قند تلخ بورس
گروه بورس علی رمضانیان
صنعت قند و شکر ایران در چند سال گذشته شرایط پرافت و خیزی را تجربه کرده است و نتوانست پویایی لازم را تجربه کند و سهامداران نیز اقبال چندانی به سهام این گروه نشان ندادند و حجم معاملات زیادی را به خود اختصاص نداده است.
شرکت‌های بورسی قندی و کارخانجات تولید‌کننده قند و شکر در سال‌های گذشته همچون دیگر صنایع کشور، به دلیل واردات بی‌رویه شکر از خارج، عدم رفع مشکلات داخلی صنایع اعم از مالی و مسائل فنی، زیانده بودند و نمی‌توانستند از حداقل ظرفیت تولیدی خود استفاده کنند.
در حالی که تا سال93 کارخانجات قندی با 30درصد ظرفیت خود کار می‌کردند و تا حدی که از 45کارخانه قندی، 30کارخانه فعال بودند، اما در سال 94 به دلیل رفع مشکل مذکور این شرایط تغییر کرده است. رییس گروه چغندرقند معاونت زراعی وزارت جهاد کشاورزی با بیان آنکه تاکنون کارخانجات قند در سطح 90هزار هکتار برای تولید چغندرقند با کشاورزان قرارداد بسته‌اند، اظهار داشت: به نظر می‌رسد در سال زراعی 95 - 94 از این میزان سطح زیرکشت 5میلیون تن چغندر تولید شود. وی از رکورد بی‌سابقه تولید شکر در کشور خبر داد و گفت: در حال حاضر تولید این محصول به یک‌میلیون و 325هزار تن رسیده که طی 20سال گذشته بی‌سابقه بوده است. وی با بیان آنکه این میزان شکر از سطح 97هزار هکتار مزارع چغندر قند و 82هزار هکتار اراضی نیشکر به دست آمده، افزود: شکر حاصل از چغندر قند را 645هزار تن و شکر حاصل از نیشکر را 680هزار تن است.
وی تصریح کرد: تولید یک‌میلیون و 325هزار تن شکر در سال زراعی جاری نسبت به سال زراعی 93 - 92 نزدیک به 16درصد رشد را نشان می‌دهد. رییس گروه چغندرقند وزارت جهادکشاورزی، علت افزایش عملکرد چغندرقند در سال زراعی جاری را استفاده از بذرهای مقاوم، ورود تکنولوژی‌های نوین در مزارع، کشت و برداشت مکانیزه چغندرقند توسط کشاورزان، آبیاری مناسب و کافی، استفاده از کودهای شیمیایی و مبارزه به‌موقع با بیماری‌ها، آفات و علف‌های هرز برشمرد.
وضعیت روبه رشد صنعت قند
گفتنی است که مصرف سالانه شکر ایران تقریبا 2میلیون و 500هزار تن است که در گذشته در شرایط خوب تنها یک‌میلیون تن از طریق کارخانجات داخل تولید می‌شد و مابقی وارداتی بود و در حال حاضر قیمت هر تن شکر سفید لندن 1/347دلار و هر تن شکر خام نیویورک 08/240دلار است که با 300تومان هزینه داشته و باید به این رقم‌ها، تعرفه 40درصدی واردات نیز به آن اضافه شود و در حالی که تولید کارخانجات داخلی رو به افزایش است واردات آن باید با محدودیت روبه‌رو شود زیرا در حال حاضر افزایش عرضه قند و شکر موجب عدم رشد قیمت آن شده و بازار کشش افزایش را از دست داده است؛ در همین راستا حجتی، وزیر جهاد کشاورزی در مورد واردات شکر اظهار داشت: با توجه به تولید مناسب و همچنین واردات شکر در سال‌های گذشته در سال جاری واردات شکر نداشته‌ایم.
حجتی با بیان اینکه برای تامین نیاز داخلی و ذخایر استراتژیک به بیش از 600هزار تن واردات نیاز است، اظهار داشت: نیمی از شکر مورد نیاز توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران برای تامین ذخایر استراتژیک کشور وارد می‌شود. وی با تاکید بر اینکه واردات شکر مانند سال‌های گذشته آزاد نیست تصریح کرد: این محصول به تناسب نیاز کشور وارد می‌شود ضمن اینکه واردات محصولات کشاورزی مثل برنج و شکر با دیگر محصولات متفاوت است. در ایران حدود 45شرکت در زمینه تولید قند و شکر فعال هستند که تقریبا 10شرکت نیشکری و مابقی چغندرقندی هستند و سطح زیر کشت چغندر 82516 هکتار و نیشکر 86588 که در بین 3450840تن چغندرقند و 6536976تن نیشکر برداشت می‌شود. در همین رابطه نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت از ابلاغ بخشنامه معاون اجرایی رییس‌جمهور به وزارت صنعت برای افزایش 6درصدی قیمت کالاهای اساسی خبر داد که گندم، آرد، نان، قند و شکر، مرغ، تخم‌مرغ، برنج، روغن نباتی، گوشت قرمز، کره، شیرخام و لبنیات ازجمله اقلام مشمول افزایش قیمت هستند. اما دبیر انجمن صنفی کارخانه‌های قند و شکر از ارائه درخواست افزایش 15درصدی قیمت قند و شکر به کارگروه تنظیم بازار خبر داد و گفت:
افزایش مورد تقاضای این صنعت را 13 تا 14درصد عنوان کرد. بهمن دانایی گفت: ارکان تعیین قیمت صنعت قند و شکر دست دولت است و ما نقشی در آن نداریم، طوری که نرخ خرید چغندرقند به عنوان ماده اولیه این صنعت تضمینی و توسط دولت تعیین می‌شود. وی افزود: همچنین افزایش دستمزد سالانه کارگر که صنایع ملزم به اجرای آن هستند، توسط دولت معین می‌شود، بنابراین خود دولت باعث افزایش هزینه تولید و قیمت‌ها می‌شود.
دبیر انجمن صنفی کارخانه‌های قند و شکر با بیان اینکه ما از دولت خواستاریم تا اجازه افزایش قیمت را متناسب با افزایش هزینه بدهد، تصریح کرد: شورای اقتصاد سال گذشته قیمت تضمینی چغندرقند را 45درصد افزایش داد و از طرفی دستمزد کارگران هم 20درصد اضافه شد، بنابراین به طور میانگین حدود 35درصد هزینه تولید کارخانه‌های قند و شکر افزایش یافت. وی افزود: با وجود افزایش 35درصدی هزینه تولید در سال گذشته، دولت در نهایت مجوز افزایش 20درصدی قیمت را به کارخانه‌های قند و شکر داد و به این ترتیب زیان افزایش هزینه این صنعت جبران نشد. دانایی با بیان اینکه تا 2ماه دیگر بهره‌برداری از مزارع چغندرقند آغاز می‌شود، بیان داشت: قیمت تضمینی خرید چغندر در سال 94 نسبت به سال گذشته 12.5درصد رشد کرده و دستمزد هم 20درصد افزایش یافت، بنابراین به طور میانگین حدود 16درصد هزینه تولید کارخانه‌های قند و شکر را خود دولت افزایش داده است. دبیر انجمن صنفی کارخانه‌های قند و شکر تصریح کرد: حدود 70درصد قیمت تمام‌شده شکر را چغندرقند تشکیل می‌دهد.
اصلاح روند شاخص صنعت قند
در بورس
پروسه تولید شکر با برداشت چغندر در اواخر شهریورماه آغاز می‌شود و از این سو انتظار می‌رود گزارش‌های 9ماهه شرکت هاب قندی نسبت به گزارش‌های 3 و 6ماهه بیشتر به واقعیت نزدیک باشد چراکه در 2فصل ابتدایی سال هنوز محصولی برداشت نشده و نمی‌توان به راحتی گفت تا آن زمان چه میزان بارش و باروری‌ای در محصولات را خواهیم داشت.
بنابراین با توجه به شرایط رو به بهبود این صنعت امید می‌رود که در 6ماه دوم سال روند نزولی خود را پایان داده و یک سیر صعودی را آغاز کند همان‌گونه که در نمودار شاخص صنعت قند مشخص شده است انتظار شروع روند صعودی وجود دارد که باید شرایط سیاسی و اقتصادی کشور را که روبه سوی خوش‌بینی دارد به آن افزود. این شرایط با افزودن فروش رو به رشد صنعت در 6ماهه دوم سال94 که در جدول ذیل آمده است بهتر نشان داده خواهد شد که این صنعت پایان سال خوبی را تجربه خواهد کرد و با وجود رونق گرفتن وضعیت تولید و فروش خوب کارخانجات این امیدواری وجود دارد که شرکت‌ها از زیانده بودن خارج شوند و در سال 95 شرایط خوبی را پیش رو داشته باشند.
رشد معاملات شکر در بورس کالا
شکر یکی از کالاهای اساسی در رینگ کشاورزی بورس کالاست که در چند ماه گذشته سبب افزایش معاملات کشاورزی در بورس کالا شده است به نحوی که آمارها از رشد 110درصدی معاملات شکر در سال 94 نسبت به سال گذشته حکایت داشته است. معمولا عرضه شکر در بورس کالای ایران توسط شرکت بازرگانی توسعه نیشکر صورت می‌گیرد و به نمایندگی از 7تولید‌کننده شکر انجام می‌گیرد و با توجه به محدودیت اعمال شده در واردات شکر و کنترل عرضه و تقاضا انتظار می‌رود که علاوه‌بر افزایش کنترل‌شده قیمت معاملات آن نیز بورس کالا افزایش یابد؛ هرچند که به دلیل بروکراسی‌های موجود در معاملات فرابورس و مشکل زمان‌بر بودن معاملات معامله‌گران ترجیح کمتری برای ورود به این بازار را دارند.
