شهري از كانتينرهاي مچاله در گمرك شهيد رجايي

يك عضو اتاق بازرگاني ايران، در مورد علت رسوب كالا در گمرك در اظهاراتي گفت: در موضوع رسوب كالا، مهم‌ترين مساله اين است كه يك واردكننده پس از حمل كالا و طي چرخه كاري خود چه در حوزه بازرگاني و چه توليدي، به‌طور معمول در مرحله تخصيص دچار مشكل مي‌شود. يعني منشأ اصلي مساله، در فرآيند تخصيص است كه موجب بروز اختلال در كل چرخه مي‌شود. به گفته علي شريعتي، در اين ميان، يكي از مسوولان وقت وزارت صمت، به هر علت، خواه از روي اهمال، خواه از سر تصميم نادرست، موجب شد اين چرخه از مسير طبيعي خود خارج شود. اگر قرار باشد به‌صورت ريشه‌اي به موضوع نگاه شود، بايد همانند آنچه در كشورهاي ديگر انجام مي‌شود، به بررسي دقيق علت وقوع حوادث پرداخت. او به تجارت‌نيوز توضيح داد: واقعيت آن است كه از دلايل اصلي حادثه غم‌انگيزي كه در گمرك شهيد رجايي رخ داد و منجر به آتش‌سوزي و خسارات سنگين شد، همين روان نبودن چرخه تخصيص و ناهماهنگي در فرآيند تخصيص بود. شريعتي افزود: امروز اگر به محل حادثه نگاه شود، شهري از كانتينرهاي مچاله‌شده در گمرك شهيد رجايي ديده مي‌شود. اين اتفاق ناشي از آن است كه چرخه تخصيص به‌درستي كار نكرده است. لازم است افرادي كه در تصويب و اجراي اين فرآيندها نقش داشتند، چه با امضاهاي طلايي، چه با سهل‌انگاري يا هر علت ديگر، مورد بررسي قرار گيرند. به بيان ساده، چرخ نظام تخصيص در آن دوره مختل شد و مساله همين است. وي متذكر شد: حال تيم وزارت صمت عوض شده است، اما بحث تخصيص و تالارها همگي در ميان هستند و بايد بررسي شوند. اما مهم‌ترين موضوع، مربوط به تخصيص ارز است. او در مورد مشكلات مربوط به طولاني‌شدن روندهاي اداري، مشكلات سامانه‌اي، نبود كد ساتا و... عنوان كرد: هدف از ايجاد سامانه‌ها، افزايش شفافيت و حذف امضاهاي طلايي بوده است. به‌صورت كلي، اصل وجود سامانه‌ها اقدام مثبتي است. اما نكته اينجاست كه در برخي موارد، به نظر مي‌رسد ايرادات سامانه‌ها به‌صورت عمدي ايجاد مي‌شود. عضو اتاق بازرگاني ايران گفت: البته اين مساله را نمي‌توان به همه تعميم داد، اما شواهد نشان مي‌دهد كه در بخش قابل توجهي از موارد، چنين اتفاقي رخ مي‌دهد. اين اختلال‌ها ممكن است به خاطر كنترل يا نظارت ايجاد شوند، اما در عمل به اختلال در عملكرد سيستم منجر مي‌شوند. اما سهم عمده مشكل رسوب كالا در گمرك به بحث سامانه‌ها باز نمي‌گردد. وي تشريح كرد: بايد توجه داشت كه در اين فرايند معيوب، مشكل رسوب كالا تك‌عاملي نيست و عوامل متعددي در آن نقش دارند. با اين حال، سهم اصلي و تعيين‌كننده همچنان به موضوع تخصيص ارز مربوط مي‌شود. وزن و اهميت اين عامل به‌مراتب بيشتر از ساير مشكلات است. ممكن است بتوان ۲۰ عامل را برشمرد، اما اگر مساله تخصيص ارز حل شود، ۸۰ درصد از مشكل رسوب كالا برطرف مي‌شود. او درنهايت عنوان كرد: بنابراين، بار اصلي رسوب كالا در گمرك بر دوش فرآيند تخصيص ارزي است. ساير مشكلات نيز وجود دارند و به‌ مرور رفع مي‌شوند، اما تاثير آنها بر حل كلي مساله محدود است و سهم تعيين‌كننده‌اي در بهبود وضعيت  ندارند.