در كشاكش مذاكرات دوجانبه ايران و امريكا و در روزهايي كه وزن اخبار اميدبخش در خصوص مذاكرات افزايش يافته، دولت چهاردهم به درستي تمركز و توجه خود را بر توسعه مناسبات ارتباطي با همسايگان و كشورهاي منطقه گذاشته است. ممكن است برخي تصور كنند در صورت توافق احتمالي با امريكا، ايران ديگر نيازي به كشورهاي منطقه نخواهد داشت.اما در واقع اين‌گونه نيست و توسعه روابط با كشورهاي منطقه مكمل توافق با غرب قلمداد مي‌شود.

آلبرت انيشتين مي‌گويد: «ما از زبان و كلمات براي درك دنيا و ايجاد تفاهم استفاده مي‌كنيم، بنابراين بايد از آن به ‌درستي استفاده كنيم.» آنچه در مورد مذاكره و گفت‌وگو و ارتباط گفتني است اينكه دستيابي به توافق از دل رايزني‌ها و گفت‌وگوها به سادگي امكان‌پذير نخواهد بود و طرف‌هاي مختلف حاضر در مذاكرات، الزاما بايد از هفت خوان ديدگاه‌هاي متفاوت و متضاد هم عبور كنند تا به سرزمين درك مشترك برسند.

سه دور مذاکره بین ایران و امریکا برگزار شده و دو کشور به درک روشنی از مطالبات و خواسته‌های یکدیگر رسیده‌اند. هر چند دور چهارم گفت‌وگوها برای بررسی‌های تکمیلی به تعویق افتاده اما این به معنای تاخیر و ایجاد مانع در مذاکرات نیست. اغلب تحلیل‌ها، حاکی از خوشبینی‌های فزاینده درخصوص مذاکرات است.

اين روزها بسياري از افراد درباره دورنماي مذاكرات ايران با اروپا و امريكا مي‌پرسند كه به نظرم پاسخ دادن به اين نوع پرسش‌ها، كار بسيار دشواري است، چراكه ما به داده‌هاي مستند و اخبار دروني تيم مذاكره‌كننده دسترسي نداريم و نمي‌دانيم دو طرف با چه پيش‌فرض‌ها و چشم‌اندازهايي گفت‌وگو مي‌كنند.

اين روزها به هر محفل و هر جمعي كه سر بزنيد، صحبت از نظم ‌نوين در حوزه روابط بين‌الملل است. نظم نوين خاورميانه يا نظم ‌نوين جهاني، ترجيع‌بندهايي است كه اين روزها زياد تكرار مي‌شود، اما افرادي كه از اجراي اين نظم صحبت مي‌كنند، شاخصه‌هاي آن را تعريف نمي‌كنند، منظور از نظم نوين يعني تغيير و گذر از نظم موجود به سمت نظمي كه مطلوب‌تر به نظر مي‌رسد.

یکی از پرسش‌های مهم در شرایط فعلی، رمزگشایی از راهبرد ایران در حوزه دیپلماسی و روابط بین‌الملل است. راهبردی که ایران به وسیله آن، قرار است با جهان مذاکره و تعامل کرده و اهداف خود را در عرصه سیاست خارجی محقق کند.

بايد قبول كرد پيش‌بيني رخدادهاي آينده كاري به غايت دشوار است؛ اما كار تحليلگر آن است كه با استفاده از داده‌هاي موجود، پازلي را طراحي كرده  و از كنار هم قرار دادن قطعات مختلف پازل معنايي را برداشت كند. براي تحليل دورنمايي كه منطقه خاورميانه پس از رخدادهاي اخير با آن دست به گريبان خواهد شد بايد نگاهي به نحوه كنشگري بازيگران اصلي انداخت. ايران و امريكا دو بازيگر اصلي در تحولات منطقه محسوب مي‌شوند.

روز و روزگاري وقتي از من به عنوان استاد روابط بين‌الملل درباره نحوه واكنش كشورها به تجاوزات، تهديدات و دشمني‌ها سوال مي‌شد، بدون لحظه‌اي ترديد پاسخ مي‌دادم بايد از ظرفيت نظام بين‌الملل براي حل مشكلات و نارسايي‌ها و تهديدات بهره برد.

كشورهاي بزرگ، پروژه‌هاي بزرگ و كاربردي را به صورتي اجرا مي‌كنند كه در ظاهر خيلي بزرگ به نظر نرسد، چرا كه كشورهاي اثرگذار به جنبه‌هاي رسانه‌اي و تبليغاتي اقدامات اهميتي نمي‌دهند و نتيجه نهايي براي آنها داراي اهميت بيشتري است. اين رويه در خصوص كشورهاي كوچك دقيقا برعكس است.

منطقه روزهاي حساس و پر فراز و نشيبي را پشت سر مي‌گذارد. از يك طرف حملات ناجوانمردانه اسراييل عليه مردم غزه بازخوردهاي منفي فراواني در سطح افكار عمومي جهاني پيدا كرده و از سوي ديگر تنش‌هاي رخ داده در باب‌المندب و درياي سرخ، نگراني‌هايي را در خصوص سرايت تنش و التهابات به بازار‌هاي مختلف از جمله بازار نفت ايجاد كرده است. به‌ طور كلي تنش‌ها مي‌توانند به صورت تصاعدي رشد پيدا كرده و تشديد يابند. نظم جهاني كه توسط قدرت جهاني مديريت مي‌شود براي هر موضوعي، يك آستانه تحمل تعريف مي‌كنند.