دستگیره های هوشمند چقدر امن هستند؟ نگاهی به تهدیدات و راهکارهای مقابله

امروزه بسیاری از خانهها، هتلها و دفاتر کاری به دستگیره بیومتریک مجهز شدهاند و یا با رمز عبور و حتی اپلیکیشن تلفن همراه باز میشوند. اما با وجود این پیشرفتها، هنوز هم پرسشی مهم ذهن بسیاری از کاربران و متخصصان را به خود مشغول کرده است: «دستگیره های هوشمند چقدر امن هستند؟ آیا واقعاً میتوانیم به آنها اعتماد کنیم؟»
واقعیت این است که دستگیره های هوشمند از سطح بالایی از ایمنی برخوردارند؛ در غیر این صورت، مراکز حساس و مجهزی مانند موزهها، بانکها و سازمانهای امنیتی جهانی از آنها استفاده نمیکردند. بخش عمده نگرانیها در مورد این فناوری، بیش از آنکه به نقص در عملکرد خود دستگاه مربوط باشد، ناشی از انتخاب نادرست مدل و بیتوجهی کاربران به اقدامات امنیتی تکمیلی است.
در این مقاله نشان میدهیم چگونه با یک انتخاب درست و چند اقدام ساده میتوان از امنیت کامل این سیستمها بهرهمند شد.
دستگیره هوشمند چیست و چطور کار میکند؟
دستگیره هوشمند نوعی قفل الکترونیک است که بهجای نیروی فیزیکی، با استفاده از انرژی الکترومغناطیسی کنترل میشود. در این دستگیرهها کلید فیزیکی با روشهایی مانند وارد کردن کد عبور، شناسایی اثر انگشت، کارتهای مغناطیسی، اپلیکیشن موبایل و در برخی مدلها، ریموت جایگزین شده است.
بهعبارت دقیقتر، در دستگیره های دیجیتالی انواع ورودیهای الکترونیکی مانند رمز، اثرانگشت، کارت و ...، بسته به نوع دستگیره، مورد استفاده قرار میگیرند و پس از تأیید اعتبار از طریق واحد پردازش داخلی قفل، فرمان باز شدن را صادر میکنند. چنانچه علاقمند به شناخت و یا خرید دستگیره هوشمند درب ضد سرقت میباشید با کلیک بر روی لینک با انواع دستگیره بیشتر آشنا شوید. در ادامه محتوا بیشتر با بحث امنیت این مدل دستگیرهها آشنا خواهید شد.
چرا امنیت دستگیره های هوشمند یک موضوع حیاتی است؟
دستگیره های هوشمند نقش مستقیمی در حفاظت از جان، دارایی و حریم خصوصی افراد دارند؛ به همین دلیل، تأمین امنیت آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.این دستگیرهها اولین سد دفاعی در برابر ورود غیرمجاز به خانه یا محل کار هستند و هر ضعف در عملکرد یا طراحی آنها میتواند به دسترسی آسان افراد ناشناس به فضای خصوصی منجر شود.
آشنایی با تهدیدات و آسیبپذیریهای دستگیره هوشمند
دستگیره های هوشمند در مقایسه با انواع سنتی، امنیت بسیار بالاتری دارند. این نوع قفلها نیازی به کلید فیزیکی، که ممکن است گم یا کپی شود، ندارند و به سیستمهای هشدار امنیتی و ثبت لحظهای ورود و خروج مجهز هستند. با این حال، به دلیل ماهیت دیجیتال خود، آسیبپذیریهایی دارند که در ادامه آنها را بررسی می کنیم.
هک شدن از طریق شبکههای بیسیم
دستگیره های هوشمند اغلب از طریق Wi-Fi یا بلوتوث به شبکه متصل میشوند. اگر این اتصالات به خوبی ایمنسازی نشوند، هکرها ممکن است بتوانند از راه دور به سیستم نفوذ کرده و قفل را باز کنند یا کنترل آن را به دست بگیرند. پس خرید از یک برند معتبر که از رمزگذاری در سیستم انتقال اطلاعات استفاده میکند، اهمیت زیادی دارد.
دسترسی غیرمجاز به کدهای ورود
برخی از دستگیره های هوشمند امکان استفاده از کدهای عددی یا رمز را دارند. در صورتی که این کدها ساده باشند یا به طور مرتب تغییر نکنند، افراد غیرمجاز ممکن است با حدس زدن یا سرقت کد، به راحتی وارد شوند.
نصب غیراصولی یا پیکربندی ضعیف
اگر دستگیره هوشمند به درستی نصب یا تنظیم نشود، ممکن است نقاط ضعفی در سیستم ایجاد شود. برای مثال، عدم بهروزرسانی نرمافزار قفل یا استفاده از تنظیمات پیشفرض میتواند امنیت را به خطر بیندازد.
این تهدیدات، هرچند قابل توجه هستند، اما با انتخاب قفل مناسب و اقدامات امنیتی میتوان آنها را برطرف کرد. در بخش بعدی، راهکارهایی برای مقابله با این آسیبپذیریها ارائه میدهیم.
انتخاب دستگیره هوشمند مناسب برای کاهش تهدیدها
نخستین گام برای کاهش تهدیدات امنیتی، انتخاب یک دستگیره هوشمند با استانداردهای ایمنی بالاست. اگر دستگیرهای که انتخاب میکنید دارای ویژگیهای امنیتی مشخصی باشد، بخش زیادی از دغدغههای شما برطرف خواهد شد و تنها یک مرحله دیگر باقی میماند؛ اجرای برخی اقدامات تکمیلی که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. حال ببینیم یک دستگیره هوشمند چه ویژگیهایی باید داشته باشد.
1. سیستم احراز هویت چندلایه (Multi-Factor Authentication)
یک دستگیره هوشمند امن باید بتواند چند روش احراز هویت را ترکیب کند؛ مانند رمز عبور و اثر انگشت یا رمز عبور و کارت RFID. این قابلیت باعث میشود حتی در صورت لو رفتن یکی از روشها، دسترسی غیرمجاز سخت یا ناممکن شود.
2. حساسیت بالا و ضد جعل بودن سیستم بیومتریک
اگر دستگیره از تشخیص اثر انگشت یا چهره استفاده میکند، باید از سنسورهای پیشرفته و الگوریتمهای ضد جعل بهره ببرد. بهطور مثال، توانایی تشخیص اثر انگشت زنده و جلوگیری از کپیهای جعلی، یا تشخیص تفاوت پوست واقعی با تصاویر و ماسکها مهم است.
دستگیره اثر انگشتی یکی از پرطرفدارترین دستگیره های هوشمند محسوب میشود، چرا که نه تنها امنیت بالایی را برای ساختمان به همراه دارد، بلکه نسبت به دیگر قفلهای بیومتریکی از قیمت مناسبتری برخوردار است.
3. رمزنگاری دادهها در سطح بالا (End-to-End Encryption)
ارتباط بین دستگاه و مرکز کنترل یا اپلیکیشن باید با پروتکلهای رمزنگاری پیشرفته مانند AES-256 یا TLS انجام شود تا امکان شنود یا نفوذ به دادهها وجود نداشته باشد.
4. کدهای ورود پویا و رمزهای یکبار مصرف (OTP)
دستگیره باید امکان تولید رمزهای یکبار مصرف یا پویا را داشته باشد که بعد از یکبار استفاده منقضی شوند. این ویژگی مانع استفاده مجدد یا سرقت رمز میشود.
5. تأیید هویت دستگاهها و اجزای متصل (Device Authentication)
در سیستمهایی که از اپلیکیشن یا ریموت کنترل استفاده میشود، دستگاه باید اطمینان حاصل کند که فقط دستگاههای مجاز و شناخته شده به قفل دسترسی دارند و دستگاههای ناشناس نمیتوانند ارتباط برقرار کنند. برای مشاهده محصولات و خرید قفل در ریموت دار میتوانید به سایت هوک مراجعه کنید. این برند محصولاتی را ارائه میدهد که از بالاترین سیستمهای امنیتی و ضدسرقت استفاده میکنند.
راهکارهایی برای افزایش امنیت دستگیره های هوشمند
بخشی از تهدیدات مرتبط با دستگیره های هوشمند، ناشی از عواملی هستند که مستقیماً تحت کنترل کاربر قرار دارند. خوشبختانه، نگرانیها در این حوزه را میتوان با انجام چند اقدام ساده و مؤثر برطرف کرد. در ادامه، به برخی از این اقدامات اشاره میکنیم.
استفاده از پروتکلهای رمزنگاری پیشرفته
ایمنسازی شبکه Wi-Fi با رمزنگاری WPA3 و رمز عبور پیچیده، از نفوذ هکرها جلوگیری میکند. همچنین، ایجاد شبکه مهمان جداگانه برای دستگاههای هوشمند، امنیت را تقویت میکند. این اقدام تهدید هک شدن از طریق شبکههای بیسیم را برطرف میسازد.
تنظیم رمزهای پیچیده و متغیر
استفاده از کدهای ورود حداقل 8 رقمی با ترکیب اعداد و حروف، تغییر دورهای آنها و بهرهگیری از دستگیرههایی با قابلیت رمز یکبارمصرف (مانند Schlage Encode)، خطر دسترسی غیرمجاز را کاهش میدهد.
دانلود اپلیکیشن از منابع معتبر و بهروزرسانی منظم
دانلود اپلیکیشن دستگیره از رسمی، بهروزرسانی سیستمعامل گوشی و اپلیکیشن، و نصب آنتیویروس معتبر، از آلودگی گوشی به بدافزارها جلوگیری میکند. این اقدام تهدید نفوذ از طریق برنامههای مخرب را برطرف میسازد.
نصب حرفهای و تغییر تنظیمات پیشفرض
نصب دستگیره توسط تکنسین حرفهای، تغییر رمزها و تنظیمات پیشفرض و بررسی دورهای تنظیمات، نقاط ضعف احتمالی را برطرف میکند.
سخن آخر
خرید دستگیره هوشمند یکی از بهترین اقداماتی است که میتوانید برای افزایش امنیت خانه و محل کار خود انجام دهید. البته، برای بهرهمندی کامل از این امنیت، باید دستگیرهای با ویژگیهای پیشرفته امنیتی انتخاب کنید و همزمان نکات ایمنی لازم در استفاده و نگهداری آن را به دقت رعایت نمایید.
