ظرفيت‌هاي پيمان شانگهاي
ايران در اين چند سال كه به عنوان عضو دائم سازمان همكاري‌هاي شانگهاي پذيرفته شده، با بحران‌هاي مكرر روبرو بوده است و در نتيجه آنگونه كه بايد نتوانست از مزاياي اين سازمان در زمينه اقتصادي بهره‌مند شود.
ايران در اين چند سال كه به عنوان عضو دائم سازمان همكاري‌هاي شانگهاي پذيرفته شده، با بحران‌هاي مكرر روبرو بوده است و در نتيجه آنگونه كه بايد نتوانست از مزاياي اين سازمان در زمينه اقتصادي بهره‌مند شود. به فاصله چند ماه پس از پذيرفته شدن به عنوان عضو دائم، با حادثه سقوط هلي‌كوپتر و شهادت شهيد رييسي و همراهان رييس‌جمهور مواجه شديم. دولت چهاردهم هم در همان ابتدا با ترور شهيد هنيه مواجه شد و پس از آن هم با درگيري‌هاي علني و جنگ با اسراييل و امريكا مواجه شديم. در نتيجه نتوانستيم بر گسترش روابط و تعاملات با كشورهاي عضو اين پيمان متمركز شويم. موضوعي كه به سازمان شانگهاي محدود نشد و در مورد ديگر پيمان‌ها و سازمان‌هايي كه تازه عضو شده بوديم (اوراسيا و بريكس) هم رخ داد.
با اين وجود، هنوز آنگونه كه بايد در زمينه اقتصادي اين سازمان فعال نيستيم و حتي نمي‌توانيم آمار دقيق و مشخصي از مبادلات تجاري با كشورهاي عضو استخراج كنيم. از ديگر سو، به دليل تحريم‌ها بخش عمده‌اي از تجارت ما با كشورهاي چين و روسيه است و از اين رو نمي‌توانيم بگوييم كه اين مبادلات ما در نتيجه عضويت در اين سازمان است يا ناشي از محدوديت‌هاي تحريم‌ها است كه تجارت ما با چين و روسيه افزايش پيدا كرده است. ما براي توسعه روابط با كشورهاي عضو پيمان شانگهاي، موانع داخلي نداريم و بيشترين مانع و مشكل از بي‌تجربگي ما در زمينه پيمان‌هاي بين‌المللي است. در واقع بي‌تجربگي كشور و فعالان اقتصادي، مهم‌ترين مانع و مشكل ما در زمينه همكاري با شانگهاي و ديگر سازمان‌هاي بين‌المللي است كه بايد با تلاش دولت و مطالعه دقيق و بررسي تخصصي، مشكل را رفع كنيم.
به‌جز اين مورد هيچ منع قانوني، مقرراتي يا حاكميتي براي هر گونه ارتباط و همكاري با اين سازمان و اعضاي آن نداريم؛ اگر هم كارها آنگونه كه بايد پيش نمي‌رود، عامل آن در وهله اول نداشتن تجربه و دانش كافي در اين زمينه است و ديگري، درگير شدن با مشكلات و بحران‌هايي است كه اشاره شد؛ از سقوط هلي‌كوپتر رييس‌جمهور تا تنش‌هاي بين‌المللي و جنگ تحميلي و در نهايت هم شرايط نيمه جنگي كه اكنون با آن مواجه هستيم. طرح‌هايي در حال آماده‌سازي و در دست تدوين داريم كه در آينده نزديك براي بحث كارشناسي و بررسي در جلسات اتاق بازرگاني مطرح خواهيم كرد تا بتوانيم با تمركز بيشتر در سازمان پيمان شانگهاي فعاليت كنيم و تا جايي كه امكان آن وجود دارد از ظرفيت‌هاي اين پيمان استفاده كنيم.
