جزييات اعتبارسنجي تجهيزات شبكه ملي اطلاعات؛ ۳ شاخص پايش پيشرفت شبكه
رييس كميته اعتبارسنجي تجهيزات و خدمات شبكه ملي اطلاعات گفت: هدف كميته اعتبارسنجي تجهيزات، برنامه‌ريزي براي اطمينان از برآورده كردن الزامات تجهيزات جهت به‌كارگيري در شبكه ارتباطي كشور است.
رييس كميته اعتبارسنجي تجهيزات و خدمات شبكه ملي اطلاعات گفت: هدف كميته اعتبارسنجي تجهيزات، برنامه‌ريزي براي اطمينان از برآورده كردن الزامات تجهيزات جهت به‌كارگيري در شبكه ارتباطي كشور است. ليلا محمدي رييس پژوهشگاه ارتباطات و رييس كميته اعتبارسنجي تجهيزات و خدمات شبكه ملي اطلاعات در گفت‌وگو با مهر در خصوص اعتبارسنجي و هدف از برگزاري كميته تخصصي شبكه ملي اطلاعات گفت: يكي از ماموريت‌هاي وزرات ارتباطات و فناوري اطلاعات در برنامه هفتم توسعه مطابق ماده ۶۴ و ۶۵ فصل ۱۳، توسعه شبكه ملي اطلاعات است. در اين راستا موضوعات به‌طور پيوسته در شوراي راهبري شبكه ملي اطلاعات به رياست جناب آقاي دكتر هاشمي به صورت هفتگي پيگيري مي‌شود و براي موضوعات داراي اهميت و نيازمند به فعاليت‌هاي كارشناسي، كميته‌هايي ذيل اين شورا تشكيل شده است. كميته اعتبارسنجي تجهيزات و خدمات فاوا يكي از اين كميته‌هاست كه اولين جلسه آن در تاريخ ۴ خردادماه ۱۴۰۴ در پژوهشگاه ارتباطات و فناوري اطلاعات برگزار شد. محمدي به هدف اصلي اين كميته اشاره كرد و گفت: هدف اصلي اين كميته، همفكري، برنامه‌ريزي و نظام بخشي براي اطمينان از صحت عملكرد و برآورده كردن الزامات تجهيزات و خدمات الويت‌دار جهت به‌كارگيري در شبكه ارتباطي كشور است. اين مسووليت با توجه به جايگاه اين پژوهشگاه و داشتن توان علمي و زيرساخت‌هاي آزمايشگاهي و امكان شبكه‌سازي با دانشگاه‌ها و شركت‌هاي دانش‌بنيان به پژوهشگاه واگذار شده است. اعضاي اصلي اين كميته، علاوه بر پژوهشگاه، سازمان فناوري اطلاعات، سازمان تنظيم مقررات و معاونت فناوري و نوآوري وزارت هستند و به فراخور موضوعات و نيازمندي از بخش خصوصي و ديگر سازمان‌ها و تشكل‌ها نيز براي شركت در جلسه دعوت به عمل مي‌آيد. نتايج اين كميته به شوراي راهبري شبكه ملي اطلاعات منعكس و ميزان پيشرفت كار سنجيده مي‌شود. وي با اشاره به هدف اصلي تشكيل نخستين جلسه كميته اعتبارسنجي تجهيزات و خدمات شبكه ملي اطلاعات افزود: نخستين جلسه اين كميته به منظور بحث و بررسي در خصوص اقدامات فعلي و در حال انجام و احصا نيازمندي‌هاي تكميل كار و همچنين يكسان‌سازي ديدگاه‌ها و برنامه‌ريزي اوليه تشكيل شد و نقش و مسووليت هر يك از اعضا و اقدامات زيرمجموعه آنها در اين موضوع مورد بررسي قرار گرفت و نظرات منعكس شد. جمع‌بندي اين نظرات در شوراي راهبري شبكه ملي اطلاعات طرح خواهد شد.
ضرورت ايجاد ساختاري براي اعتبارسنجي تجهيزات و خدمات
رييس كميته اعتبارسنجي تجهيزات و خدمات شبكه ملي اطلاعات در خصوص ضرورت ايجاد ساختاري براي اعتبارسنجي تجهيزات و خدمات گفت: اولين قدم در برنامه‌ريزي براي انجام يا تكميل اين اقدام و پيشرفت دادن آن، بررسي شرايط و وضعيت موجود انجام اين اقدام در كشور است. يكي از ويژگي‌هاي اين اقدام در كشور اين است كه سازمان‌هاي متعدد در انجام آن درگير هستند و عوامل مستقيم و غيرمستقيم زيادي در انجام اين اقدام و كيفيت انجام آن تأثيرگذار هستند. به عنوان مثال در بخش‌هايي از آن نهادهايي همچون سازمان استاندارد ملي ايران به عنوان نهاد اعتبار بخش يا مركز مديريت راهبردي افتاي رياست‌جمهوري به عنوان سياست‌گذار و اعتبار بخش انجام وظيفه مي‌كنند و در بخش‌هاي ديگر سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي، سازمان فناوري اطلاعات ايران و پژوهشگاه به عنوان نهادهاي اعتبارسنجي و صدور گواهي و در شاخه‌هاي ديگر مجدداً پژوهشگاه ارتباطات و فناوري اطلاعات و نيز بخش خصوصي به عنوان آزمايشگاه‌هاي مرجع يا انجام آزمون به فعاليت مشغول هستند.
شاخص‌هاي كليدي اعتبارسنجي شبكه ملي اطلاعات
وي تصريح كرد: اعتبارسنجي تجهيزات و خدمات طبق تعريف اساسي آن، ناظر به دو شاخه تجهيزات و خدماتي است كه در شبكه ملي اطلاعات مورد استفاده قرار مي‌گيرند. هر يك از اين شاخه‌ها داراي اولويت‌هاي از پيش تعيين شده در شبكه ملي اطلاعات هستند كه لازم است اعتبارسنجي براي آنها در درجه اول مدنظر باشد. فراهم نمودن زيرساخت‌ها، فرآيندها و امكانات لازم براي اعتبارسنجي، انجام عمليات اعتبارسنجي تجهيزات اولويت‌دار شبكه ملي اطلاعات و نيز انجام عمليات اعتبارسنجي خدمات معرفي شده شبكه ملي اطلاعات سه شاخص اصلي براي پايش ميزان پيشرفت اين اقدام كلان شبكه ملي اطلاعات هستند. محمدي به فرآيند اجرايي ارزيابي و تأييد تجهيزات و خدمات اشاره كرد و افزود: در حال حاضر فرآيندهاي ارزيابي تجهيزات و خدمات فاوا از درگاه‌هاي مختلف سازمان‌هاي تابعه و پژوهشگاه آغاز مي‌شود و با همكاري آزمايشگاه‌هاي مختلف ارزيابي و تأييد انجام مي‌شود. در بسياري از مراحل فراهم‌سازي زيرساخت‌ها و فرآيندها، انجام ارزيابي و صدور گواهي، پژوهشگاه به صورت مستقيم يا غيرمستقيم به شكل همكار يا مشاور حضور دارد.
اعتبارسنجي شبكه ملي اطلاعات شامل چه محصولاتي مي‌شود؟
رييس كميته اعتبارسنجي تجهيزات و خدمات شبكه ملي اطلاعات تصريح كرد: اعتبارسنجي همه محصولات و خدماتي كه در شبكه ملي اطلاعات استقرار مي‌يابند را در برمي‌گيرد و البته نوع اعتبارسنجي و برخورد با آنها بسته به اينكه محصول وارداتي يا توليد داخل باشد متفاوت خواهد بود. دغدغه‌هاي شبكه ملي اطلاعات براي محصولات توليد داخل و محصولات وارداتي متفاوت است و بنابراين نوع اعتبارسنجي آنها نيز فرق خواهد داشت. دولت نگراني‌هاي توليدكنندگان داخل و نيز تأمين‌كنندگان تجهيزات وارداتي شبكه را مدنظر دارد و قطعاً در برنامه‌ريزي‌هايي در اين زمينه انجام مي‌دهد. محمدي در خصوص اينكه چه ظرفيت‌ها و زيرساخت‌هايي در پژوهشگاه ارتباطات و فناوري اطلاعات فراهم شده كه اين مسووليت به آن واگذار شده است، گفت: پژوهشگاه با سابقه‌ترين مركز ساخت و توليد تجهيزات مخابراتي در كشور است و همواره همه نيازمندي‌هاي خود در زمينه تحقيق و توسعه تا رسيدن به نمونه اوليه محصولات را فراهم مي‌ساخته است. اين سابقه موجب انباشت سرمايه بزرگي از امكانات سخت افزاري و نرم افزاري و نيز نيروي انساني متبحر در اين پژوهشگاه شده است كه اين سرمايه مي‌تواند توسط بخش فاواي كشور مورد استفاده و بهره‌برداري قرار گيرد. به پشتوانه اين سرمايه، اين مسووليت نيز به پژوهشگاه واگذار شده است تا با استفاده از دانش و تجربه و نيز امكانات و تجهيزات آزمايشگاهي موجود خود و نيز به پشتوانه امكانات موجود در بخش خصوصي در اين زمينه، نقش پررنگ‌تري در استانداردسازي، ارتقا كيفيت و بهبود قابليت اطمينان شبكه ايفا كند. وي به نوع آزمايش و ارزيابي شبكه اشاره كرد و افزود: نقش مرجعيت در آزمايشگاه‌ها به انجام آزمون و ارزيابي خلاصه نمي‌شود. مرجعيت به معناي نقطه اتصال در زمينه اعتبارسنجي با سازمان‌هاي تابعه وزارت و ارايه خدمت مربوطه به شبكه است. در اين جايگاه، پژوهشگاه مسووليت فني اعتباربخشي به آزمايشگاه‌هاي ديگر، تأمين نيازمندي‌هاي آزمايشگاهي و به‌طوركلي تأمين زيرساخت‌هاي لازم براي پوشش اعتبارسنجي شبكه را عهده‌دار خواهد بود. محمدي افزود: همچنين پژوهشگاه در تأمين نيازهاي آزمايشگاهي قطعاً بخش خصوصي را در اولويت قرار خواهد داد و در جايي كه بخش خصوصي توان لازم را نداشته باشد يا نيازمندي‌هاي خاصي ايجاب كند، در حوزه انجام آزمون‌ها ورود خواهد كرد. اين امر مسبوق به سابقه است و بسياري از آزمايشگاه‌هاي موجود در بخش فاواي كشور توسط پژوهشگاه تجهيز شده و به بهره‌برداري رسيده است.
