عملکرد اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۵ میلادی چگونه بود؟
در ماه آوریل، هنگامی که دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا جنگ تجاری خود را آغاز کرد، سرمایهگذاران و بسیاری از اقتصاددانان انتظار یک رکود جهانی شدید را داشتند. اما در نهایت، تولید ناخالص داخلی جهانی احتمالاً امسال حدود ۳٪ رشد خواهد کرد—تقریباً همانند سال گذشته. نرخ بیکاری در تقریباً همهجا پایین مانده است. بازارهای سهام یک سال دیگر از بازدهی قابل قبول را ثبت کردهاند.
به گزارش انتخاب، اکونومیست نوشت: میتوانست بسیار بدتر باشد. در ماه آوریل، هنگامی که دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا جنگ تجاری خود را آغاز کرد، سرمایهگذاران و بسیاری از اقتصاددانان انتظار یک رکود جهانی شدید را داشتند. اما در نهایت، تولید ناخالص داخلی جهانی احتمالاً امسال حدود ۳٪ رشد خواهد کرد—تقریباً همانند سال گذشته. نرخ بیکاری در تقریباً همهجا پایین مانده است. بازارهای سهام یک سال دیگر از بازدهی قابل قبول را ثبت کردهاند. تنها نگرانی واقعی، تورم است. در سراسر OECD تورم همچنان بالاتر از هدف ۲٪ بانکهای مرکزی باقی مانده است.
این عملکرد کلی، تفاوتهای گستردهای را پنهان میکند. بنابراین برای پنجمین سال پیاپی، اکونومیست به دنبال «اقتصاد سال» گشته است. ما دادههایی درباره پنج شاخص—تورم، «گستره تورم»، تولید ناخالص داخلی، اشتغال و عملکرد بازار سهام—برای ۳۶ کشور عمدتاً ثروتمند جمعآوری کردهایم. سپس آنها را بر اساس میزان موفقیت در هر شاخص رتبهبندی کردهایم و یک امتیاز کلی از موفقیت اقتصادی در سال ۲۰۲۵ ایجاد کردهایم. جدول زیر این رتبهبندیها را نشان میدهد.
خبر خوب اقتصادی بیشتری از جنوب اروپا میرسد. پس از پیروزی اسپانیا در سال گذشته، این بار پرتغال در صدر قرار دارد. در سال ۲۰۲۵ پرتغال توانست رشد قوی تولید ناخالص داخلی، تورم پایین و بازاری پررونق برای سهام داشته باشد. سایر اعضای منطقه یورو که در دهه ۲۰۱۰ با مشکلاتی مواجه بودند، از جمله یونان (برنده ما در سالهای ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳) و اسپانیا، نیز در رتبههای بالا قرار دارند. در جاهای دیگر، اسرائیل به روند بهبود قدرتمند خود پس از آشفتگی سال ۲۰۲۳ ادامه داده است. ایرلند تنها اندکی از کسب رتبه نخست بازمانده است.
اما عقبماندگان عمدتاً از شمال اروپا هستند. استونی، فنلاند و اسلواکی برای قرار گرفتن در قعر رتبهبندی رقابت میکنند. آلمان کمی بهتر از سالهای گذشته عمل کرده، اما هنوز خوب نیست. بریتانیا نیز همین وضعیت را دارد. فرانسه با وجود آشفتگی سیاسی، امتیاز نسبتاً خوبی میگیرد. آنسوی اقیانوس اطلس، آمریکا در میانه جدول قرار گرفته—و عملکردی ضعیفتر از ایتالیا دارد. بازار کار آمریکا قوی است اما چشمگیر نیست. تورم نسبتاً بالا امتیاز کلی آمریکا را کاهش میدهد.
در واقع، نخستین شاخص ما تورم هسته است که قیمتهای غذا و انرژی را حذف میکند زیرا پرنوسان هستند. هر چه نرخ سالانه یک کشور به ۲٪—هدف متداول بانکهای مرکزی—نزدیکتر باشد، رتبه بهتری میگیرد. تورم ترکیه همچنان بسیار بالاتر از هر جای دیگر است و علت آن سیاستهای اقتصادی عجیب رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور این کشور است. استونی دومین بدترین وضعیت را دارد، با تورم هسته نزدیک به ۷٪ در سهماهه سوم ۲۰۲۵، زیرا همچنان از شوک عظیم انرژی سال ۲۰۲۲ در حال بهبود است. کشورهای فراوان دیگری نیز مشکلات خاص خود را دارند. تورم هسته بریتانیا نسبت به سال گذشته کاهش یافته؛ اما با ۴٪ همچنان بالاتر از سطحی است که بانک انگلستان میخواهد.
در برخی کشورها تورم هسته بیش از حد پایین است. از جمله سوئد که تورم تقریباً وجود ندارد. برای بسیاری از خانوارهایی که از چهار سال افزایش شدید قیمتها خسته شدهاند، این موضوع شاید عالی بهنظر برسد. اما در چنین شرایطی، اقتصاددانان نگران تورم منفی هستند—پدیدهای که خرجکردن را کاهش میدهد و بار واقعی بدهیها را افزایش میدهد. داشتن مقداری تورم بهتر از نبودِ آن است. گروهی از کشورها، از جمله فنلاند و سوئیس، نیز با چنین وضعیت کمرمقی روبهرو هستند. ژاپن تورم بالاتری نسبت به دهه ۲۰۱۰ دارد، اما هیچچیز مشابه داغشدن اقتصادی مشاهدهشده در دیگر نقاط نیست.
«گستره تورم» داستان مشابهی را بیان میکند. این شاخص سهم اقلامی را اندازهگیری میکند که قیمتشان بیش از ۲٪ در سال افزایش مییابد. در برخی کشورها این سهم جهش داشته است—از جمله آمریکا، شاید به دلیل سیاست مالی بسیار تهاجمی. حتی امروز، قیمت بیش از ۸۵٪ از اقلام سبد مصرفی استرالیا با بیش از ۲٪ سرعت سالانه افزایش مییابد.
اما رشد و اشتغال چه؟ همان چیزهایی که برای رأیدهندگان بسیار مهم هستند. در اینجا پرتغال برجسته است. گردشگری رونق گرفته و بسیاری از ثروتمندان خارجی برای استفاده از نرخهای مالیاتی پایین به کشور مهاجرت میکنند. رشد تولید ناخالص داخلی بسیار بالاتر از میانگین اروپاست. جمهوری چک و کلمبیا نیز افزایش قابل توجهی در تولید و اشتغال نشان میدهند و آنها را در یکسوم بالایی رتبهبندی قرار میدهد. در مقابل، کره جنوبی شغل از دست داده است. نروژ که وابستگی زیادی به کالاها و حملونقل دریایی دارد، تحت فشار کاهش تجارت جهانی قرار گرفته است.
در سهماهه سوم امسال ایرلند رشد بیش از ۱۲٪ تولید ناخالص داخلی را نسبت به سال گذشته ثبت کرد—عدد فوقالعادهای که البته گمراهکننده نیز هست. شرکتهای چندملیتی بزرگی که سود خود را در ایرلند ثبت میکنند، حسابهای ملی این کشور را دستخوش اعوجاج میکنند. اقتصاددانان ایرلندی ترجیح میدهند از «تقاضای داخلی کل تعدیلشده» استفاده کنند، که توسط اداره آمار ملی تولید میشود و بسیاری از این اعوجاجها را حذف میکند؛ بنابراین ما نیز از همان معیار استفاده کردهایم.
بازارهای سهام، آخرین بخش ارزیابی ما هستند. شاید انتظار داشته باشید سهام آمریکا قهرمان بلامنازع باشد. اما افزایش قیمت سهام صرفاً قابل قبول بوده است. سطح بالای بازار سهام آمریکا بیشتر بازتاب موفقیتهای سالهای گذشته است. وضعیت فرانسه نیز مشابه است؛ سهام باارزشترین شرکت آن، LVMH، تقریباً بدون تغییر مانده است. در این شاخص، هیچ کشوری عملکردی بدتر از دانمارک نداشته است. در سال گذشته قیمت سهام نُوو نوردیسک، تولیدکننده اوزمپیک، ۶۰٪ سقوط کرده، زیرا این شرکت پیشتازی خود را در بازار داروهای لاغری از دست داده است.
برای بازدهی داغ بازار سهام، جای دیگری را نگاه کنید. هرچند شرکتهای جمهوری چک و کره جنوبی در سال ۲۰۲۵ عملکرد خوبی داشتهاند، اما هیچجا بهتر از اسرائیل نبوده است. در سال گذشته قیمت سهام باارزشترین شرکت فهرستشده این کشور، بانک لئومی، حدود ۷۰٪ افزایش یافته است. سرمایهگذاران پرتغالی نیز عملکرد خوبی داشتهاند و بازار سهام بیش از ۲۰٪ در سال ۲۰۲۵ رشد کرده است. شاید باز هم بیشتر باشد. بر اساس محاسبات ما، بازار سهام کشوری که به عنوان «اقتصاد سال» انتخاب میکنیم، به طور متوسط در سال بعد ۲۰٪ رشد میکند. ما توصیه سرمایهگذاری نمیکنیم، اما…
