پرستاران محروم‌ترين اعضاي كادر درمان
ماه‌ها از زماني كه دولت چهاردهم به پرستاران وعده رسيدگي به خواسته‌هايشان را داد و قرار بود مطالبات پرستاران بالاخره به آنها پرداخت شود مي‌گذرد. بر خلاف وعده‌هاي داده شده كه قرار بود در روز پرستار ثبت شده در تقويم كشور حداقل‌هايي از مطالبات آنها را پرداخت كند تا حالا كه روز جهاني پرستار به مناسبت زادروز فلورانس نايتيگل فرار رسيده همچنان خبري از رسيدگي به وضعيت پرستاران نيست.
حقوق 160 دلاري پرستار ايراني در مقايسه با حقوق 2 هزار دلاري پرستار در امارات
گلي ماندگار|
ماه‌ها از زماني كه دولت چهاردهم به پرستاران وعده رسيدگي به خواسته‌هايشان را داد و قرار بود مطالبات پرستاران بالاخره به آنها پرداخت شود مي‌گذرد. بر خلاف وعده‌هاي داده شده كه قرار بود در روز پرستار ثبت شده در تقويم كشور حداقل‌هايي از مطالبات آنها را پرداخت كند تا حالا كه روز جهاني پرستار به مناسبت زادروز فلورانس نايتيگل فرار رسيده همچنان خبري از رسيدگي به وضعيت پرستاران نيست. شعار امسال روز جهاني پرستار «پرستاران ما، آينده ما: قدرت اقتصادي مراقبت» تعيين شده كه تاكيدي بر اين حقيقت انكارناپذير است كه سرمايه‌گذاري در پرستاري، نه‌تنها ضامن سلامت ملت‌ها، بلكه پيشران رشد اقتصادي و عدالت اجتماعي در جوامع پيشرو محسوب مي‌شود.
پايين آوردن سطح مطالبات پرستاران تا معوقات مالي
مهران زارعي، يكي از پرستاران و فعالان اين حوزه به «تعادل » مي‌گويد: هيچ كدام از وعده‌هايي كه دولت به جامعه پرستاري داد عملي نشده ست. تمام تلاشي كه انجام دادند اين بود كه سطح مطالبات پرستاران را تا معوقات مالي پايين بياورند در حالي كه پرستاران بارها و بارها اعلام كردند مساله كارانه، اضافه كاري و ... براي آنها از اولويت ويژه‌اي بر خوردار است. او مي‌افزايد: بي‌توجهي به خواست پرستاران، عدم استخدام و البته ترك كار پرستاران باعث شده تا در حال حاضر بسياري از بيمارستان‌ها با كمبود نيرو مواجه باشند و كيفيت خدمات به‌شدت پايين بيايد. دولت‌ها نه تنها براي خواست پرستاران ارزشي قائل نيستند كه اهميتي هم به جان بيماران نمي‌دهند. اين پرستار با اشاره به وعده‌هايي كه در دوران كرونا به پرستاران داده شد اظهار مي‌دارد: آن زماني كه به پرستاران احتياج داشتند و پرستاران جان بر كف براي بهبود بيماران تلاش مي‌كردند مسوولان از هيج وعده‌اي دريغ نمي‌كردند. هم مساله استخدام‌ها را شعارهايشان حل كردند هم مساله حقوق پرستاران و هم ديگر مشكلاتي را كه پرستاران با آن دست به گريبان بودند اما به محض تمام شدن كرونا همه‌چيز فراموش شد. او ادامه مي‌دهد: نيروهاي قراردادي تعديل شدند، در حالي كه قرار بود استخدام شوند. 7 هزار پرستار شغل خود را از دست دادند. جبران كمبود پرستار با اضافه كار اجباري همراه شد كه باز هم نارضايتي پرستاران را به دنبال داشت و حتي با اينكه ديوان عدالت اداري راي به غيرقانوني بودن اضافه كار اجباري داده بود اما اكثر بيمارستان‌ها بدون توجه به اين راي پرستاران را مجبور به اضافه كار مي‌كردند.
حقوق ثابت يك پرستار در ايران 160 دلار و در كشورهاي حاشيه خليج فارس 2 هزار دلار
زارعي مي‌گويد: زماني كه اعتراضات پرستاري شدت گرفت در برخي از دانشگاه‌هاي علوم پزشكي پرستاران معترض را به كميته انضباطي فرا خوانده و به دليل اعتراضاتي كه انجام داده بودند، توبيخ كردند. در واقع مسوولان به دنبال پاك كردن صورت مساله هستند. پرستاري كه ديگر چيزي براي از دست دادن ندارد حتي اگر امكان مهاجرت هم نداشته باشد قطعا ترك كار كرده و به شغل‌هاي ديگر روي مي‌آورد. او مي‌افزايد: ميانگين دريافتي يك پرستار در ايران 160 دلار است در حالي كه پرستاران در كشورهاي حوزه خليج فارس 2 هزار دلار دريافتي دارند. اين فاصله حقوقي نه قابل باور و نه قابل قبول است. در اين شرايط مسوولان انتظار دارند پرستاران از جان خود مايه بگذارند و جان بيماران را نجات دهند.
كمبود پرستار در كنار كمبود تجهيزات فاجعه مي‌آفريند
اين پرستار در بخش ديگري از سخنان خود به مستهلك بودن تجهيزات بيمارستاني و نبود برخي داروها و لوازم مورد نياز اشاره كرده و مي‌گويد: در اكثر بيمارستان‌هاي دولتي نه تنها كمبود نيروي پرستار به معضلي بزرگ تبديل شده است كه حتي نبود برخي داروها و فرسودگي تجهيزات بيمارستاني نيز خود دليل ديگري بر افت كيفيت خدمات ارايه شده به بيماران است. او در پايان مي‌گويد: اين رويه تكذيب و بي‌توجهي كه مسوولان در پيش گرفته‌اند نه تنها مشكلي را حل نمي‌كند كه باعث بروز مشكلات بي‌شماري در حوزه بهداشت و درمان مي‌شود.
تشكيل پرونده انضباطي براي پرستاران مشكلي را حل نمي‌كند
محمد شريفي‌مقدم، دبيركل خانه پرستار نيز در اين باره به تعادل مي‌گويد: متاسفانه بارها و بارها در مورد عواقب بي‌توجهي به خواست پرستاران به مسوولان حوزه بهداشت و درمان هشدار داده شده اما نه تنها هيچ اقدامي صورت نگرفته كه حتي مسوولان بيمارستان‌ها سعي كردند با تشكيل پرونده‌هاي انضباطي براي برخي از پرستاران معترض آنها را توبيخ كنند تا شايد جلوي اعتراض‌هاي بعدي گرفته شود. او مي‌افزايد: اين چرخه معيوب قطعا هيچ مشكلي را از بين نخواهد برد. ادامه روند پرونده‌سازي براي پرستاران تنها به نارضايتي آنها دامن مي‌زند و از طرف ديگر ترك خدمت اين افراد باعث مي‌شود تا هر روز بيشتر از روز قبل كيفيت خدمات درماني ارايه شده به مردم پايين‌تر بيايد. شريفي‌مقدم اضافه مي‌كند: ادامه روند كنوني باعث مي‌شود تا اعتراضات گسترده‌تر شده و پرستاران از ايجاد تغييراتي كه دولت به آنها قول داده نااميد شوند. مساله اضافه‌كاري، كارانه و ديگر مطالبات پرستاران سال‌هاست با اينكه قوانين اجرايي آن وجود دارد اما از سوي مسوولان ناديده گرفته مي‌شود.
ترك كار و مهاجرت پرستاران به بحران تبديل شده است
دبيركل خانه پرستار در بخش ديگري از سخنان خود اظهار مي‌دارد: در حال حاضر ما با افزايش ترك كار و البته مهاجرت پرستاران مواجه هستيم. خالي شدن بيمارستان‌ها از كادر درمان قبل از هر چيز به بيماران آسيب مي‌رساند. اين روند بايد متوقف شود و تنها راه توقف آن توجه به مطالبات پرستاران است. او مي‌افزايد: در حال حاضر يك پرستار در بيمارستان 13 ميليون تومان حقوق ثابت مي‌گيرد. اگر اين رقم را به دلار تبديل كنيم حدودا 160 دلار مي‌شود. در حالي كه پرستار اين امكان را دارد كه در كشورهاي حاشيه خليج‌فارس يا عمان كه از نظر فرهنگي به ما نزديك است 2 هزار دلار در ماه حقوق بگيرد. يا در اروپا 3 هزار و پانصد يورو يا در امريكا 6 هزار دلار بگيرد. چون پرستاري حرفه سختي است و معمولا آدم‌ها رغبت كمتري به آن دارند، در آن كشورها سعي مي‌كنند سطح زندگي پرستارها را به عنوان حرفه‌اي كه بسيار مورد نياز مردم است ارتقا دهند. خوب عقل سليم ايجاب مي‌كند برود جايي كه 4 هزار دلار حقوق مي‌دهند تا اينكه در جايي بماند كه 160-150 دلار حقوق مي‌دهند. علاوه بر اين معيشت يكي از دلايل مهاجرت پرستاران ايراني است.
متاسفانه نيروي كار اعم از پرستار و كارگر ناديده گرفته مي‌شوند
شريفي‌مقدم ادامه مي‌دهد: معضل بي‌توجهي به نيروي كار در كشور تنها مختص پرستاران نيست. ادامه اين روند مي‌تواند بسيار آسيب‌زننده باشد. وقتي مسوولان كساني را كه بيشتر بار پويايي جامعه بر عهده آنهاست ناديده مي‌گيرند و معيشت آنها را تامين نمي‌كنند نبايد انتظار داشته باشند كه خدمات ارايه شده از سوي آنها استاندارد باشد. او مي‌گويد: همين الان ما با افت فاحش كيفيت خدمات درماني در بيمارستان‌ها مواجه هستيم. اين مساله به دليل كمبود نيروي پرستار اتفاق مي‌افتد. وقتي آمار افرادي كه ترك كار مي‌كنند و افرادي كه مهاجرت مي‌كنند بالا مي‌رود هيچ جايگزيني براي آنها نيست. مساله اضافه كار اجباري از همين جا نشات گرفت كه بيمارستان‌ها براي جبران كمبود نيرو پرستاران را وادار به اضافه كار اجباري كردند.
ادعاي مسوولان و اعتراض پرستاران
با تمام اين مشكلاتي كه مطرح شد و نارضايتي پرستاران از شرايط حاكم بر بيمارستان‌ها اما معاون پرستاري وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي در اين زمينه از اقدامات راهبردي وزارت بهداشت براي ارتقاي منزلت، توانمندسازي و نقش‌آفريني گسترده‌تر اين قشر در نظام سلامت كشور خبر داد. عباس عبادي افزود: وزارت بهداشت با وقوف به اين جايگاه راهبردي، ارتقاي منزلت و توانمندسازي گروه پرستاري را نه يك انتخاب، كه يك مسووليت قطعي مي‌داند، در همين راستا، تعيين دقيق نياز كشور به تمامي رده‌هاي گروه پرستاري اعم از پرستار، كارشناس اتاق عمل، بيهوشي، فوريت‌هاي پزشكي و كمك‌پرستار، بر پايه آمايش سرزميني و ساختار واقعي مراكز درماني، در دستور كار قرار گرفته است.
اجراي عادلانه و اثربخش قانون تعرفه‌گذاري خدمات پرستاري
او اظهار داشت: تنوع‌بخشي به شيوه‌هاي جذب و به‌كارگيري پرستاران از مسيرهاي استخدام رسمي و قراردادي تا استفاده از ظرفيت نيروهاي پاره‌وقت و داوطلب، به‌منظور جبران كمبود منابع انساني و چابك‌سازي نظام سلامت دنبال مي‌شود و اجراي عادلانه و اثربخش قانون تعرفه‌گذاري خدمات پرستاري با بازطراحي دستورالعمل‌هاي توزيع منابع، تعريف بسته‌هاي خدمتي و پرداخت مبتني بر عملكرد، به‌طور جدي در حال پيگيري است. عبادي تصريح كرد: توسعه خدمات پرستاري در سطح جامعه اعم از مراقبت در منزل، پيگيري بيماران ترخيص‌شده، خدمات تسكيني و توانبخشي و مراقبت‌هاي اوليه، رويكردي نوين به حضور اثربخش پرستاران در زندگي مردم ترسيم مي‌كند و ارتقاي جايگاه علمي و پژوهشي پرستاري كشور از طريق تقويت استانداردهاي آموزشي، حمايت از گروه‌هاي علمي، مراكز تحقيقاتي و پژوهش‌هاي كاربردي، تداوم مي‌يابد.
قول صدور مجوز ۱۵ هزار پرستار
از سوي ديگر رييس كل سازمان نظام پرستاري در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه سلامت ايرنا گفت: كشورهاي مختلف در دوران همه‌گيري بيماري كرونا متوجه شدند كه پرستاران از ستون‌هاي مستحكم نظام سلامت هستند و نقش آنها در اركان درماني پررنگ‌تر شده است. احمد نجاتيان با اشاره به مشكلات معيشتي و رفاهي پرستاران با توجه به حجم كاري زياد و شيفت‌هاي طولاني در مراكز درماني، اظهار كرد: در حال حاضر حقوق پايين نيروي پرستاري به يك نگراني عمومي در نظام سلامت كشورهاي مختلف تبديل و ترك خدمت آنها بيشتر شده است. وي با تاكيد بر سرمايه‌گذاري در حوزه پرستاري، گفت: ايران نيز از اين امر مستثني نيست به‌طوري كه اكنون وزارت بهداشت براي تكميل كادر پرستاري در مراكز درماني نيازمند جذب ۱۰۰ هزار پرستار جديد است كه سازمان استخدامي كشور قول صدور مجوز ۱۵ هزار پرستار را امسال داده است.