تازه‌ترین آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد که در هفته گذشته نرخ سود بازار بین بانکی به ۲۰.۹۸ درصد رسیده است. تازه‌ترین آمار رسمی بانک مرکزی از تغییرات نرخ سود بین بانکی نشان می‌دهد که در هفته منتهی به 4 آبان ماه نرخ سود بازار بین بانکی با رشد 0.12 درصدی نسبت به آخرین نرخ هفتگی به 20.98 درصد رسیده است. نرخ سود بین بانکی در هفته منتهی به 27 مهر 20.86 درصد و در هفته منتهی به 20 مهر 20.89 درصد بوده است. جدول نرخ سود منتشر شده از سوی بانک مرکزی نشان می‌دهد، روند رو به رشد نرخ سود بازار بین بانکی از فروردین ماه امسال آغاز شد و از 20.36 درصد در یازدهم فروردین ماه امسال به 21.31 درصد در 30 تیرماه 1401 رسید.
نرخ سود بازار بین بانکی درحالی مجدداً مسیر افزایشی را دنبال می‌کند که شورای پول و اعتبار و بانک مرکزی تأکید بر کنترل و مدیریت این نرخ داشتند. مسوولان بورسی هم امیدوار بودند که با ورود جدی بانک مرکزی به این موضوع شاید تغییری در بازار سرمایه ایجاد و بهانه ریزش‌های
پی در پی گرفته شود. رییس کل بانک مرکزی در دیدار با رییس سازمان بورس گفته: نرخ سود در بازار بین بانکی، طبیعتا متناسب با عرضه و تقاضا و مکانیزم بازار تعیین می‌شود، اما بانک مرکزی به عنوان بازارساز و در چارچوب سیاست پولی ضدتورمی که به تایید دولت نیز رسیده است، در این بازار حضور دارد و نرخ سود در این بازار را در چارچوب مشخصی، کنترل می‌کند
نرخ بهره بین بانکی به کجا می‌رود؟
بررسی‌ها نشان می‌دهند که افت و خیزهای متوالی نرخ بهره بین بانکی باعث شده که این نرخ برای هشت هفته درجا زده و در محدوده ۲۰،۸ درصد تا ۲۱ درصد نوسان کند. با این وجود رشد ۰،۱۲ واحد درصدی این هفته نرخ بهره بین بانکی، این نرخ را در آستانه رسیدن به کانال ۲۱ درصد قرار داده است. از سوی دیگر بانک مرکزی نرخ بازار بین بانکی را از نیمه مرداد ماه ۱۴۰۱ به این سو در کانال ۲۰ درصدی سرکوب کرده است و به نظر نمی‌رسد که بانک مرکزی همچنان قصدی برای پایان دادن به این سرکوب داشته باشد. بنابراین می‌توان انتظار داشت که نرخ بهره بین بانکی در هفته آینده نزولی شده و باز هم در سطوح پایین‌تر از ۲۱ درصد درجا بزند.
درجا زدن نرخ بازار شبانه در کانال ۲۰ درصد
بانک مرکزی در شرایطی سیاست کنترل نرخ بهره بین بانکی در کانال ۲۰ درصد را در پیش گرفته که به عقیده کارشناسان، با در نظر گرفتن تورم افسارگسیخته کنونی در اقتصاد ایران، نرخ نام برده باید محدوده‌های ۲۴ تا ۲۵ درصدی قرار داشته باشد. نرخ بهره بین بانکی در تیر ماه امسال به ۲۱،۳۱ درصد هم رسیده بود اما فشارهایی از سوی دولت و سازمان بورس بر بانک مرکزی باعث شد که سیاست سرکوب این نرخ بار دیگر آغاز شود. فشارهایی که منشأ اصلی آنها اعتراضات ذی نفعان بورسی و اهالی بازار سرمایه بود. زیرا بورسی‌ها معتقد بودند که یکی از عوامل اوضاع نابسامان بورس در سال ۱۴۰۱ حرکت صعودی نرخ بهره بین بانکی بوده است. با این وجود پس از آغاز روند نزولی نرخ بهره بین بانکی، نه تنها اوضاع بازار سهام بهبود نیافت بلکه بدتر هم شد. از سوی دیگر این اقدام بانک مرکزی آسیب‌های فراوانی را برای بدنه اقتصاد کشور هم در پی داشت.
آسیب‌های سرکوب سود بین بانکی
کسری مزمن بانک‌ها از یک سو و سرکوب سود بین بانکی از سوی دیگر، باعث شده که نیاز مبرمی به تزریق منابع بانک مرکزی در بازار بین بانکی به وجود بیاید تا بانک‌ها بتوانند کسری‌های خود را از این منابع تامین کنند. همین نیازمندی به حضور بانک مرکزی در بازار بین بانکی باعث شده که
پول پاشی در این بازار در سال ۱۴۰۱ اوج بگیرد. این پول پاشی با افزایش نقدینگی در اقتصاد ایران، هیزمی بر آتش تورم خواهد بود و این ریشه مشکلات اقتصادی کشور را قدرتمندتر از گذشته خواهد کرد همچنین، محمد نادعلی - مدیرکل عملیات پولی و اعتباری بانک مرکزی دلیل تغییرات در نرخ سود بین بانکی را تقاضا و عرضه بانک‌ها در بازار بین بانکی اعلام کرده بود. وی درباره تاثیر افزایش سود بین بانکی بر بازارهایی چون بازار سرمایه اظهار کرد که بازار بین بانکی بازاری نیست که بانک‌ها سهام خود را بفروشند و پول خود را وارد این بازار کنند که وقتی نرخ در این بازار افزایش یابد، آنها انگیزه ورود به بازارهای دیگر را نداشته باشند و سایر بازارها تحت تاثیر این موضوع قرار بگیرند. به گفته نادعلی، نرخ سود سپرده و تسهیلات در ایران تابع شرایط بازار بین بانکی نیست؛ بنابراین تغییرات در سود بین بانکی نمی‌تواند تاثیری بر بازار سرمایه داشته باشد بلکه تغییرات نرخ سود سپرده و تسهیلات است که بر بازار سرمایه تاثیرگذار است. این در حالی است که فعالان بازار سرمایه، افزایش این نرخ را بر روند منفی این بازار و خروج سرمایه از آن تاثیرگذار می‌دانند، درحالی که کارشناسان پولی و بانکی معتقدند این نرخ تاثیری بر تحولات شاخص بورس ندارد و روند افزایشی این نرخ در ماه‌های اخیر نیز ناشی از فشار تورمی بوده، نه سیاست‌های ضدتورمی.
البته، کارشناسان معتقدند که افزایش سود بین بانکی در صورتی می‌تواند بر روند بازار سرمایه تاثیر بگذارد که روند افزایشی سود در بازار بین بانکی متداوم و قابل ملاحظه باشد.
