گروه بورس|
چند وقتی است که عرضه‌های اولیه به دلیل رونقی که دارند مورد توجه علاقه‌مندان عام بازار سرمایه قرار گرفته‌اند. همه گیر شدن عرضه‌ها در میان عموم مردم در فضای کنونی کشور آن را به مساله‌ای مهم بدل کرده، به‌گونه‌ای که نه تنها نقشی مهم در مردمی‌تر شدن اقتصاد ایفا می‌کنند بلکه با انتقال دارایی از دولت به مردم آنها را در جهت تامین نقدینگی یاری می‌دهند.
در این میان چند روزی است که عرضه عمومی شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی و حواشی معاملات «شستا» مورد توجه فعالان بازار سرمایه به خصوص سرمایه‌گذاران تازه وارد به چرخه معاملات، قرار گرفته است. در ابتدا و پیش از واگذاری 10 درصد از سهام این شرکت به فعالان بورس تهران، یکی از مهم‌ترین دستاوردهای ورود این شرکت به بازار سرمایه شفاف شدن فعالیت آن و کمک به چرخه اقتصاد ملی در جهت رونق فعالیت‌های شرکت عنوان شد.
جامانده از سود
در نهایت آخرین روز معاملاتی هفته گذشته، عرضه این شرکت به رغم داشتن موافقان و مخالفان فراوان انجام شد و «شستا» با ارزش 68 هزار و 800 میلیارد تومانی به چرخه داد و ستدهای بورس تهران پیوست. از آن روز و در خلال سه روز معاملاتی گذشته شستای سنگین وزن برای کاهش فشار بر هسته معاملات، پس از ساعات معاملات عادی بازار سهام و از ساعت 30: 13 تا 30: 14 معامله می‌شود.
قیمت هر سهم شرکت نیز از 860 تومان روز عرضه از 947 تومان فراتر نرفته که دلیل اصلی آن پر نشدن حجم مبنای حدود 14 میلیونی نماد آن است. این رخداد سبب شده تا در مقایسه با عرضه‌های دیگر، هم‌اکنون در آستانه چهارمین روز معاملات «شستا» بازدهی آن به حدود 10 درصد محدود بماند که حکایت از عقب ماندگی 5 درصدی این عرضه اولیه از سایر نمادهای عرضه شده در ماه‌های قبل دارد. با نگاهی به معاملات «شستا» طی روزهای اخیر می‌توان دریافت که عطش نقدینگی راه یافته به بازار سرمایه برای خرید نماد یاد شده سبب شده تا به رغم وجود تقاضای سنگین (حدود یک میلیارد و 600 میلیون سهم در ساعت 14 روز گذشته) سهامداران نماد یاد شده حاضر به فروش دارایی خود نباشند. این در حالی است که 2درصد تعهد شده از سوی ناشر نیز تاکنون به بازار نیامده و همین امر بر داغ شدن جریان تقاضا در سهام شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی افزوده است.
در گیر و‌دار شفافیت
در این میان اما شواهدی وجود دارد که بر اساس آن می‌توان گفت صرف بورسی شدن «شستا» به معنای پایان مسیر شفافیت آن و رسیدن به سرمنزل مقصود نیست. چراکه اولا زیر مجموعه‌های پر تعداد این غول سرمایه‌گذاری چند رشته‌ای همگی وارد بازار سهام نشده‌اند و آنهایی هم که آمده‌اند در کنار شرکت‌های عرضه شده همگی مکلف به فروش محصولات خود در بورس کالا نیستند؛ عاملی که می‌تواند در کنار رانت‌زدایی موثر از نبود شفافیت در بخش مهمی از اقتصاد کشور بکاهد و جزییات آن را بیش از پیش در اختیار همگان بگذارد.
در این راستا عضو شورای عالی بورس می‌گوید که پس از عرضه سهام شستا در بورس، اگر عرضه عمده کالاهای تولیدی شرکت‌های زیرمجموعه شستا نیز در بورس کالا عرضه شود شاهد شفافیت حداکثری در بخش‌های مالی و بازرگانی شرکت‌ها خواهیم بود که این اتفاق به سلامت اقتصادی کشور کمک شایانی می‌کند.
به گزارش ایرنا، بهمن عبداللهی، به مزایای ورود شرکت‌های زیرمجموعه شستا در بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: این موضوع از دو منظر قابل بررسی است، بعد اول این موضوع اقدام دستگاه‌ها و مسوولان دولتی به واگذاری شرکت‌های زیرمجموعه خود است.
وی ادامه داد: چند سالی بود که واگذاری شرکت‌ها و اموال دولتی در حد شعار باقی مانده بود و کمتر به آن عمل شد که تصمیم دولت در راستای واگذاری مجموعه‌های وابسته به خود از جمله شستا، اقدامی قابل تقدیر و از جمله رویه‌های مثبتی به شمار می‌رود که در سال جاری به حالت اجرا در آمده است.
رییس اتاق تعاون ایران به شرکت‌های دولتی که هر سال در بودجه سنواتی مبالغ کلانی را به عنوان زیان دریافت می‌کنند اشاره کرد و گفت: متاسفانه شرکت‌هایی که دارای هزاران میلیارد تومان ارزش هستند و باید کمکی در هزینه‌های دولت باشند خود مصرف‌کننده شده‌اند و در بودجه مبالغی برای آنها در نظر گرفته شده تا ضرر آنها پوشش داده شود.
وی اظهار داشت: همچنین شرکت‌های دولتی که سودده هستند نیز سود آنها نسبت به سرمایه در اختیارشان ناچیز است؛ بنابراین واگذاری شرکت‌ها باعث می‌شود که تا حدودی از فشار بر بودجه دولت کاسته شود و دولت بتواند منابع خود را در موارد واجب‌تری هزینه کند.
عبداللهی با بیان اینکه پس از عرضه سهام شستا در بورس، عرضه کالاهای تولیدی زیرمجموعه‌های شستا در بورس کالا می‌تواند به شفافیت حداکثری در اقتصاد منجر شود، گفت: در گذشته شاهد موارد متعددی از فروش غیرشفاف کالای شرکت‌های دولتی به خصوص کالاهایی با قیمت‌های رانتی بودیم که با ورود این محصولات به بورس کالا، شرایط امروز قابل قیاس با بازار در سال‌های قبل از بورسی شدن کالاها نیست؛ از این رو افزایش دایره حضور شرکت‌ها و کالاهای تولیدی در بورس کالا به‌طور حتم شفافیت حداکثری مورد نظر مسوولان را تامین می‌کند.
عضو شورای عالی بورس خاطرنشان کرد: در صورتی که شرکت‌های تولیدی زیر مجموعه شستا، مکلف به فروش کل تولیدات خود در بورس کالا شوند اقدام بزرگ و موثری در شفافیت مالی شرکت‌ها، بازرگانی و فروش آنها صورت خواهد گرفت که به سلامت اقتصادی کشور کمک شایانی می‌کند.
وی با بیان اینکه امیدواریم روندی که با ورود شستا به بورس آغاز شد شروعی برای اقدامات بیشتر در زمینه واگذاری شرکت‌های دولتی باشد، گفت: این اقدام علاوه بر کمک در شکوفایی اقتصاد ملی به بزرگ‌تر شدن بخش خصوصی کمک ویژه‌ای می‌کند.
عبداللهی یکی از اهداف اصلی در سهامداری را مردمی کردن اقتصاد مطرح کرد و گفت: تا زمانی که استفاده بهینه از دارایی‌ها صورت نگیرد اقتصاد کشور دگرگون نخواهد شد و واگذاری از جمله راه‌های استفاده بهینه از دارایی‌های ملی است که بهتر است به بخش غیردولتی واگذار شود.
عضو شورای عالی بورس در پایان اظهار داشت: این اقدام سبب کاهش نقش دولتی و سهم دولت در اقتصاد می‌شود و این دست واگذاری‌ها به مردم، شکوفایی اقتصادی را با خود به دنبال خواهد داشت.
