كف قيمتي بازار ثبت شد
بازار سرمايه ايران در روزهاي اخير وارد مرحله‌اي تازه شده است؛ مرحله‌اي كه با پايان تشديد مكانيسم ماشه، فضاي اقتصادي كشور را دستخوش تغيير كرده است. با اين حال، آنچه معامله‌گران را بيش از تحريم‌ها نگران مي‌كند، نه خود تحريم، بلكه احتمال بروز درگيري نظامي و تبعات امنيتي ناشي از آن است.
بازار سرمايه ايران در روزهاي اخير وارد مرحله‌اي تازه شده است؛ مرحله‌اي كه با پايان تشديد مكانيسم ماشه، فضاي اقتصادي كشور را دستخوش تغيير كرده است. با اين حال، آنچه معامله‌گران را بيش از تحريم‌ها نگران مي‌كند، نه خود تحريم، بلكه احتمال بروز درگيري نظامي و تبعات امنيتي ناشي از آن است. تحريم‌ها سال‌هاست با بازار همراه بوده‌اند و فعالان اقتصادي تا حدي با آن كنار آمده‌اند، اما سايه جنگ همچنان در پس‌زمينه ذهن بازار باقي مانده و بر تصميم‌گيري‌ها اثر مي‌گذارد.
سعيد جمالي، كارشناس بازار سرمايه به بازار گفت: بازار پس از تحمل افت‌هاي سنگين و رسيدن به كف‌هاي قيمتي، حالا با روشن شدن تكليف برجام و كاهش نسبي ابهامات سياسي، ارزندگي خود را به نمايش مي‌گذارد. بسياري از نمادها از منظر ارزندگي، نسبت‌هاي مالي و ارزش دلاري در موقعيت جذابي قرار دارند و همين امر موجب شده تا بازار در روزهاي اخير با استقبال خريداران مواجه شود. اما نبايد اين رشد را به عنوان پايان ريسك‌ها تلقي كرد. فضاي سياسي همچنان شكننده است و هرگونه تنش جديد مي‌تواند روند بازار را با چالش مواجه كند. از همين رو، تركيب هوشمندانه‌اي از سهام و دارايي‌هاي امن مانند طلا، مي‌تواند راهبردي مناسب براي كاهش ريسك و حفظ بازدهي باشد.
سعيد جمالي معتقد است كه يكي از چالش‌هاي بنيادين بازار سرمايه ايران، فرهنگ سرمايه‌گذاري است. رفتارهاي جمعي و هيجاني، بيش از منطق اقتصادي بر تصميم‌گيري‌ها سايه انداخته‌اند. زماني كه قيمت‌ها پايين بود، بسياري از سرمايه‌گذاران از ورود امتناع كردند، اما حالا كه بازار در حال رشد است.
وي افزود: در كنار بازار سهام، رفتارهاي هيجاني در بازار ارز ديجيتال نيز قابل‌توجه است. ورود برخي گروه‌هاي فعال در بورس به بازار رمزارزها و تلاش براي كاهش قيمت تتر، نشان‌دهنده انتقال هيجان از يك بازار به بازار ديگر است. اين رفتارها شايد در كوتاه‌مدت اثرگذار باشند، اما در بلندمدت نمي‌توانند مسير اصلي بازار را تغيير دهند.
وي تصريح كرد: از سوي ديگر، يكي از چالش‌هاي بنيادين بازار سرمايه ايران، فرهنگ سرمايه‌گذاري است. رفتارهاي جمعي و هيجاني، بيش از منطق اقتصادي بر تصميم‌گيري‌ها سايه انداخته‌اند. زماني كه قيمت‌ها پايين بود، بسياري از سرمايه‌گذاران از ورود امتناع كردند، اما حالا كه بازار در حال رشد است، تقاضا بالا رفته و خريدها آغاز شده‌اند. اين چرخه، اگرچه قابل پيش‌بيني است، اما نيازمند آموزش عمومي و اصلاح رفتار سرمايه‌گذاري در سطح جامعه است.
جمالي گفت: در فضاي سياسي سيگنال‌هاي متناقض از سوي مسوولان و نهادهاي بين‌المللي، بر ابهامات بازار افزوده‌اند. از اظهارات داخلي گرفته تا واكنش‌هاي خارجي، همه نشان مي‌دهند كه تصميم‌گيري‌ها هنوز به ثبات نرسيده‌اند. براي آنكه بازار سرمايه بتواند مسير رشد پايدار را طي كند، نيازمند آرامش سياسي و پيش‌بيني‌پذيري در سياست خارجي است.
وي تاكيد كرد: بازار سرمايه ايران در نقطه‌اي حساس ايستاده است. پايان برجام و ورود به دوره پساماشه، اگرچه فرصت‌هايي را فراهم كرده، اما همچنان با ريسك‌هاي جدي همراه است. در چنين فضايي، آنچه بيش از هر چيز اهميت دارد، تحليل دقيق، پرهيز از هيجان و مديريت هوشمندانه پرتفوي است. اين روزها، بيش از هر زمان ديگري، بازار نيازمند عقلانيت، صبوري و تصميم‌گيري مبتني بر واقعيت‌هاي اقتصادي و سياسي است.
دورنماي ارزي بورس
شهير محمدنيا، كارشناس ارشد بازار سرمايه به بازار گفت: اگر به روند تاريخي نگاه كنيم، طي يك دهه گذشته، دولت همواره در برابر رشد نرخ ارز مقاومت كرده و با طراحي نرخ‌هاي ترجيحي متعدد بازار را مديريت كنند و حالا نرخ‌هاي نزديك به ۷۰ هزار تومان را تعيين كرده‌اند اما در نهايت، دولت هر بار مجبور به عقب‌نشيني و اصلاح سياست‌ها شده است. بنابراين اگر امروز كسي بگويد نرخ دلار در بودجه سال آينده به ۱۰۰ هزار تومان خواهد رسيد، نبايد تعجب كرد. اين مسير، نه‌تنها محتمل بلكه در چارچوب منطق اقتصادي دولت است.
به گفته شهير محمدنيا شكاف ميان نرخ رسمي و واقعي، تنها به بي‌اعتمادي و ناكارآمدي بيشتر انجاميد. از همين رو، بسياري از فعالان بازار معتقدند كه دير يا زود، نرخ ارز به نقطه‌اي منطقي خواهد رسيد و در آن شرايط، سهام به عنوان ارزان‌ترين دارايي در مقايسه با ساير بازارها، جهش قابل‌توجهي را تجربه خواهد كرد.
وي افزود: واقعيت اين است كه سياست ارز ترجيحي، در عمل نه‌تنها تورم را كنترل نكرد، بلكه به ابزاري براي توزيع رانت و پر كردن جيب گروه‌هاي خاص بدل شد. كالاها و خدمات، همگام با نرخ آزاد رشد كردند و شكاف ميان نرخ رسمي و واقعي، تنها به بي‌اعتمادي و ناكارآمدي بيشتر انجاميد. از همين رو، بسياري از فعالان بازار معتقدند كه دير يا زود، نرخ ارز به نقطه‌اي منطقي خواهد رسيد و در آن شرايط، سهام به عنوان ارزان‌ترين دارايي در مقايسه با ساير بازارها، جهش قابل‌توجهي را تجربه خواهد كرد.
محمدنيا گفت: در صفوف خريد، برخي نمادهاي دلاري به‌وضوح ديده مي‌شود. بسياري بر اين باورند كه نقطه عطف بازار، زماني رقم خواهد خورد كه دولت، اصلاحات اقتصادي را آغاز كند و نرخ ارز، بي‌ترديد يكي از محورهاي اصلي اين اصلاحات خواهد بود. بازار سرمايه و نرخ دلار، همواره رابطه‌اي هم‌جهت داشته‌اند و به‌نظر مي‌رسد اين‌بار نيز همان سناريو در حال تكرار است. البته اگر سياست‌هاي ارزي همچنان با بي‌تدبيري ادامه يابد، اين اميد به تغيير، ممكن است جاي خود را به سرخوردگي بدهد اما فعلا اميد غالب است.
وي افزود: طبق اطلاعات موثق، طي دو هفته اخير، سرمايه‌هايي با حجم متوسط رو به بالا از بيرون بازار وارد شده‌اند. اين پول‌ها، نه از جنس سرمايه‌گذاران سنتي بازار، بلكه از سوي افراد و نهادهايي آمده‌اند كه در بازارهاي ديگر فعال بوده‌اند و حالا به‌دنبال فرصت‌هايي در بورس هستند. بخشي از اين جريان، مربوط به حقوقي‌هايي است كه سود نقدي خود را دوباره وارد چرخه سرمايه‌گذاري كرده‌اند.
محمدنيا گفت: اين ورود سرمايه يا ناشي از ارزندگي بازار است يا بر پايه اطلاعات خاص و پيشدستي نسبت به اخبار آينده. به‌احتمال زياد، تركيبي از هر دو عامل در جريان است. نكته مهم اين است كه سرمايه‌گذاران جديد نيز به‌خوبي مفهوم ارزش دلاري بورس را درك كرده‌اند و مي‌دانند دارايي‌هايي كه امروز در كف قيمتي قرار دارند، در آينده مي‌توانند بازدهي قابل‌توجهي داشته باشند.
كف بازار سهام كجاست؟
با در نظر گرفتن همه اين عوامل، مي‌توان گفت اگر اتفاق سياسي غيرمنتظره‌اي رخ ندهد، بازار كف خود را زده و در مسير لمس سقف‌هاي جديد قرار گرفته است. ممكن است در محدوده‌هايي مانند ۲۷۰۰ يا ۲۸۰۰ واحد، بازار با نوسان مواجه شود، اما با توجه به نرخ ارز و گزارش‌هاي مالي فراتر از انتظار، ريسك قيمت‌هاي فعلي بسيار پايين است.
بسياري از تحليلگران تكنيكال، سقف اين موج را محدوده ۲۸۰۰ واحد مي‌دانند. اما بايد توجه داشت كه هيچ‌چيز در بازار قطعي نيست و همه‌چيز ممكن است در لحظه تغيير كند. بنابراين، داشتن استراتژي منعطف و حفظ تعادل ميان دارايي‌ها مثلاتقسيم سرمايه ميان طلا و سهام به نسبت ۵۰-۵۰مي‌تواند راهبردي هوشمندانه باشد.
امروز اما در دوره‌اي تازه قرار داريم. برجام تمام شده و مكانيسم ماشه فعال شده است. حتي اگر فرض كنيم جنگي رخ ندهد، تحريم‌هاي سازمان ملل به‌تنهايي نمي‌توانند اقتصاد كشور را تحت فشار قرار دهند. خوش‌بيني بيش از حد، ناديده گرفتن توان دشمن و ساده‌انگاري در تحليل شرايط، مي‌تواند خطرناك باشد. دشمن با تمام ابزارهاي اقتصادي در برابر ما ايستاده و تحريم‌ها را تحميل مي‌كند. آثار تورمي تحريم‌ها ممكن است محدود و قابل‌مديريت باشد، اما اگر تحريم‌ها به‌صورت سخت‌گيرانه و فراگير اجرا شوند، شرايط كاملامتفاوت خواهد بود و استراتژي‌هاي بازار سرمايه نيز بايد به‌طور كامل بازنگري شوند.
در نهايت، پاييز پيش‌رو، فصلي حساس براي بازار خواهد بود. سودهاي خوبي ممكن است در راه باشد، اما تنها براي كساني كه با واقع‌بيني، تحليل دقيق و چابكي در تصميم‌گيري در بازار مانور دهند. اين فصل، آزمون هوشمندي سرمايه‌گذاران است.
