. در نهايت مسعود پزشكيان- رييس‌جمهور- در مراسمي به مناسبت روز دانشجو در دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، اعلام كرد كه دستور داده است سيم‌كارت‌هاي سفيد را سياه كنند. اما با گذشت يك روز وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات در نامه‌اي خطاب به دبير شوراي عالي فضاي مجازي، از او خواسته است در مورد سيم‌كارت‌هاي سفيد به مردم گزارش بدهند. 

سخنگوي اين مركزگفته سازوكار اجرايي سفيدكردن خطوط به عهده وزارت ارتباطات است و فهرست خطوطي كه سفيد مي‌شود توسط دستگاه‌هاي متولي به كارگروه مذكور ارايه مي‌شود. در اين نامه نوشته شده بود با توجه به محوريت آن شورا در سياست‌گذاري‌هاي كلان فضاي مجازي كشور و با توجه به دستور صريح رييس‌جمهور در خصوص دسترسي‌هاي موسوم به «سيم‌كارت سفيد» كه معلول سياست‌هاي مسدودسازي در سال‌هاي گذشته بود و نزد افكار عمومي بازتاب منفي داشته، شايسته است دستور فرماييد موضوع با قيد فوريت در دستور كار قرار گرفته و گزارش آن به استحضار مردم رسانده شود. مركز ملي فضاي مجازي نيز در پاسخ به اين نامه تأييد كرده است خطوط سفيد بر اساس پيشنهاد وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات وقت و بر حسب سازوكارهاي مصوب قانون جرايم رايانه‌اي (مصوب سال ۱۳۸۸) كه ۶ عضو از ۱۲ عضو آن، از دولت هستند، اجرايي شده است و مركز ملي و شوراي عالي فضاي مجازي در اين كارگروه عضويت ندارد.

 به گفته سخنگوي اين مركز سازوكار اجرايي سفيدكردن خطوط به عهده وزارت ارتباطات است و فهرست خطوطي كه سفيد مي‌شود توسط دستگاه‌هاي متولي به كارگروه مذكور ارايه مي‌شود و راهكار اصلاح مصوبه يا اصلاح افرادي كه خطوط تلفن همراه آنها سفيده شده است، از طريق همين سازوكار قانوني وجود دارد. به منظور اصلاح يا لغو اصل مصوبه اعطاي خط سفيد، بايد موضوع در همان كارگروه مطرح و تصويب شود. بنابراين در صورتي كه تصميم بر اين باشد كه در دسترسي افراد تجديدنظر شود، همان دستگاه‌هايي كه پيشتر ليست ارسال كرده‌اند، مي‌توانند ليست اصلاحي را هم به سازوكار مذكور جهت اصلاح، تحويل دهند. با وجود اظهارات اخير دو نهاد رسمي در اين زمينه همچنان ابهام‌هايي در اين زمينه كه نهاد تصميم‌گير در اين باره كيست؟ وجود دارد. اما پيگيري‌هاي ايسنا تا زمان انتشار اين گزارش از نهادهاي مربوطه از جمله وزارت ارتباطات تا اين لحظه نتيجه‌اي نداشته است.