ارزش واقعي خرماي ايراني
خرما يكي از محصولات اساسي مناطق گرمسيري و نيمه‌گرمسيري ايران است كه در سطح شش استان جنوبي كشور به صورت صنعتي و در اشل اقتصادي توليد مي‌شود. بر اساس آمار موجود، حدود ۵۰۰ ميليون دلار در سال صادرات خرما داريم؛ اما ارزش ذاتي كالايي كه با اين رقم صادر مي‌شود، حداقل ده برابر اين ميزان است.
خرما يكي از محصولات اساسي مناطق گرمسيري و نيمه‌گرمسيري ايران است كه در سطح شش استان جنوبي كشور به صورت صنعتي و در اشل اقتصادي توليد مي‌شود. بر اساس آمار موجود، حدود ۵۰۰ ميليون دلار در سال صادرات خرما داريم؛ اما ارزش ذاتي كالايي كه با اين رقم صادر مي‌شود، حداقل ده برابر اين ميزان است.
در حوزه اصلاح نژاد و بهزايي خرما كار علمي بزرگي انجام نشده و آنچه امروز داريم، حاصل سلايق و جبر آب‌وهوايي مناطق مختلف است. از سوي ديگر، در حوزه بازاريابي و بازاررساني نيز ضعف ساختاري داريم. اين حوزه طيف بزرگي از فعاليت‌ها از جمله برندينگ، بسته‌بندي، عمل‌آوري و ساير اقدامات ارزش‌افزا را دربرمي‌گيرد كه در كشور به درستي شكل نگرفته و موجب شده محصول به ارزش واقعي خود نرسد.
مشكل اساسي اين است كه در توسعه كيفي موضوع، فاقد يك استراتژي توسعه صنعتي هستيم.
دولت بايد به عنوان تنظيم‌گر اصلي بخش، در كل زنجيره از مرحله توليد تا رضايت مشتري نهايي برنامه‌ريزي كند.
كشورهاي مختلف رقيب ايران هستند؛ براي مثال مصر يكي از بزرگ‌ترين توليدكنندگان خرما در دنياست؛ اما رژيم صهيونيستي گران‌ترين خرما را در دنيا عرضه مي‌كند. خرما مجول آن در بازار جهاني بالغ بر ۲۵ دلار در هر كيلوگرم قيمت دارد. اين اختلاف فاحش به خوبي نشان مي‌دهد كه ما از ارزش واقعي صادرات خود فاصله زيادي داريم.
خرما از معدود محصولات طبيعي است كه خواص ضدسرطاني و موثر در تقويت مقاومت بدن دارد. از اين نظر، خرما يك محصول بسيار ارزشمند است.
علاوه بر آن، درخت خرما يكي از مقاوم‌ترين درختان ميوه در برابر شوري خاك و آب است. در شرايط كمبود آب و افت كيفيت منابع آبي كشور، توسعه نخلستان‌ها و اصلاح نژاد اين درخت مي‌تواند بخشي از استراتژي توليد محصولات كيفي براي بازار جهاني باشد. دولت متاسفانه نگاه توسعه‌اي ندارد و صرفا بر بازگشت ارز حاصل از صادرات و وضع عوارض متعدد متمركز شده است. اين سياست‌ها در عمل قدرت توسعه بازار جهاني خرما را از بخش خصوصي گرفته است. در مقاطعي شاهد سياست‌هاي حمايتي بوديم كه به توسعه صادرات كمك كرد؛ اما امروز دولت به دليل نياز مالي، از مسير حمايت فاصله گرفته و حتي مانع رشد صادرات شده است.
محصول خرماي ايران بايد با بسته‌بندي جديد و برگرفته از روش‌هاي جهاني در بازار عرضه شود. روش‌هاي نوين بازارسازي، بسته‌بندي استاندارد و ايجاد ارزش افزوده در كل زنجيره، لازمه رقابت در بازار جهاني است. متاسفانه صادركنندگان ما در اين زمينه هنوز از ابزارهاي مدرن جهاني بي‌بهره‌اند و همين امر باعث عقب‌ماندگي ما از رقباي منطقه‌اي شده است.
