ايران در آستانه پاييز خشكتر هشدار درباره تداوم بحران آب
با گذر از يكي از خشكترين سالهاي نيمقرن اخير، وضعيت منابع آبي كشور در شرايط بحراني قرار گرفته و پيشبينيها از تداوم خشكسالي تا پايان پاييز حكايت دارد.
به گزارش ايسنا، با وجود اميد به بارشهاي پاييزه، نشانهها حاكي از آن است كه كشور هنوز درگير يكي از خشكترين دورههاي پنجاه سال اخير است. كاهش قابلتوجه بارشها و افت محسوس ذخاير سدها، وضعيت منابع آبي را در شرايطي قرار داده كه كارشناسان از «تداوم بحران» سخن ميگويند و بر ضرورت تغيير الگوي مصرف در همه بخشها تأكيد دارند. بر اساس دادههاي موسسه تحقيقات آب، سال آبي گذشته سختترين دوره ۵۰ سال اخير بوده و بسياري از استانها از جمله يزد، كمترين بارش خود در بيش از شش دهه گذشته را تجربه كردهاند. اين وضعيت سبب كاهش چشمگير ذخيره سدها و افت منابع زيرزميني شده و آثار آن در كشاورزي، توليد برق آبي و زندگي شهري قابل مشاهده است. به گفته كارشناسان، خشكسالي پديدهاي تدريجي است كه انحراف بارش از ميانگين بلندمدت نخستين نشانه آن محسوب ميشود. استمرار اين وضعيت ميتواند چالشهاي اقتصادي و اجتماعي ايجاد كند و حتي ابعاد سياسي به خود بگيرد. در همين راستا، وزارت نيرو با همكاري مركز منطقهاي مديريت آب شهري وابسته به يونسكو، سامانه منطقهاي پايش خشكسالي را راهاندازي كرده است؛ سامانهاي كه با استفاده از دادههاي ماهوارهاي و مشاهداتي، وضعيت بارش و خشكسالي را در ايران و كشورهاي همسايه رصد ميكند و دادههاي آن ميتواند در تحليلهاي داخلي و مذاكرات منطقهاي مورد استفاده قرار گيرد. بر پايه دادههاي اين سامانه، بارشها در كشور طي سال گذشته حدود ۴۰ درصد كاهش يافته و در اغلب مناطق هنوز نشانهاي از بازگشت به شرايط نرمال ديده نميشود. پيشبينيهاي سازمان هواشناسي نيز از تداوم خشكسالي تا پايان پاييز خبر ميدهد. وزير نيرو با اشاره به نقش تغييرات اقليمي در تشديد بحرانها گفته است: «ممكن است تغييرات عميق اقليمي نهتنها در ايران بلكه در سراسر جهان زندگي را براي بشر دشوار كند. بايد بپذيريم كه در كشوري خشك زندگي ميكنيم و ناگزير از سازگاري با كمآبي و شرايط طبيعي هستيم.» او همچنين پيشبيني كرد كه با وجود پنج سال خشكسالي پيدرپي، همكاري مردم در مصرف بهينه ميتواند در مديريت وضعيت نقش تعيينكنندهاي داشته باشد. در كنار اين هشدارها، معاون وزير نيرو و مديرعامل شركت مديريت منابع آب ايران نيز احياي منابع زيرزميني و تعادلبخشي سفرههاي آب را يكي از اولويتهاي قانوني بخش آب دانست و گفت: وضعيت كنوني حاصل سالها مصرف بيرويه و الگوهاي نادرست است، اما اكنون كاهش برداشت از منابع آبي به گفتماني ملي تبديل شده و همه اركان كشور بر ضرورت آن تأكيد دارند. او با اشاره به بحران فرونشست زمين و تهديد منابع زيرزميني تأكيد كرد كه مديريت صحيح اين شرايط ميتواند فرصتي براي اصلاح الگوي مصرف و افزايش بهرهوري در كشور باشد. كارشناسان تأكيد ميكنند كه پايان خشكسالي، بهمعناي پايان بحران آب نخواهد بود. بازسازي منابع آبي كشور نيازمند چند سال بارندگي متوالي، توسعه سامانههاي بازچرخاني و اجراي سياستهاي پايدار مصرف است؛ رويكردي كه وزارت نيرو آن را راه عبور از بحران و تضمين امنيت آبي كشور ميداند.
