رانندگان تاكسي‌هاي اينترنتي در انتظار بيمه شدن
با افزايش نقش تاكسي‌هاي اينترنتي در زندگي شهري، رانندگان اين پلتفرم‌ها به‌دنبال بيمه و امنيت شغلي هستند؛ مطالبه‌اي كه حالا با ورود دولت و مجلس به مرحله بررسي رسيده است اما با چالش‌هايي از جمله عدم ارايه آمارهاي واقعي و ديگر مسائل روبروست.
با افزايش نقش تاكسي‌هاي اينترنتي در زندگي شهري، رانندگان اين پلتفرم‌ها به‌دنبال بيمه و امنيت شغلي هستند؛ مطالبه‌اي كه حالا با ورود دولت و مجلس به مرحله بررسي رسيده است اما با چالش‌هايي از جمله عدم ارايه آمارهاي واقعي و ديگر مسائل روبروست. در سال‌هاي اخير با گسترش روزافزون فناوري و نفوذ گسترده كسب‌وكارهاي آنلاين در زندگي مردم، سبك زندگي و الگوهاي رفت‌وآمد نيز دستخوش تغييرات چشمگيري شده است. امروزه بسياري از شهروندان براي انجام امور روزمره خود از اپليكيشن‌هاي مختلف استفاده مي‌كنند؛ از خريد كالا گرفته تا سفارش غذا و حتي جابه‌جايي درون‌شهري. در اين ميان، تاكسي‌هاي اينترنتي به عنوان يكي از محبوب‌ترين خدمات آنلاين، جاي خود را در ميان مردم باز كرده‌اند و به بخشي جدايي‌ناپذير از زندگي شهري تبديل شده‌اند.
چالش‌ها و دغدغه ها
اما در پشت صحنه اين رونق و استقبال گسترده، رانندگان تاكسي‌هاي اينترنتي با چالش‌ها و دغدغه‌هاي متعددي مواجه‌اند. يكي از مهم‌ترين مطالبات آنها، برخورداري از امنيت شغلي و بيمه است. بسياري از رانندگان كه در اين شركت‌ها فعاليت مي‌كنند، تحت پوشش هيچ نهاد يا ارگاني قرار ندارند و در عمل از مزاياي شغلي همچون بيمه بازنشستگي يا خدمات درماني محروم‌اند. براي بخش زيادي از اين رانندگان، كار در تاكسي‌هاي اينترنتي تنها منبع درآمد است و نبود پشتوانه بيمه‌اي، آينده شغلي و معيشتي آنان را در هاله‌اي از ابهام قرار داده است. آن طور كه خود رانندگان مي‌گويند، در حالي كه رانندگان خواستار بيمه و حمايت‌هاي قانوني هستند، شركت‌هاي تاكسي اينترنتي آنها را پيمانكار مستقل معرفي مي‌كنند و مسووليتي در قبال بيمه‌كردنشان نمي‌پذيرند. اين شركت‌ها معمولاً پيشنهاد مي‌كنند رانندگان به‌صورت شخصي از بيمه خويش‌فرما استفاده كنند. با اين حال، كارشناسان حوزه كار و رفاه بر اين باورند كه ارتباط مالي بين رانندگان و سكوهاي ارايه‌دهنده خدمات حمل و نقل درون‌شهري، مستلزم برقراري ضوابط و مقررات بيمه‌اي است.
پيگيري بيمه رانندگان تا سطح مجلس
در همين زمينه، احمد ميدري، وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي، اعلام كرده بود كه موضوع بيمه رانندگان تاكسي‌هاي اينترنتي در دستور كار دولت قرار گرفته و پيگيري‌ها تا سطح مجلس پيش رفته است. او افزوده است: اين كار هم‌اكنون به مجلس رسيده و اخيراً هم جلسه‌اي در اين زمينه با نمايندگان مجلس شوراي اسلامي داشتيم. ما لايحه‌اي تدوين كرده و به مجلس داده‌ايم و موضوع را دنبال خواهيم كرد.
پرداخت معوقات باقيمانده بازنشستگان تامين اجتماعي
در همين زمينه، اميد محبي رييس هيات‌مديره انجمن صنفي رانندگان تاكسي‌هاي اينترنتي درباره بيمه رانندگان تاكسي‌هاي اينترنتي به تسنيم گفت: در حال حاضر، بخشي از رانندگان اين پلتفرم‌ها به عنوان فعال شناخته مي‌شوند. يكي از چالش‌ها اين است كه معيار مشخصي براي تعيين راننده فعال وجود ندارد. همچنين، تعدادي از اين رانندگان، بازنشسته يا داراي شغل دوم هستند و در خصوص مستمري اين افراد اختلاف‌نظرهايي ميان مجلس، پلتفرم‌ها و سازمان تأمين اجتماعي وجود دارد. برخي معتقدند اگر بيمه تأمين اجتماعي براي تمامي رانندگان تاكسي اينترنتي برقرار شود، مستمري بازنشستگاني كه شغل دوم دارند قطع خواهد شد اما طبق بررسي ما و پاسخ رسمي سازمان تأمين اجتماعي، چنين موضوعي صحت ندارد و بيمه اين افراد قطع نخواهد شد. وي افزود: تنها بحثي كه مطرح است، مربوط به پرداخت حق بارنامه است. طبق پيشنهاد مطرح‌شده، حدود 5/2 درصد از مبلغ هر سفر به عنوان سهم حق بيمه منظور شود كه به‌طور مثال، اين رقم براي يك سفر 100 هزار توماني، حدود 2500 تومان در نظر گرفته مي‌شود البته برخي بازنشستگان معتقدند اين كار برايشان اجحاف است، اما در واقع، اين مبلغ به عنوان حق اجتماعي رانندگان دايم پرداخت مي‌شود و اجحافي در حق كسي نيست زيرا افرادي كه كار كردن در تاكسي اينترنتي شغل دومشان محسوب مي‌شود در واقع به شغل اصلي كساني ورود كرده‌اند كه تنها راه امرار معاش‌شان از همين طريق است. از سوي ديگر، تأمين اجتماعي هم اعلام كرده كه مستمري رانندگاني كه بازنشسته يا داراي شغل ديگري هستند قطع نمي‌شود و همراهي كامل در اجراي اين طرح دارد.
ثبت آمار رانندگان در سامانه «سماس»
وي درباره تعداد رانندگان فعال در تاكسي‌هاي اينترنتي نيز بيان كرد: آمار تعداد رانندگان در سامانه «سماس» وزارت كشور بر اساس خوداظهاري شركت‌هاي حمل‌ونقل آنلاين ثبت مي‌شود و سرورهاي سامانه با سرورهاي پلتفرم‌ها ارتباط مستقيم ندارند بنابراين، اين آمار نمي‌تواند مبناي دقيقي براي تصميم‌گيري درباره تعداد رانندگان باشد و لازم است بازرسي از سرورهاي داخلي پلتفرم‌ها از طريق نمايندگان مجلس انجام شود. در حال حاضر، به‌دليل همين ابهامات، بيمه تأمين اجتماعي رانندگان تاكسي‌هاي اينترنتي در تصميم اخير به‌صورت موقت كنار گذاشته شده تا در لايحه‌اي جداگانه و تخصصي بررسي شود اما به نظر ما، حمل‌ونقل آنلاين بخشي از حمل‌ونقل عمومي و سنتي كشور است و بايد در همين لايحه گنجانده شود. رييس هيات‌مديره انجمن صنفي رانندگان تاكسي‌هاي اينترنتي گفت: در اين راستا ما در حال تهيه نامه‌اي رسمي به رياست كميسيون عمران مجلس هستيم تا اعتراض خود را نسبت به اين موضوع اعلام كنيم. در خصوص آمار رانندگان نيز بايد گفت طبق اطلاعات منتشرشده از سوي خود پلتفرم‌ها، حدود 7 ميليون نفر به‌صورت پاره‌وقت و فعال در اين حوزه فعاليت دارند كه از اين ميان، حدود 2/1 ميليون نفر راننده فعال محسوب مي‌شوند. طبق قانون كار، كسي كه 176 ساعت در ماه كار كند، فعال محسوب مي‌شود. محبي افزود: سامان‌دهي اين شغل نه‌تنها از نظر اقتصادي، بلكه از نظر امنيتي نيز اهميت دارد و مي‌تواند به اطمينان خاطر مسافران و رانندگان كمك كند. انتظار داريم نمايندگان مجلس با ديدي باز و واقع‌بينانه به اين موضوع نگاه كنند، زيرا تعويق يا بي‌توجهي به آن فقط موجب افزايش مشكلات اجتماعي و امنيتي مي‌شود. رييس هيات‌مديره انجمن صنفي رانندگان تاكسي‌هاي اينترنتي ادامه داد: ما از نمايندگان مجلس انتظار داريم با شفاف‌سازي آمار رانندگان و نظارت جدي بر عملكرد پلتفرم‌ها، از تبديل اين وضعيت به نوعي استثمار مدرن جلوگيري كنند.
