توقف توزيع داروي «مايفورتيك»؛ برخي بيماران پيوندي در معرض خطر رد عضو

با ناياب‌شدن برند اصلي داروي «مايفورتيك» در بازار دارويي كشور، بيماران پيوند كليه نسبت به خطرات تغيير ناخواسته دارو هشدار مي‌دهند و كارشناسان نيز مي‌گويند مشكلات ارزي، تحريم‌ها و سياست‌هاي نادرست دارويي عامل اصلي اين بحران است. در شرايطي كه تأمين داروي بيماران پيوندي يكي از حساس‌ترين حلقه‌هاي زنجيره درمان به شمار مي‌رود، تماس‌هاي اخير بيماران نشان مي‌دهد، كمبود «مايفورتيك ۳۶۰» يكي از داروهاي حياتي براي بيماران پيوند كليه بار ديگر به مرحله بحراني رسيده است. 

    نوسان در توزيع داروي خارجي در برخي مواقع خطرناك است

«فاطمه پور رضاقلي» دبير انجمن علمي پيوند كليه ايران با تأييد كمبود برند اصلي داروي «مايفورتيك» در داروخانه‌ها به ايلنا گفت: بيماران درست مي‌گويند، برند اصلي داروي مايفورتيك مدتي است كه توزيع نشده و مشكلات مربوط به انتقال ارز، تحريم‌ها و آزاد نشدن محموله‌ها از گمرك باعث اين وضعيت شده است.  او افزود: اما نمونه ايراني اين دارو به اندازه كافي موجود است و ما نيز آن را به بيماران معرفي كرده‌ايم. اما بايد توجه داشت كه نوسان در توزيع داروي خارجي و جايگزيني مداوم دارو براي بيماران استرس‌زا و در برخي مواقع خطرناك است. پوررضاقلي با اشاره به پيگيري‌هاي انجام‌شده گفت: اگرچه شركت واردكننده اعلام كرده كه احتمالاً اواخر دي‌ماه داروي برند اصلي مايفورتيك دوباره توزيع مي‌شود، اما اين رفت‌وبرگشت بيماران ميان داروي ايراني و خارجي مي‌تواند از نظر متابوليسم دارويي مشكلات جدي ايجاد كند. براي بخشي از بيماران، اين تغييرات عوارضي به دنبال دارد و نمي‌توان از كنار آن ساده گذشت. از طرفي دولت براي پيوند عضو بيمار، هزينه بسيار زيادي پرداخت مي‌كند، اما اين نوسانات در پخش دارو مي‌تواند براي بيماران مشكلات ايجاد كند. ما نيز از سمت انجمن پيگيري‌هايي لازم را با شركت وارد‌كننده مايفورتيك انجام داده‌ايم، اما بيشتر به مسائل تبادل ارز مربوط است. 

    ضرورت استفاده برند اصلي داروي مايفورتيك براي برخي بيماران

وي با اشاره به ضرورت استفاده برند اصلي داروي مايفورتيك براي برخي بيماران، گفت: با اينكه ما از داروي ايراني حمايت مي‌كنيم و اكنون بسياري از بيماران نيز از نمونه داخلي استفاده مي‌كنند، اما تعدادي از بيماران ممكن است دچار مشكل شوند. علاوه بر اين، بيمار بايد حق انتخاب داشته باشد. ممكن است فردي پيوند را براي بار دوم يا سوم انجام داده باشد؛ اينها مسائل ساده‌اي نيست، زندگي بيمار است. هزينه زيادي پرداخت كرده و طبيعي است كه بخواهد داروي اصلي مصرف كند.  پوررضاقلي افزود: اگر به هزينه‌هاي پيوند نگاه كنيم مي‌بينيم چقدر منابع براي حفظ اين عضو مصرف مي‌شود. حالا تصور كنيد بيمار پيوند كليه را از دست بدهد و دوباره به دياليز برگردد؛ هزينه‌اي كه به دولت تحميل مي‌شود ۲۰ برابر است. از منظر صرفه اقتصادي هم بازگشت بيمار به دياليز منطقي نيست، چه برسد به اينكه زندگي فرد نيز كاملاً مختل مي‌شود. 

   ۷۰ تا ۸۰درصد بيماران با داروي ايراني هيچ مشكل خاصي ندارند

او تصريح كرد: نمي‌توانيم به بيمار ايراد بگيريم كه داروي با متابوليسم متفاوت برايش مناسب نيست. همان‌طور كه اشاره كردم، ۷۰ تا ۸۰درصد بيماران با داروي ايراني هيچ مشكل خاصي ندارند و ما از كيفيت آن دارو از مواد اوليه گرفته تا فرآيند توليد اطمينان داريم. اما ۱۰ تا ۲۰درصد بيماران به اين داروهاي توليد داخلي، واكنش نشان مي‌دهند. حتي ممكن است بيمار به دليل داشتن پيوند دوم يا سوم، صرفاً از ترس دچار اضطراب شود. ما بايد به بيمار حق انتخاب بدهيم، نه اينكه به او بگوييم حق ندارد دنبال برند مشخص باشد. 

    تأمين داروي مناسب حق مسلم بيمار است

دبير انجمن علمي پيوند كليه ايران ادامه داد: اكنون مايفورتيك اصلي يعني همان برند خارجي آن موجود نيست و برخلاف برخي گفته‌ها، موضوع فقط ترجيح شخصي بيمار براي استفاده يك برند خاص از دارو نيست. به‌طور مثال بيماراني داشته‌ايم كه با يك برند خارجي دارويي دچار عارضه شدند، اما وقتي با برند ايراني آن دارو تحت درمان قرار گرفت، مشكلش حل شد، از اين رو برخي بيماران حتي ممكن است به پوشش قرص حساس باشند؛ درنتيجه اين موضوعات مواردي نيست كه بتوان از كنارشان عبور كرد. تأمين داروي مناسب حق مسلم بيمار است و او حق دارد براي سلامت خود پيگيري كند. 

     نمي‌توانيم به‌سادگي داروي وارداتي را  حذف كنيم

«هادي احمدي»، عضو هيات‌مديره انجمن داروسازان ايران نيز به ايلنا مي‌گويد: به عنوان يك داروساز بايد بگويم اينكه به بهانه توليد داخل، يك دارو يا هر كالايي كه موردنياز بيماران است حذف شود، نوعي جفا به بيمار محسوب مي‌شود، به‌خصوص بيماران پيوندي و بيماران خاص كه به تغيير برند دارو بسيار حساس هستند. 

     برخي بيماران بعد از مصرف نمونه داخلي دارو تا آستانه رد پيوند هم پيش رفته‌اند

احمدي با انتقاد از سياست سازمان غذا و دارو گفت: اين سياست سازمان غذا و دارو كه تنها وجود نمونه توليد داخل يك دارو را دليل كافي براي حذف واردات آن مي‌داند، سياست بسيار اشتباهي است. درست است كه بايد از توليد داخل حمايت كنيم، اما نمي‌توان با جان مردم بازي كرد. برخي بيماران پس از مصرف نمونه داخلي دارو دچار عارضه شده و حتي تا آستانه رد پيوند پيش رفته‌اند؛ خب در چنين شرايطي نمي‌توان دارو را حذف كرد و گفت نمونه داخلي وجود دارد.  احمدي در پايان گفت: به عنوان يك داروساز نمي‌پذيرم دارويي را كه پزشك تاييد و تأكيد كرده است كه بايد بيمار مصرف كند، يك سازمان رگولاتوري بگويد تنها به اين دليل كه نمونه داخلي توليد شده، آن دارو را حذف كند. اين مساله جاي سوال دارد و بايد مورد بررسي جدي قرار گيرد.