به بازار سهام در فصل پاييز اميدوار باشيم؟
مديرعامل شركت سرمايه‌گذاري نوآوران و توسعه اركان كيش نوشت: پس از ماه‌ها تنش‌هاي سياسي و اقتصادي و همزمان با بازگشت تحريم‌هاي سازمان ملل عليه ايران، بازارهاي ارز و طلا بيش از پيش مورد توجه فعالان اقتصادي قرار گرفته‌اند.
صداي بورس| حميد محمدي، مديرعامل شركت سرمايه‌گذاري نوآوران و توسعه اركان كيش نوشت: پس از ماه‌ها تنش‌هاي سياسي و اقتصادي و همزمان با بازگشت تحريم‌هاي سازمان ملل عليه ايران، بازارهاي ارز و طلا بيش از پيش مورد توجه فعالان اقتصادي قرار گرفته‌اند. با اين حال، بررسي مجموعه‌اي از مفروضات و متغيرهاي كلان نشان مي‌دهد كه بازار برنده فصل جاري برخلاف انتظار عمومي، نه طلا و ارز بلكه بورس اوراق بهادار تهران خواهد بود. در چهار سال گذشته، بازار سرمايه به‌طور شگفت‌انگيزي يك چرخه تقويمي را تكرار كرده است. در اين الگو، اواخر مهرماه به عنوان زمان شكل‌گيري كف قيمتي شناخته شده و از آبان تا ارديبهشت شاهد موج صعودي بوده‌ايم. همين تجربه، زمينه‌اي براي تداوم الگو در سال جاري ايجاد مي‌كند و به تقويت احتمال رونق دوباره بورس در پاييز و زمستان ۱۴۰۴ مي‌انجامد. تحليلگران مي‌گويند اسراييل از راهبرد «چمن‌زني» براي مهار تدريجي توان هسته‌اي و موشكي ايران استفاده مي‌كند؛ يعني حملات مقطعي براي تضعيف توانمندي‌ها بدون ورود به جنگي تمام‌عيار. جنگ ۱۲ روزه اخير نشان داد كه اسراييل همچنان اين سياست را دنبال مي‌كند و مقامات تل‌آويو نيز بارها تاكيد كرده‌اند در صورت مشاهده تهديد جديد آماده اقدام دوباره هستند. همزمان، اسراييل با توسعه سامانه‌هاي دفاعي چون «پيكان»، خريد جنگنده و سوخت‌رسان‌هاي هوايي و افزايش بودجه نظامي، توان مقابله خود را تقويت كرده است. بعد تبليغاتي نيز پررنگ است؛ اسراييل مي‌كوشد افكار عمومي و جامعه بين‌المللي را با بزرگ‌نمايي تهديد غني‌سازي اورانيوم ايران همراه كند. با اين حال، شواهد موجود نشان مي‌دهد كه تهديدها بيش از آنكه به معناي عمليات قريب‌الوقوع باشند، بيشتر جنبه رواني و بازدارنده دارند و زمانبندي مشخصي براي حمله بعدي وجود ندارد. نگاه به شرايط امنيتي نشان مي‌دهد كه جنگ ۱۲ روزه اخير گرچه با اهداف اعلامي مهاجمان همراه بود، اما پاسخ متقابل ايران هزينه‌هايي بر آنان تحميل كرد. همين موضوع سبب شده است كه احتمال تكرار حمله در كوتاه‌مدت كاهش يابد. كاهش ريسك‌هاي ژئوپليتيك از جمله عواملي است كه مي‌تواند فضاي رواني بازارها را آرام‌تر كند و زمينه رشد سرمايه‌گذاري در بورس را فراهم آورد. امضاي توافق قاهره با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي يك دستاورد ديپلماتيك مهم براي ايران به شمار مي‌رود. اين توافق نشان‌دهنده تمايل كشور به ادامه همكاري در چارچوب غيرنظامي است و عملا تهديد خروج از NPT را به حاشيه برده است. چنين اقدامي فشارهاي سياسي را كاهش داده و مي‌تواند مسير تعاملات اقتصادي را در ماه‌هاي آينده هموارتر سازد. يكي ديگر از متغيرهاي كليدي اثرگذار بر چشم‌انداز بورس، وضعيت مالي دولت و تامين انرژي صنايع صادرات‌محور است. در پايان شهريور، دولت موفق به وصول درآمدهاي مالياتي شد؛ اتفاقي كه نياز به فشار بر بازار بدهي يا استقراض مستقيم از بانك مركزي را كاهش مي‌دهد. علاوه بر اين، پايداري نسبي در تامين برق و گاز طي ماه‌هاي مهر و آبان امكان توليد حداكثري براي شركت‌هاي بزرگ فراهم كرده و اين عامل به سودآوري صنايع بورسي كمك خواهد كرد. چين همچنان مشتري راهبردي نفت ايران است. آمارهاي اخير نشان مي‌دهد واردات نفت از ايران نه‌تنها در سطح ۱.۳ ميليون بشكه در روز باقي مانده، بلكه در سپتامبر به مرز ۲ ميليون بشكه رسيده است. چنين حجمي از صادرات، با توجه به توافقات امنيتي - اقتصادي ميان پكن و رياض و نيز موضع حمايتي چين در برابر سازوكار تحريم‌ها، اطمينان‌بخش است. استمرار درآمدهاي نفتي نقش مهمي در تثبيت بازار ارز و تقويت بنيه مالي دولت ايفا مي‌كند. در اقتصاد ايران هيچ‌گاه فاصله بيش از ۵۰ درصدي بين نرخ آزاد ارز و نرخ سامانه نيما پايدار نبوده است. تجربه تاريخي نشان مي‌دهد چنين شكافي سرانجام به اصلاح مي‌انجامد. سياستگذاران نيز با طرح‌هايي مانند ايجاد «تالار دوم ارزي» در مسير تعديل حركت مي‌كنند. در صورت تحقق اين سناريو، شركت‌هاي صادرات‌محور بورسي از نرخ‌هاي بالاتر ارز منتفع خواهند شد. بازار طلا در سطح جهاني در ماه‌هاي اخير رشد قابل توجهي داشته و وارد فاز اشباع خريد شده است. همين وضعيت احتمال اصلاح قيمت‌ها را افزايش داده است، به‌ويژه با توجه به همبستگي آن با بازارهاي پرريسك همچون سهام بين‌المللي و رمزارزها. در داخل كشور نيز به دليل رشد همزمان ارز و طلاي جهاني، ارزش بازار طلا نسبت به نقدينگي به بيشترين حد تاريخي خود رسيده است. اين بزرگ‌شدن سهم طلا از نقدينگي ملي، الگويي كلاسيك از يك بازار بيش‌خريد محسوب مي‌شود كه در برابر اصلاح كوتاه‌مدت آسيب‌پذير است. برآوردها نشان مي‌دهد حجم نقدينگي دلاري در پاييز به مرز ۱۰۰ ميليارد دلار با نرخ محاسباتي ۱۲۰ هزار تومان رسيده است. اين سطح از منابع، در بازه ۱۵ سال گذشته به دفعات مانع از سقوط شديدتر ارزش ريال شده است. اكنون نيز، با وجود درآمدهاي نفتي نسبتا پايدار و سياست پولي انقباضي، همين سطح نقدينگي مي‌تواند به عنوان سپري در برابر افت بيشتر پول ملي عمل كند.با مرور تمامي عوامل فوق، تصويري روشن از بازارهاي اصلي ايران در پاييز ۱۴۰۴ به دست مي‌آيد. در حالي كه بازار طلا به دليل اشباع خريد جهاني و سهم بالاي آن از نقدينگي داخلي در معرض اصلاح قرار دارد و بازار ارز نيز تحت حمايت نقدينگي دلاري و درآمدهاي نفتي از ثبات نسبي برخوردار است، بورس تهران در نقطه‌اي استثنايي ايستاده است. تركيب كف تاريخي ارزش سهام، الگوي تقويمي تكرارشونده، بهبود شرايط مالي دولت، ثبات انرژي صنايع و احتمال اصلاح سياست‌هاي ارزي، همگي حكايت از آن دارند كه بازار سرمايه شانس بيشتري نسبت به ساير بازارها براي پيشتازي در بازدهي دارد. به اين ترتيب، اگرچه تغيير در هر يك از مفروضات مي‌تواند سناريو را دگرگون كند، اما بر اساس مجموعه داده‌هاي موجود، محتمل‌ترين پيش‌بيني اين است كه بورس تهران در پاييز ۱۴۰۴ صدرنشين بازارهاي مالي ايران خواهد بود.
