تنها راه، حفظ قدرت خريد مردم است
نشست خبري محمدباقر قاليباف، رييس مجلس شوراي اسلامي، در حالي برگزار شد كه فضاي سياسي و اقتصادي كشور در ماههاي اخير تحت تأثير مجموعهاي از رويدادهاي مهم قرار داشته است: از جنگ ۱۲روزه اخير و پيامدهاي منطقهاي آن گرفته تا چالشهاي اقتصادي، اجراي برنامه هفتم توسعه، تورم مزمن، وضعيت بودجه ۱۴۰۵، و بحثهاي داغي مانند فيلترينگ، كالابرگ الكترونيك، حكمراني ديجيتال و مذاكرات هستهاي.
نشست خبري محمدباقر قاليباف، رييس مجلس شوراي اسلامي، در حالي برگزار شد كه فضاي سياسي و اقتصادي كشور در ماههاي اخير تحت تأثير مجموعهاي از رويدادهاي مهم قرار داشته است: از جنگ ۱۲روزه اخير و پيامدهاي منطقهاي آن گرفته تا چالشهاي اقتصادي، اجراي برنامه هفتم توسعه، تورم مزمن، وضعيت بودجه ۱۴۰۵، و بحثهاي داغي مانند فيلترينگ، كالابرگ الكترونيك، حكمراني ديجيتال و مذاكرات هستهاي. قاليباف كه اينبار برخلاف نشست قبلي خود در مجلس يازدهم با مقدمهاي كوتاه آغاز كرد، تلاش داشت تصويري از عملكرد پارلمان، چالشهاي پيشروي دولت و مجلس و همچنين خطوط قرمز كشور در مواجهه با قدرتهاي فرامنطقهاي ارايه كند.
هرچند نقطه ثقل سخنان او همچنان اقتصاد و مسائل معيشتي بود «از تورم و بهرهوري تا كالابرگ و بودجه» اما پرسشهاي سياسي و امنيتي نيز در اين نشست مطرح شد. او كوشيد تصويري از آينده ارايه كند كه در آن افزايش بهرهوري، اصلاح ساختار انرژي، توسعه بخش معدن، رشد سرمايهگذاري، حكمراني در فضاي مجازي و تنظيم رابطه دولت- مجلس ميتواند چشمانداز اقتصادي كشور را تا سال ۱۴۱۴ دگرگون كند.
از جنگ ۱۲روزه تا ظرفيت مردمي
قاليباف سخنان خود را با تبريك هفته مجلس و يادآوري نام شهيد آيتالله مدرس آغاز كرد. او به فضاي امنيتي هفتههاي گذشته اشاره كرد و گفت كه نشست خبري بهدليل «تجاوز ظالمانه رژيم صهيونيستي و امريكا» به تعويق افتاد. در نخستين محور سخنراني، رييس مجلس به جنگ ۱۲روزه پرداخت؛ جنگي كه به گفته او «ايران در آن غافلگير نشد، اما از نوع اقدام دشمن غافلگير شد». او اشاره كرد كه در روزهاي نخست و با دستور رهبري، فرماندهان وارد ميدان شدند و «در كمتر از پنج روز تسلط كافي بر آسمان و زمين دشمن صهيونيستي حاصل شد.
قدرت اصلي ما بعد از خدا قلب ملت ماست
او با اشاره به «يكپارچگي مردم» در جنگ، اين انسجام را سرمايه اصلي كشور براي ورود به فاز جديد اقتصادي معرفي كرد؛ موضوعي كه به شكل مستقيم با سياستهاي اقتصادي مجلس پيوند خورد.
اقتصاد، بهرهوري و اصلاح ساختارها
قاليباف محور اصلي نشست را اقتصاد معرفي كرد و گفت: مهمترين چالش امروز كشور همين حوزه است. او توضيح داد كه براي رسيدن به رشد ۸ درصدي تعيينشده در برنامه هفتم توسعه، دو عامل كليدي يعني بهره وري و سرمايهگذاري وجود دارد كه بايد به آن توجه كرد. اما بايد توجه كنيم كه سهم بهره وري ميتواند از سرمايهگذاري هم بيشتر باشد.
او با اشاره به دو بخش مهم اصلاح انرژي و اصلاح ساختار معدن گفت كه با بهرهوري در اين دو حوزه، «ميتوان درآمد ارزي كشور را به اندازه درآمد فعلي افزايش داد».
در اجراي قانون مسكن در يك جاهايي واقعا دچار اشكال هستيم
رييس مجلس در مورد قانون مسكن و اينكه چرا كسي مانع اين افزايش روز افزون قيمتها در بحث اجاره و خريد مسكن نميشود گفت: من فكر ميكنم مجلس شوراي اسلامي در قانونگذاري براي مسكن بسيار دقيق، كارشناسانه و قابلاجرا نگاه كرد. يكي از بحثهايمان اين بوده كه آنهايي كه خانهها را احتكار ميكردند ما برايشان قانون نداشتيم. در قانون تصويب كرديم اگر از ۱۸ ماه (انشاءالله كه اشتباه نكنم) از پايان كار ساختمان گذشت و خانه فروخته نشد يا به اجاره داده نشد، از آن به صورت تصاعدي ماليات گرفته شود. اين قانون است؛ ولي ما در اجراي قانون در يك جاهايي واقعا دچار اشكال هستيم.
قاليباف در ادامه خاطرنشان كرد: در بخش مربوط به اجاره هم اشكالاتي وجود داشت. ما قانون وضع كرديم و بين مستأجر و اجارهدهنده، سقف و ضوابط را مشخص كرديم. موضوع ديگر، توليد مسكن بود. در قانون جهش توليد مسكن آن را تصويب كرديم و در برنامه هفتم هم حلقه تكميلي اين كار مشخص شد. در ماده ۵۰ قانون هم اين موضوع ديده شده است.
وي افزود: من به يكي از وزراي محترم خدا رحمت كند دوستمان جناب آقاي قاسمي وزير مسكن و شهرسازي سابق را گفتم كجاي قانون نوشته دولت مسوول ساختن خانه است؟ دولت بايد تصديگري كند. بزرگترين دارايي دولت زمين است. در شهرها بين ۴۵ تا ۵۵ درصد، در برخي جاها تا ۶۰ درصد قيمت تمامشده مسكن مربوط به زمين است. چرا كسي كه خانه ملكي ندارد و بند (ج) آن قرمز نشده نتواند از اين ظرفيت استفاده كند؟
رييس مجلس توضيح داد: در ماده ۵۰ گفتيم دو دهم درصد از زمينهاي كشور حدود ۳۰۰ هزار هكتار بر اساس آمايش بايد به محدوده شهري اضافه و واگذار شود. دولت ميتواند اين زمينها را حتي مجاني يا ۹۹ ساله واگذار كند. اينها در قانون دايمي و برنامه هفتم ديده شده است. اگر كسي حتي زيرساختهاي مسكن را فراهم كند، نه خود ساختوساز را، اين حمايتها وجود دارد.
اگر اين سازوكار اجرا شود قيمت مسكن پايين ميآيد
محمدباقر قاليباف با اشاره به اينكه در برنامه هفتم، ماده ۵ تأكيد كرده اين زمينها به سمت شهرهاي كوچك و متوسط بروند نه ۸ كلانشهر بزرگ؛ تصريح كرد: نبايد زمينهاي زراعي و باغي كلاس ۱ و ۲ وارد محدوده شهري شوند. رعايت طرح تفصيلي نيز الزامي است. اگر اين سازوكار اجرا شود، قيمتها پايين ميآيد و ساختوساز مقرونبهصرفه ميشود.
وي با اشاره به تجربه مديريتي خود گفت: من ۱۲ سال شهردار بودم و اين موضوع را خوب ميشناسم. هرگز نميپذيرم كه چنين زمينهايي وجود ندارد. كميسيون عمران و كميسيون امور داخلي بهطور جد دنبال اين موضوعاند. اگر نبود، در قانون نميآورديم.
يارانهاي كه از 45 دلار به 45 سنت رسيد
يكي از برجستهترين مباحث نشست، موضوع كالابرگ الكترونيك بود. قاليباف سيستم فعلي يارانهها را ناكارآمد خواند و گفت: يك روز يارانه ۴۵ هزار توماني معادل ۴۵ دلار بود، امروز ۴۵ سنت شده است. در واقع يارانه نقدي در برابر تورم آب ميرود. بايد تلاش كنيم نيازهاي پايه در بخش معيشت مثل 2100 كالري روزانه و نيازهاي پزشكي تامين شود. مساله اينجاست كه كمك نقدي در شرايط تورمي مشكل را حل نميكند.
با كالابرگ، قدرت خريد مردم حفظ ميشود
قاليباف اظهار كرد: كالابرگ الكترونيك يعني مردم از پلتفرمها با بيش از ۱۲ هزار فروشگاه خريداري كنند كه اين كارها آماده است. مجلس در سال ۱۴۰۲ ميخواست اين كار را انجام دهد. با كالابرگ اگر قيمت مرغ ۱۱۰ هزار تومان است مردم با همين قيمت ميخرند و هر چقدر قيمت تغيير كند، بيشتر از اين ميزان در كالابرگ نميخرند. با كالابرگ، قدرت خريد مردم حفظ ميشود.
وي گفت: وزارت رفاه نيز مسوول درست كردن پنجره واحد شده تا بتواند بر اساس ميزان درآمدها، صدكها و دهكها را مشخص و تلاش كنند كه طبق قانون برنامه، فقر مطلق را به صفر رسانده و ۵ دهك اول را از فقر مطلق رها كنند. كسي كه در فقر مطلق است شايد لازم باشد يارانه بيشتري نسبت به كسي كه در دهك هفتم است، بگيرد. نمونه افراد تحت پوشش بهزيستي و كميته امداد است.
قاليباف افزود: در قانون براي امسال ۱۰۲ همت براي كالابرگ بر اساس تبادل ارز ترجيحي و آزاد پيشبيني شده است. رييسجمهور نيز اعتقاد و باور دارند و فرمودند هر درآمد ديگري مثل مابهتفاوت بنزين و حتي واردات خودرو براي حفظ قدرت خريد مردم صرف شود.
بنزين ۵۰۰۰ توماني در جلوگيري از قاچاق و كاهش مصرف تاثيري ندارد
رييس مجلس اما درباره بحث سهنرخي شدن بنزين نيز اظهارنظر كرده و گفت: اگر منظور اين است كه بنزين با نرخ ۵۰۰۰ تومان ميتواند در قاچاق اثرگذار باشد، ميگويم نه؛ چون وقتي مابه التفاوت قيمت در هر ليتر بالاي ۵۰ هزار تومان است اتفاقي نميافتد و در قاچاق اثر ندارد؛ در مصرف هم تأثير ندارد و كاهش پيدا نميكند.او افزود: به هر حال اين موضوع تصميم دولت است و ما هم در اين بخش با دولت مخالفت نداريم و همكاري هم ميكنيم.
ما با تصميم دولت براي سه نرخي شدن بنزين مخالفتي نداريم
رييس مجلس گفت: اين موضوع اختيار دولت است و تصميم ميگيرد و ما كمك ميكنيم؛ البته مصوبه دولت در هيات تطبيق مصوبات بررسي شده كه يك اشكال داشته و آن را منعكس كرديم تا دولت اصلاح كند. در اين مصوبه اختيار براي جابهجايي به هيات دولت داديم اما در مصوبه اين اختيار به يك گروه كاري داده شده بود كه هيات تطبيق اشكال گرفت و مصوبه براي اصلاح به دولت داده شد.
وي افزود: بنزين سه نرخي در كاهش مصرف و كاهش قاچاق اثري ندارد البته تأكيد رييسجمهور اين است كه مابهالتفاوت همين ميزان افزايش نرخ به سمت كالابرگ رود.
فيلترينگ به شكل موجود را اشتباه ميدانم
قاليباف در پاسخ به سوال ديگري درباره فيلترينگ و استفاده از سيم كارتهاي سفيد و رفع محدوديتها و حل معضل آن گفت: فيلترينگ به شكل موجود را اشتباه ميدانم. فيلترينگ در زمان بحران و حوادث و جنگ و حتي تا قطع اينترنت كه در جنگ ۱۲ روزه بود، امر طبيعي و مشخص است كه در همه دنيا هم رخ ميدهد اما وقتي بحران و جنگ نيست، فيلترينگ به اين شكل كار صحيح نيست.
وي گفت: در جلسه سران و شوراي عالي فضاي مجازي بحث شد و نهايتا طرح در شوراي عالي فضاي مجازي با ۳۲ بند آمد. اين ۳۲ بند حكم حكمراني در فضاي مجازي را قطعي ميكند و همزمان با پيش رفتن اين حكمراني، فضاي مجازي باز ميشود. اين ۳۲ بند ترتيب و توالي دارد. بر همين اساس واتساپ رفع فيلتر شد و تلگرام هم دنبال ميشود.
قاليباف بيان كرد: واقعيت اينكه برخي از پلتفرمها با دشمنان ما همراه بوده و در جنگ با ما هستند و ميتوان از بقيه پلتفرمها هم استفاده كرد. در نهايت بايد تلاش شود كه بند به بند طرح ۳۲بندي شوراي عالي فضاي مجازي دنبال شود.
وضعيت نوعي قتل غيرعمد است
رييس مجلس سپس به بحث آلودگي هوا اشاره كرد و گفت: طبق بررسيهاي تخصصي ۹ سال قبل، ۸۲ درصد آلودگي هواي تهران مربوط به وسايل نقليه است؛ از خودروهاي فرسوده تا موتورسيلكتها. برخي كاميونها در ۱۰۰ كيلومتر ۴۰ ليتر مصرف ميكنند.
قاليباف افزود: براي مديريت آلودگي هوا، قوانين و راهكارها كاملاً مشخص است اما اراده و اقتدار كافي در اجرا وجود ندارد. اين وضعيت نوعي قتل غيرعمد است. با شروع فصل آلودگي، آمار فوتيها در تهران و شهرهاي ديگر تغيير قابل توجهي دارد.
وي در ادامه تاكيد كرد: مجلس بهطور جدي وارد موضوع شده و در برنامه هفتم توسعه نيز بر آن متمركز خواهد شد. بخشي از مشكل به فرسودگي خودروها و مصرف بالاي سوخت بازميگردد. بايد ايستاد و اين وظيفه مهم را پيگيري كرد.
قانون تعليق همكاري با آژانس در حال اجراست
اما مسائل سياسي و امنيتي نيز يكي از بخشهاي مهم نشست خبري رييس مجلس بود. سوالاتي كه بيشتر در مورد مذاكرات و همكاري با آژانس انرژي اتمي از سوي خبرنگاران داخلي و خارجي بيان شد.
قاليباف در پاسخ به پرسش خبرنگار الجزيره در خصوص اينكه در پي حملات امريكا و رژيم صهيونيستي به تأسيسات هستهاي ايران و همچنين فعال شدن سازوكار اسنپبك از سوي اروپاييها، برخي نمايندگان مجلس موضوع خروج ايران از معاهده عدم اشاعه (NPT) را مطرح كردهاند؛ احتمال طرح اين گزينه در شوراي عالي امنيت ملي و وجود اختلافنظر در اين باره چقدر است، گفت: دو تا سوال مطرح شد؛ اول اينكه آيا اختلافنظر وجود دارد؟ اختلافنظر كجاي دنيا وجود ندارد؟ در همه موضوعات اختلافنظر وجود دارد. نكته دوم اينكه آيا در شوراي عالي امنيت ملي روي اين موضوعات بحث ميكنند؟ روي اين موضوعات بحث نكنند پس روي چه چيزي بحث كنند؟ وي افزود: اما اينكه الان چه تصميمي گرفتهايم، همان اقداماتي است كه در دو، سه روز اول جنگ انجام شد و مهمترين و دقيقترين تصميم بود. مجلس شوراي اسلامي با مشورت با بقيه اركان نظام اين تصميم را اتخاذ كرد و در واقع همكاري با آژانس را تعليق كرديم.او در مورد بحث امكان خروج از NPT گفت: شما وقتي ميگوييد از انپيتي برويم بيرون، آخرش كجاست؟ ميخواهد برود در ماده ۱۰. مهمترين موضوع NPT تعهد به آژانس است. الان قانون، تعليق همكاري با آژانس است و اين قانون ابلاغ شده و دارد اجرا ميشود. در آنجا هم اختياراتي در دو تبصره به شوراي عالي امنيت ملي داده شده كه بتواند اين كار را در حقيقت تنظيم كند.
