گلی ماندگار|
معلولیت شاید در هیچ جای جهان محدودیت به حساب نیاید اما متاسفانه در کشور ما نه تنها محدودیت که محرومیت هم به شمار می‌رود. طی سال جای نزدیک به 50 درصد از بودجه خدمات دهی سازمان بهزیستی به معلولان از سوی دولت تامین نشده است.
عدم تامین این بودجه یعنی نقص در ارایه خدمات به این افراد، یعنی سختی چند برابری برای خانواده‌هایی که عضو یا اعضایی معلول دارند، یعنی محرومیت از حقوق اجتماعی و... مساله اینجاست که علاوه بر افرادی که به صورت مادرزادی با معلولیت به دنیا می‌آیند هیچ تضمینی وجود ندارد که هیچ کدام از ما در طول زندگی خود با این مشکل مواجه نشویم، تصادف، اتفاق، بیماری و ... می‌تواند سلامت ما را به خطر انداخته و کاری کند که به جمع افراد معلول اضافه شویم.
این ماجرا در مورد مسوولانی هم که در این رابطه بی‌توجهی از خود نشان می‌دهند صدق می‌کند، ممکن است یکی از اعضای خانواده شان به جمع معلولان کشور اضافه شود. به هر حال حادثه خبر نمی‌کند و این اتفاقات ممکن است برای هر کسی رخ بدهد. از سوی دیگر هزینه نگهداری فرد معلول برای خانواده دو چندان است. خانواده‌هایی که یک یا چند عضو معلول دارند، هزینه‌هایشان به مراتب بالاتر از خانواده‌های معمولی است.
تامین وسایل مورد نیاز، داروها، مراقبت‌های پزشکی و... هر کدام می‌تواند به تنهایی برای خانواده دارای عضو معلول بسیار کمر شکن باشد. در این شرایط وقتی بودجه بهزیستی که قرار است به افراد معلول و رفع نیازهای آنها تعلق بگیرد در صورت عدم پرداخت می‌تواند این خانواده‌ها را با مشکل مواجه کند. این در حالی است که افزایش 50 درصد یارانه‌ای که به مراکز نگهداری از معلولان تعلق می‌گرفته هم به مدت 8 ماه است که از سوی سازمان برنامه و بودجه پرداخت نشده و این خود مشکلات دیگری را به وجود آورده است.
معلولیت در کشور ما محرومیت و محدودیت است
خاطره منجی زاد، کارشناس توانبخشی در رابطه با مشکلات معلولان در کشور به «تعادل» می‌گوید: متاسفانه این قشر بسیار آسیب پذیر مورد بی‌مهری قرار دارند. از امکانات شهری گرفته تا خانه و ... برای این افراد بسیار اندک است. از سوی دیگر هزینه‌های نگهداری از افراد معلول بسیار بالاست و خانواده‌ها به تنهایی و بدون کمک‌های بهزیستی نمی‌توانند از پس این هزینه‌ها بربیایند. با اینکه همه بر این باور هستند که نباید معلولیت را محدودیت دانست اما متاسفانه در کشور ما معلولیت علاوه بر اینکه محدودیت محسوب می‌شود باعث محرومیت نیز می‌شود.
او می‌افزاید: هزینه دارو، پروتز مورد نیاز معلولان و ... بسیار بالاست، در این شرایط اقتصادی که خانواده‌ها به سختی می‌توانند معیشت خود را تامین کنند، بر آمدن از هزینه‌های یک فرد معلول می‌تواند بسیار سخت باشد. اما متاسفانه دولت همیشه در این زمینه کوتاهی کرده است. اینکه هنوز با وجود رسیدن به روزهای آخر سال نیمی از بودجه بهزیستی برای معلولان پرداخت نشده است، مشکلی است که نمی‌توان به راحتی از کنار آن گذشت.
خانواده‌های معترض تحت فشار هستند
این کارشناس توانبخشی می‌گوید: برخی از این افراد معلول به رسیدگی‌های ویژه نیاز دارند، برخی از آنها نیاز به پرستار دارند، برخی توان کار کردن ندارند و نمی‌توان برای تامین هزینه‌های خود فعالیت کنند، حتی بسیاری از آنها هم که توان کار کردن دارند شغلی نمی‌یابند تا حداقل بتوانند با درآمد آن قسمتی از هزینه‌های خود را تامین کنند. خانواده‌هایی که معترض هستند واقعا تحت فشار قرار دارند و این مساله باید مورد توجه قرار گیرد. نگهداری از فرد معلول کار ساده‌ای نیست. با توجه به گران شدن دارو در حال حاضر یکی از مشکلاتی که این خانواده‌ها با آن مواجه شده‌اند، تامین هزینه‌های دارویی و درمانی افراد معلول است.
دود عدم تحقق بودجه بهزیستی در چشم معلولان و مددجویان
به این منظور جمعی از معلولان، خانواده‌های آنها و مدیران مراکز نگهداری از مددجویان، در اعتراض به عدم تحقق بودجه بهزیستی این هفته مقابل سازمان برنامه و بودجه تجمع کردند. آنها در اعتراض به عدم پرداخت 49 درصد از بودجه سال جاری بهزیستی که باعث اختلال در خدمات‌دهی به مددجویان و به‌ویژه معلولان شده و زندگی این افراد را با مشکلات عدیده‌ای مواجه کرده دست به تجمع چندین ساعته مقابل این سازمان زدند.
آسیب‌های عدم تحقق بودجه بهزیستی
مدیر کمپین دفاع از حقوق معلولان در این خصوص به خبرآنلاین گفت: سازمان برنامه و بودجه 49 درصد از بودجه امسال بهزیستی را هنوز به این سازمان پرداخت نکرده و این باعث اختلال در ارایه خدماتی شده که به مددجویان و معلولان داده می‌شود. بهروز مروتی با بیان اینکه عدم تحقق حدود نیمی از کل بودجه سازمان بهزیستی موجب توقف خدمات توانبخشی شده، افزود: امسال اولین سالی است که نیمی از بودجه بهزیستی تا این موقع سال پرداخت نشده است.
از سوی دیگر افزایش 50 درصدی یارانه مراکز نگهداری از معلولان و مددجویان بهزیستی برای 8 ماه معوق شده و افزایش حق پرستاری معلولیت‌های شدید به ازای هر نفر پانصد هزار تومان در 8 ماه اول امسال هنوز پرداخت نشده و این فقط یکی از آثار عدم تحقق بودجه بهزیستی است. این فعال حوزه معلولان اضافه کرد: شهریه دانشجویان معلول، کمک هزینه مسکن مددجویی، هزینه‌های غربالگری شنوایی و بینایی، کمک هزینه معیشت معلولان و کمک‌های موردی بهزیستی از دیگر مواردی است که در نتیجه عدم تحقق بودجه بهزیستی پرداخت نشده و سنگینی آن به شانه‌های نحیف معلولان و مددجویان سپرده شده است.
پیشگیری از ظلم
مروتی گفت: ظلم بزرگی که اخیرا توسط سازمان برنامه داشت در حق جامعه هدف بهزیستی صورت می‌گرفت این بود که سازمان برنامه در تلاش بود تا کلیه معوقات بهزیستی را از طریق سپردن اوراق مالی به این سازمان تسویه کند. در این روش بهزیستی باید بانکی را پیدا می‌کرد که حاضر به قبول اوراق باشد و سود حاصل از آن را طی 12 قسط به این سازمان پرداخت کند. در این رویه بهای اصلی اوراق در نهایت نصیب بانک می‌شد که با تجمع قبلی توانستیم جلوی اجرای آن را بگیریم.
تعهد سازمان برنامه دستاورد تجمع جامعه معلولان
مروتی با بیان موفقیت‌آمیز بودن تجمع جامعه معلولان نیز افزود: در تجمعی که انجام شد معاون اقتصادی سازمان برنامه طی صورت‌جلسه‌ای تعهد داد کلیه معوقات سازمان بهزیستی را تا 25 اسفند ماه بصورت صد درصدی پرداخت کند. او تعهد سازمان برنامه را دستاورد بسیار بزرگی خواند و گفت: این اتفاق با توجه به قرارگیری در پایان سال اتفاق بزرگی است البته ما اعلام کردیم در صورت عدم تحقق این وعده، مجددا دست به تجمع خواهیم زد.
مدیر کمپین دفاع از حقوق معلولان همچنین بازگشت بودجه مناسب‌سازی را به لایحه بودجه شهرداری تهران، تخصیص 900 میلیارد تومان به حوزه معلولان در تجمع قبلی، عدم تسویه بودجه بهزیستی از طریق اوراق و متعهد کردن سازمان برنامه برای پرداخت نیمی از بودجه بهزیستی تا قبل از پایان سال را از جمله دستاوردهای اخیر این کمپین خواند و گفت: تلاش بعدی ما در راستای بازگرداندن ردیف بودجه قانون حمایت از معلولان به بودجه سال آینده است.
افزایش یارانه 8 ماه مراکز را نداده‌اند
مرتضی.الف مدیر یکی از مراکز نگهداری از معلولان می‌گوید: از ابتدای سال قرار بود یارانه مراکز افزایش پیدا کند اما از فروردین تا آبان ماه مبلغ افزایش داده شده را به مراکز نداده‌اند. او بیان می‌کند: یارانه نگهداری از هر فرد از دو میلیون به سه میلیون تومان افزایش داده شده اما سازمان بهزیستی هنوز اختلاف این دو مبلغ را برای 8 ماه اول سال به مراکز پرداخت نکرده است، این درحالی است که شرایط سال جاری با تمام سال‌های گذشته متفاوت است، هزینه‌ها هر روز افزایش یافته و مراکز در تمام این مدت از مددجویان نگهداری کرده‌اند.
بدهی 500 میلیونی دولت به مراکز نگهداری معلولان
محمد.م نیز یکی دیگر از مدیران مراکز نگهداری سالمندان و معلولان در یکی از استان‌های شمالی است. او می‌گوید: نگهداری از این افراد مسوولیتی سنگین و امری پُرهزینه است و تأمین این هزینه برای بسیاری از خانواده‌ها آسان نیست بنابراین بهزیستی باید با افزایش سهم خود در کمک‌هزینه نگهداری از این افراد سهم خانواده‌ها را کاهش دهد.
او ادامه می‌دهد: با اینکه مقرر بود یارانه نگهداری از افراد ساکن در مراکز امسال یک میلیون تومان افزایش داشته باشد اما دولت پرداخت این مبلغ را برای 8 ماه اول سال نادیده گرفت و رقم یاد شده فقط از آذر ماه به بعد پرداخت شده است. به گفته او درحال حاضر مراکز میلیون‌ها تومان بابت افزایش یارانه نگهداری از مددجویان از دولت طلب دارند و طلب این مرکز برای 8 ماه ابتدایی سال نزدیک 500 میلیون تومان است.
حقی که نادیده گرفته می‌شود
به هر حال معلولان هم در جامعه از حق و حقوقی برخوردارند، آنها هم برای ادامه زندگی به امکانات مناسب نیاز دارند، باید از امکانات بهداشتی و درمانی برخوردار باشند، باید شرایط برای حضور آنها در جامعه فراهم شود، اما اینها و دیگر حق و حقوق این جمعیت قابل توجه در بیشتر مواقع از سوی مسوولان نادیده گرفته شده و همین امر باعث می‌شود تا معلولیت آنها برایشان محدودیت و محرومیت را به همراه داشته باشد. در حالی که بسیاری از این افراد می‌توانند در صورت فراهم آمدن امکانات نیروهای موثری در پیشبرد اهداف جامعه باشند.
