تراز تجاري منفي ۲،۱ ميليارد دلار شد

بررسي آمار ۵ ماهه نخست ۱۴۰۴ نشان مي‌دهد صادرات غيرنفتي ايران با كاهش ۶ درصدي ارزش مواجه شده، در حالي كه واردات همچنان بالاتر از صادرات قرار داشته و كسري تجاري كشور ادامه دارد.

طبق اعلام گمرك ايران مجموع تجارت خارجي غيرنفتي كشور طي پنج ماه ابتدايي امسال به ۷۶ ميليون و ۵۳۹ هزار تن كالا با ارزشي معادل ۴۳ ميليارد و ۹۴۰ ميليون دلار رسيد كه از اين ميزان، ۶۱ ميليون و ۳۳۳ هزار تن به ارزش ۲۰ ميليارد و ۹۱۷ ميليون دلار مربوط به صادرات غيرنفتي و ۱۵ ميليون و ۲۰۶ هزار تن به ارزش ۲۳ ميليارد و ۲۲ ميليون دلار به واردات اختصاص داشته است.

همچنين صادرات غيرنفتي در مقايسه با مدت مشابه سال گذشته، از نظر وزني تنها ۰.۷ درصد افزايش داشته، اما از لحاظ ارزشي ۶ درصد كاهش نشان مي‌دهد. همچنين واردات نيز در همين بازه زماني، به لحاظ وزني ۵.۴ درصد و از نظر ارزشي ۱۶.۳ درصد كاهش يافته است.

   تراز تجاري همچنان منفي

به گزارش  خبرنگار مهر، با توجه به آمار منتشر شده صادرات غيرنفتي ايران با وجود رشد اندك در وزن، از نظر ارزشي كاهش يافته و همين امر سبب شده تا ارزش واردات همچنان از صادرات پيشي بگيرد. در نتيجه، تراز تجاري كشور با ثبت كسري ۲،۱ ميليارد دلاري منفي مانده است.

كاهش ارزش صادرات از جمله عوامل كسري تراز تجاري است؛ زيرا هرچند حجم فيزيكي صادرات (وزن كالاها) رشد بسيار محدود ۰.۷ درصدي داشته، اما ارزش دلاري آن ۶ درصد كاهش يافته است. اين امر مي‌تواند ناشي از دو عامل افت قيمت جهاني كالاهاي صادراتي ايران (مانند پتروشيمي‌ها و مواد خام) و تغيير در سبد صادراتي به سمت كالاهايي با ارزش افزوده پايين‌تر باشد.

نكته ديگر آنكه با وجود كاهش ۱۶.۳ درصدي ارزش واردات نسبت به سال گذشته، همچنان حجم و ارزش واردات در سطحي است كه بر صادرات غلبه دارد. بسياري از واردات ايران شامل كالاهاي اساسي، مواد اوليه و ماشين‌آلات است كه كاهش آنها به سادگي امكان‌پذير نيست.

   هشدار نسبت به افزايش نوسانات ارزي

كسري تجاري به معناي خروج ارز بيشتر نسبت به ميزان ورودي آن است و در صورت تداوم مي‌تواند -در بلندمدت- فشار قابل توجهي بر ذخاير ارزي كشور وارد كند.

از سوي ديگر كاهش درآمدهاي صادراتي، به‌ويژه در بخش غيرنفتي، ثبات بازار ارز را با چالش روبه‌رو مي‌سازد و زمينه‌ساز افزايش نوسانات قيمتي مي‌شود. همچنين هرچند واردات كالاهاي واسطه‌اي و سرمايه‌اي براي تداوم توليد در كوتاه‌مدت ضروري است، اما اگر اين روند با رشد صادرات همراه نباشد، وابستگي اقتصاد به خارج را بيشتر كرده و بر توان توليد داخلي تاثير منفي خواهد گذاشت.

   چه بايد كرد؟

به اعتقاد كارشناسان، براي بهبود تراز تجاري، تمركز بر ارتقاي كيفيت و تنوع صادرات از اهميت بالايي برخوردار است؛ توليد و صادرات كالاهايي با ارزش افزوده بالاتر، مانند محصولات صنعتي و دانش‌بنيان، مي‌تواند از كاهش ارزش صادرات جلوگيري كند.

همزمان، مديريت هوشمند واردات با سياست‌هاي هدفمند براي كاهش واردات كالاهاي مصرفي و حمايت از توليد داخلي ضروري است. علاوه بر اين، گسترش بازارهاي صادراتي، به‌ويژه در كشورهاي همسايه و بازارهاي نوظهور، مي‌تواند آسيب‌پذيري ايران در برابر نوسانات قيمت جهاني كالاها را كاهش دهد. در نهايت، تقويت زيرساخت‌هاي تجاري و لجستيكي، شامل توسعه حمل‌ونقل و تسهيل فرآيندهاي گمركي، نقش مهمي در افزايش رقابت‌پذيري صادرات كشور دارد.