دلیل بالا رفتن آنزیم‌های کبدی چیست؟/ حواستان به این علائم باشد

فاخره بهبهانی: دکتر فرزاد روشن ضمیر، متخصص و مشاور تغذیه در گفت‌وگو با خبرآنلاین می‌گوید: افزایش آنزیم‌های کبدی زمانی رخ می‌ دهد که میزان این آنزیم‌ها در خون بالاتر از حد نرمال باشد. این افزایش می‌تواند موقتی باشد یا برای مدت طولانی ادامه یابد. نظارت منظم بر سطح آنزیم‌های کبدی، تشخیص به موقع علت‌های زمینه‌ ای، درمان‌های پزشکی یا تغییرات سبک زندگی می‌تواند به حفظ سلامت کبد و جلوگیری از عوارض آن کمک کند. این موضوع اهمیت بالایی دارد زیرا کبد به عنوان یک عضو حیاتی، در صورت آسیب می‌تواند باعث مشکلات جدی سلامت شود.

افزایش آنزیم‌های کبدی به چه معناست؟

آنزیم‌های کبدی، پروتئین‌هایی هستند که برای پردازش مواد مغذی، حذف مواد مضر و کمک به هضم بسیار ضروری‌ اند. این آنزیم‌ها معمولاً در سلول‌های کبدی قرار دارند، اما در صورت آسیب یا التهاب کبد، ممکن است به خون وارد شده و باعث افزایش سطح در خون شوند که این امر در آزمایش خون قابل مشاهده است. با این حال، افزایش سطح آنزیم‌های کبدی همیشه به معنای وجود مشکل کبدی نیست. اما اگر این افزایش برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، ممکن است نشانه یک بیماری زمینه‌ ای کبدی باشد. در صورت عدم درمان مناسب، این بیماری‌ها می‌توانند به سمت سیروز (زخم دائمی کبد) یا حتی سرطان کبد پیشرفت کنند.

به چه دلایلی آنزیم‌های کبدی بالا می‌روند؟

علت‌های متعددی می‌توانند باعث افزایش موقت یا دائمی آنزیم‌های کبدی شوند. برخی داروها یا عفونت‌ها می‌توانند به طور موقت این آنزیم‌ها را افزایش دهند، اما افزایش پایدار معمولاً نشان‌ دهنده التهاب، آسیب یا بیماری کبد است. برخی از علل شایع افزایش آنزیم‌های کبدی عبارتند از: بیماری کبد مرتبط با مصرف الکل، بیماری کبد چرب غیر الکلی که یکی از شایع‌ ترین علل افزایش آنزیم‌های کبدی است. هپاتیت ویروسی B و C، آسیب کبدی ناشی از مصرف برخی داروها مانند استامینوفن، استاتین‌ها، داروهای ضد تشنج، داروهای ضد سل و برخی مکمل‌های گیاهی که می‌توانند به کبد آسیب زده و باعث افزایش آنزیم‌ها شوند. بیماری ژنتیکی هموکروماتوز ارثی که باعث جذب بیش از حد آهن از رژیم غذایی شده و تجمع آهن می‌تواند به بافت‌ کبد آسیب زده و سطح آنزیم‌ها را افزایش دهد و همچنین یک سری بیماری‌های نادر که مسبب بروز این مشکل هستند.

باید مراقب چه علائمی باشیم؟

افزایش آنزیم‌های کبدی در اغلب افراد هیچ علامتی ندارد و این موضوع ممکن است به صورت اتفاقی در آزمایش خون کشف شود. اما در موارد آسیب شدیدتر کبد، علائم زیر ممکن است ظاهر شوند. تورم شکم و پاها، کبودی‌های آسان، زردی پوست و سفیدی چشم‌ها (یرقان)، تغییر رنگ مدفوع یا ادرار از این حمله اند. وجود این علائم می‌تواند نشانه آسیب جدی کبد باشد که نیاز به پیگیری و درمان فوری دارد.

چگونه آنزیم‌های کبدی بالا را مدیریت کنیم؟

بسته به علت، این افزایش گاهی خود به‌ خود رفع می‌شود. در حدود ۳۰ درصد افراد با افزایش آنزیم‌های کبدی، پس از سه هفته سطح آنزیم‌های شان به حالت طبیعی باز می‌گردد. پزشکان ممکن است تغییرات سبک زندگی را توصیه کنند تا التهاب کبد کاهش یافته و سطح آنزیم‌ها پایین بیاید. کاهش وزن، ورزش منظم، تغذیه متعادل و محدود کردن مصرف الکل و دخانیات از جمله مواردی هستند که رعایت آن می‌تواند به تنظیم سطح آنزیم‌های کبدی کمک کند.