شمارش معكوس براي بازگشت تحريم‌ها
در حالي كه كمتر از ۱۰ روز تا موعد فعال‌سازي مكانيزم ماشه باقي مانده، نشست روز گذشته كه با موضوع بررسي تعويق يا توقف اين روند برگزار شد، نتيجه‌اي به نفع ايران در بر نداشت.
در حالي كه كمتر از ۱۰ روز تا موعد فعال‌سازي مكانيزم ماشه باقي مانده، نشست روز گذشته كه با موضوع بررسي تعويق يا توقف اين روند برگزار شد، نتيجه‌اي به نفع ايران در بر نداشت. در اين جلسه، كره‌جنوبي پيش‌نويس قطعنامه‌اي را براي جلوگيري از اعمال مكانيزم يا تعويق اجراي آن به راي گذاشت، اما اين طرح با مخالفت مواجه شد و راي كافي به دست نياورد. به اين ترتيب، مسير براي اجراي كامل مكانيزم ماشه عليه ايران هموار شد.
مكانيزم ماشه، بندي در توافق برجام ميان ايران و گروه 1+5 است كه به موجب آن، اگر يكي از طرف‌ها اعلام كند ايران به تعهدات خود پايبند نبوده، روند بازگشت تحريم‌ها آغاز مي‌شود. اين سازوكار پس از طرح ادعاي نقض تعهدات، يك دوره ۳۰ روزه بررسي را شامل مي‌شود. اگر در اين مدت اختلاف حل نشود، تحريم‌هاي بين‌المللي كه پيش‌تر تعليق شده بودند، به‌طور خودكار دوباره فعال خواهند شد.
بر اساس اين مكانيزم، موضوع بازگشت تحريم‌ها بدون نياز به تصويب قطعنامه جديد در شوراي امنيت پيش مي‌رود و تحريم‌هاي سازمان ملل به شرايط پيش از برجام بازمي‌گردد. اين تحريم‌ها عمدتا شامل محدوديت‌هاي مالي، اقتصادي و تجاري هستند كه تاثيرات عميقي بر وضعيت اقتصادي و روابط بين‌المللي كشور مي‌گذارند.
اجراي مكانيزم ماشه مي‌تواند فضاي سياسي را در سطح بين‌المللي عليه ايران تندتر كند. از يك سو، تنش‌هاي سياسي افزايش خواهد يافت و امكان مذاكرات ديپلماتيك پيچيده‌تر مي‌شود. از سوي ديگر، مراودات تجاري بين‌المللي ايران در معرض اختلال جدي قرار مي‌گيرد و سرمايه‌گذاران خارجي در مواجهه با تحريم‌هاي تازه، از همكاري با ايران منصرف خواهند شد. بازگشت تحريم‌هاي پيشين مي‌تواند صادرات و واردات ايران را محدود، نقل و انتقالات بانكي را دشوار و بسياري از پروژه‌هاي اقتصادي را متوقف كند. اين تحولات مي‌تواند يادآور شرايط پيش از توافق برجام باشد يا حتي شرايط اقتصادي سخت‌تري را رقم بزند. در آستانه فعال شدن اين مكانيزم، اميدها هنوز زنده است كه راه‌حل ديپلماتيك پيدا شود. طرف ايراني در تلاش است تا با مذاكره با كشورهاي اروپايي و ايالات‌متحده، راهي براي جلوگيري از.اجراي اين بند بيابد. هرچند با شكست قطعنامه پيشنهادي كره‌جنوبي، مسير پيش‌رو دشوارتر شده است، در عرصه سياست بين‌الملل، حتي در لحظات پاياني نيز امكان تغيير معادلات وجود دارد. هنگام امضاي برجام، مكانيزم ماشه با اين تصور پذيرفته شد كه هيچ‌گاه به كار گرفته نخواهد شد. اما تحولات چند سال گذشته و تغيير مواضع برخي كشورها نشان داد كه اين بند مي‌تواند به ابزاري جدي در فشار بر ايران تبديل شود. عدم محاسبه دقيق پيامدهاي چنين بندي يكي از نقاط ضعف توافق اوليه بوده است. با ادامه شمارش معكوس، كمتر از ۱۰ روز براي تعيين تكليف مكانيزم ماشه باقي مانده است. در صورت عدم توافق، اين سازوكار فعال شده و تحريم‌هاي بين‌المللي عليه ايران بازخواهد گشت. اين وضعيت مي‌تواند نقطه عطفي در روابط خارجي كشور باشد؛ نقطه‌اي كه يا با حل‌وفصل ديپلماتيك به تعويق مي‌افتد يا با برخورداري از حمايت‌هاي بين‌المللي محدود، وارد مرحله‌اي تازه از فشارها مي‌شويم. در هر صورت، همه نگاه‌ها به روزهاي پيش‌رو دوخته شده است؛ روزهايي كه مي‌تواند مسير آينده اقتصاد و سياست ايران را براي سال‌هاي آتي تعيين كند.
