تالار شیشه‌ای معاملات بورس تهران در اولین روز کاری هفته نیز سرخ پوش شد تا به روند نزولی خود در ابتدای سال ادامه دهد. برخی از کارشناسان عقیده دارند که بورس تحت تاثیر اخبار سیاسی روند منفی به خود گرفته و برخی دیگر میگویند که بورس در ابتدای سال با ریزش نسبتا سنگین مواجه شد تا بتواند ماه های آتی رشد داشته باشد. اما اگر بخواهیم منطقی نگاه کنیم این موارد بهانه است چراکه در همین شرایط بازارهای موازی همانند سکه و دلار روند صعودی داشته‌اند ولی بورس نزولی بوده است.
طی روزهای اخیر سکه و دلار رکوردهای خوبی را ثبت کردند و تا به این لحظه قیمت سکه در بازار به 45 میلیون و 610 هزار تومان رسیده و دلار نیز در محدوده64 و 930 تومان نوسان می کند و به عقیده برخی از کارشناسان این ارز در نهایت 65 الی 67 هزار تومان آرام خواهد گرفت و برخی دیگر از فعالان بازار ارز نیز معتقدند که دلار به همین زودي به آرامش نخواهد رسید و این بازار روند نوسانی خواهد داشت.
پیش از اين گفته می شد که بورس تهران نیاز به یک شوک مثبت برای رشد و توسعه دارد و افزایش قیمت دلار نیز همان شوک به حساب می‌آمد؛ اما اکنون با افزایش قیمت دلار هنوز هیچ چیزی تغییر نکرده و اتفاقا بورس نزولی شده و قیمت سهام مختلف نیز در بازار کاهش یافته است.
نرخ بهره کاهش یافت
نرخ بهره بین بانکی که در هفته نخست فروردین ماه سال جاری 23.62 درصد شده بود در دومین هفته از نخستین ماه سال جدید با کاهش 4 صدم درصدی همراه شد و به 23.58 درصد رسید.
این نرخ در هفته پایانی اسفندماه سال 1402 به 23.66 درصد رسیده بود که بالاترین نرخ بهره بین بانکی از آبان ماه به بعد محسوب می شود؛ بیشترین رکورد این نرخ در هفته نخست مهر 1402 ثبت شده است؛ نرخ بهره بینبانکی در پایان هفته منتهی به 5 مهر ماه سال 1402 با رکوردشکنی 10 سال به 23.80 درصد افزایش یافته بود.البته بعد از آن روند کاهشی نرخ سود بین بانکی آغاز شد و در هفته نخست آبان ماه به 23.71 درصد کاهش یافت و بعد آن آن وارد کانال‌های پایین‌تر شد.
ممکن است بانک‌ها در دوره‌های مالی کوتاه‌مدت روزانه یا هفتگی با کسری یا مازاد نقدینگی روبرو شوند. اگر بانکی دچار کسری نقدینگی شود، باید از طریق وام گرفتن آن را جبران کند تا به حالت تعادل برسد، برای اینکه بانک‌ها برای حل این مشکل به بانک مرکزی نیاز نداشته باشند، بازاری را به‌نام بازار بینبانکی تشکیل داده‌اند که در آن به یکدیگر وام دهند. اکثر وام‌های بینبانکی سررسید کوتاه‌مدت یک‌هفته‌ای یا کمتر دارند. وام‌دهی بانک‌ها به یکدیگر بر مبنای یک نرخ سودی است که به آن نرخ سود بینبانکی گفته می‌شود.
تسویه ۲۲۴ هزار میلیارد تومانی اوراق بدهی
آمارهای مرکز مدیریت بدهی‌ها نشان می‌دهد دولت در سال گذشته بیش از ۲۰۰ هزار میلیارد تومان اوراق بدهی منتشره در سال‌های قبل را تسویه کرد. بر اساس این گزارش با توجه به میزان انتشار اوراق در سال جاری و طی سال‌های گذشته و سررسید اصل و سود اوراق در سال ۱۴۰۲، دولت جمعاً ۲۲۴ هزار میلیارد تومان جهت بازپرداخت طی سال ۱۴۰۲ تخصیص داده که از این مبلغ ۱۶۹ هزار میلیارد تومان بابت اصل و ۵۵ هزار میلیارد تومان بابت سود اوراق اختصاص یافت. افزون بر نیمی از رقمی که دولت برای تسویه اوراق بدهی در سال گذشته هزینه کرده، مربوط به بدهی‌هایی است که در دولت قبلی ایجاد شده است.
همچنین طبق اعلام بانک مرکزی، نرخ رشد نقدینگی تا پایان سال ۱۴۰۲ در قیاس با زمان شروع دولت سیزدهم در مرداد ماه ۱۴۰۰ با کاهش ۱۴.۸ درصدی از ۳۹.۱ درصد به ۲۴.۳ درصد رسید.
بر اساس این گزارش نرخ رشد نقدینگی در پایان سال ۱۳۹۹ حدود ۴۰.۶ درصد و در مرداد ماه ۱۴۰۰ رقم ۳۹.۱ درصد بود که در پایان سال ۱۴۰۰ با کاهش ۲.۸ درصدی به رقم ۳۶.۳ درصد رسید. علاوه بر این، در پایان سال ۱۴۰۱ نرخ رشد نقدینی به ۳۱.۱ درصد و در پایان سال ۱۴۰۲ به ۲۴.۳ درصد رسیده است.
گفتنی است؛ حجم نقدینگی در پایان اسفند ۱۴۰۲ معادل ۷۸۸۰۸.۹ هزار میلیارد ریال بود. باید اشاره داشت که رقم میزان رشد نقدینگی هدف گذاری شده برای سال ۱۴۰۲ معادل ۲۵ درصد بود که این رقم در سال گذشته به ۲۴.۳ درصد و کمتر از میزان هدف گذاری تعیین شده برای سال ۱۴۰۲ بود.
آخرین بار رقم رشد نقدینگی زیر ۲۵ درصد، در سال ۱۳۹۷ رخ داد که به ۲۳.۱ درصد رسید. طبق اعلام بانک مرکزی، برای امسال نرخ رشد نقدینگی ۲۳ درصد هدف گذاری شده است.
بازار از دریچه معاملات
طی معاملات اولین روز کاری هفته یعنی شنبه، شاخص کل بورس تهران 19 هزار و 911 واحد نسبت به روز کاری گذشته پایین‌تر ایستاد و به سطح 2 میلیون و 230 هزار و 966 واحد رسید. ریزش 19 هزار واحدی بزرگ‌ترین افت شاخص در 2 ماه اخیر است. شاخص کل هم‌وزن بورس نیز با کاهش 16 هزار و 290 واحدی در رقم 743 هزار و 406 واحدی ایستاد. شاخص کل فرابورس با افت 398 واحدی به رقم 25 هزار و 180 واحد رسید. همچنین شاخص هم وزن فرابورس با کاهش 3 هزار و 843 واحد به سطح 135 هزار و 596 واحد رسید.
روز شنبه برای چهارمین روز خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی شد و هزار و 100 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد که بیشترین رقم از خرداد سال گذشته به این سو است. روز اخیر نماد خساپا بیشترین خروج پول حقیقی را داشت که ارزش آن 86 میلیارد تومان بود. پس از خساپا، نمادهای خگستر، شپنا، خودرو و شبندر بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند. در سوی دیگر، بیشترین ورود پول حقیقی به نمادهای فزر، جم پیلن، تاصیکو، خزامیا و البرز تعلق داشت.
روز اخیر وبملت، اخابر، شستا و خودرو نمادهای قرمز پوش بورس بودند که بیشترین اثر را در افت شاخص کل بورس داشتند. در سوی دیگر نمادهای فملی، سیتا و تاصیکو از نمادهای سبز بودند که اثر مثبت بر شاخص داشتند. در فرابورس نیز نمادهای خاور، آریا و آریان بیشترین اثر کاهنده را بر شاخص داشتند و نمادهای فزر، زماهان و ساروج بیشترین اثر افزایشی را بر شاخص کل فرابورس داشتند.
در بین نمادهای پرتراکنش بورس نماد ذوب بیشترین تراکنش را داشت و خودرو و خگستر در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. در فرابورس نیز فزر، آردینه و خاور بیشترین تراکنش را داشتند.
روز شنبه ارزش معاملات کل بازار سهام به 30 هزار و 765 میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 16 هزار و 467 میلیارد تومان بود که 54 درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز تشکیل می‌دهد. ارزش معاملات خرد نیز با افزایش 63 درصدی به نسبت روز معاملاتی قبل به رقم 6 هزار و 661 میلیارد تومان رسید.
در معاملات روز اخیر نماد شپنا بیشترین ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد که ارزش معاملات آن 258 میلیارد تومان بود. پس از شپنا، فزر بیشترین ارزش معاملات را داشت و خودرو رتبه سوم بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن، دو نماد ذوب و خگستر در رتبه‌های بعدی بیشترین ارزش معاملات قرار گرفتند.
در معاملات شنبه، 33 نماد صف خرید داشتند و 199 نماد با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با افت 61 درصدی نسبت به روز کاری قبل به 47 میلیارد تومان کاهش یافت و مجموع ارزش صف‌های فروش نیز با افزایش 337 درصدی به 411 میلیارد تومان رسید.
