پيش‌نيازهاي مهم صرفه‌جويي

۱۴۰۴/۰۵/۱۳ - ۰۳:۲۷:۴۴
کد خبر: ۳۵۱۹۲۸

وضعيت امروز ما در حوزه انرژي، آب، برق و در چند ماه آينده كمبود و قطعي گاز نتيجه سوء مديريت‌هاي سنوات گذشته است. در اواخر سال 1382، ما با كمبود آب مواجه بوديم اما محدود به شهريور ماه بود و در بقيه ايام، روال به‌ صورت منطقي پيش مي‌رفت.

آرش نجفي

وضعيت امروز ما در حوزه انرژي، آب، برق و در چند ماه آينده كمبود و قطعي گاز نتيجه سوء مديريت‌هاي سنوات گذشته است. در اواخر سال 1382، ما با كمبود آب مواجه بوديم اما محدود به شهريور ماه بود و در بقيه ايام، روال به‌ صورت منطقي پيش مي‌رفت. در آن دوره دولت، به سفره‌هاي زيرزميني آب دست نزد و چاه عميق حفر نكرد تا مديريت آب براساس صرفه‌جويي انجام شود. دولت بعدي -دولت نهم و دهم- با حفر چاه‌هاي عميق، چالش امروز را آغاز كرد. كاهش سطح آب‌هاي زيرزميني و عدم برنامه‌ريزي براي جبران آب به تاراج رفته، باعث شد امروز، سفره‌هاي زيرزميني با متراكم شدن خاك و عدم نفوذپذيري لايه‌ها براي بارندگي روبه‌رو شود و در نتيجه ذخاير آب‌هاي زيرزميني را از دست بدهيم. از طرفي عدم لايروبي به‌موقع سدها، عدم برنامه‌ريزي براي رودخانه‌ها و آبخيزداري، سبب شد سدها كارايي خود را از دست بدهند. سال‌هاست دنيا از احداث سد دست كشيده و به ذخيره آب در لايه‌هاي زيرزميني پناه برده است، چون وقتي آب را در يكجا جمع مي‌كنيم، سرعت تبخير افزايش مي‌يابد. اگر موضوع كمبود آب را از 25 سال قبل بهتر مديريت مي‌كرديم و ذخاير آب را از سفره‌هاي زيرزميني به سطح زمين نمي‌آورديم، مي‌توانستيم اميدوار به مديريت آب باشيم. اگر دولتمردان باور مي‌كردند تهيه آب فرآيند پيچيده‌اي است، برايش ارزش قائل مي‌شدند. متاسفانه در كشور درك درستي از مضيقه‌ها و شيوه مصرف آب نداريم و اين معضل جدي است. در اين مسير دولت مقصر است؛ دولت براي خيلي چيزها، سرمايه‌گذاري مي‌كند ولي براي فهم اين موضوع تلاش نمي‌كند. روزي چند بار مردم از فلاش‌تانك استفاده مي‌كنند و حدود 20 الي 30 ليتر آب مصرف مي‌كنند. اين آب را مي‌توان با بازچرخاني آب‌هاي خاكستري تهيه كرد.

 فساد سيستماتيك در تمام سطوح اقتصادي كشور ازجمله در حوزه انرژي از آب تا بنزين باعث شده اين وضعيت ادامه‌دار شود. ما يك ديتاسنتر در حوزه كاشت و برداشت محصولات كشاورزي نداريم. اصلا نمي‌دانيم كدام محصول را بكاريم يا نكاريم. قبلا مي‌گفتند هندوانه بيشترين آب را مصرف مي‌كند الان مي‌گويند گندم، يونجه و پسته بيشترين مصرف آب را دارند. 

با اين شيوه نمي‌توانيم براي اقتصاد كلان آب مفيد عمل كنيم. برخي مي‌خواهند همه‌ چيز را در داخل كشور توليد كنند؛ اصرار بر خودكفايي، استراتژي نادرستي است. بايد خود را در چارچوب دهكده جهاني درك كنيم؛ اينكه كجا كشت فراسرزميني براي ما مفيد است و كجا كشت در داخل مطلوب است. چه كالايي را توليد يا صادر و وارد كنيم. بايد مركز داده داشته باشيم و نقشه راهي تهيه شود و با آن نقشه‌ راه، كار كنيم. همه متعهد به دستورالعمل‌ها باشيم. از طرفي هر كسي كه دستورالعمل مي‌نويسد بايد پاسخگوي دستورالعمل خود باشد. نسخه فعلي امروز ايران در حوزه انرژي، صرفه‌جويي  است نه راه ديگر.