صنعت را خاموش تحویل گرفتیم
وزير نيرو با بيان اينكه «بزرگ‌ترين مشكل و شايد مادر مشكلات لااقل در صنعت آب و برق، مشكل اقتصادي است»، عنوان كرد: ناترازي اقتصادي باعث شده است طي ساليان گذشته بدهي پيمانكاران و سرمايه‌گذاران حوزه آب و برق پرداخت نشود.
وزير نيرو با بيان اينكه «بزرگ‌ترين مشكل و شايد مادر مشكلات لااقل در صنعت آب و برق، مشكل اقتصادي است»، عنوان كرد: ناترازي اقتصادي باعث شده است طي ساليان گذشته بدهي پيمانكاران و سرمايه‌گذاران حوزه آب و برق پرداخت نشود. عباس علي‌آبادي، وزير نيرو در جلسه روز سه‌شنبه ۱۱ شهريور ۱۴۰۴ صحن مجلس شوراي اسلامي در جريان بررسي گزارش كميسيون انرژي و ارايه نظرات كميسيون‌هاي عمران و كشاورزي، آب، منابع طبيعي و محيط زيست در مورد مشكلات تامين برق، آب شرب، آب كشاورزي و حقابه‌هاي زيست محيطي، پس از قرائت گزارش كميسيون انرژي با عنوان «بررسي خاموشي‌هاي گسترده در تابستان ۱۴۰۴» با بيان اينكه «اغلب مطالب بيان شده در گزارش را قبول دارم و فكر مي‌كنم كه راه‌حل‌هاي درستي ارايه شد و اين راه‌حل‌ها همان‌هايي است كه ما در وزارت نيرو دنبال مي‌كنيم»، اظهار كرد: از مشكلات كلي و نظرات و نقدهاي نمايندگان محترم آگاهم و آمادگي دارم كه با حضور در كميسيون‌هاي تخصصي توضيحات لازم را ارايه كنم. وي در ادامه به ارايه گزارشي درباره وضعيت صنعت آب و برق پرداخت و گفت: بر اساس نظر بسياري از كارشناسان بزرگ‌ترين مشكل و شايد مادر مشكلات لااقل در صنعت آب و برق، مشكل اقتصادي است؛ ناترازي اقتصادي باعث شده است طي ساليان گذشته بدهي پيمانكاران و سرمايه‌گذاران حوزه آب و برق پرداخت نشود. وزير نيرو اظهار كرد: قيمت‌هاي تكليفي موجب شده‌اند تا تشكيل سرمايه در اين حوزه متوقف شود و مصرف برق و آب به صورت غيرهدفمند و غيربهره‌ور افزايش يابد؛ در نتيجه، ناترازي اقتصادي در بخش آب و برق به وجود آمده است. همان‌طور كه همه شما مي‌دانيد، در ابتداي دولت و به ويژه در تابستان ۱۴۰۳ اين ناترازي به رقم بي‌سابقه‌اي حدود ۲۰ هزار مگاوات رسيد. اين مساله باعث شد تا علاوه بر كاهش جذابيت سرمايه‌گذاري، مصرف نيز به شدت افزايش يابد؛ به‌طوري كه رشد مصرف در سال گذشته از ۸ درصد فراتر رفت. علي‌آبادي ادامه داد: اين ناترازي كه براي نخستين‌بار در سال ۱۳۹۷ خود را نشان داد، در سال ۱۴۰۳ به اوج خود رسيد. به گونه‌اي كه مطابق مستندات و گزارش‌هاي موجود، شرايط بحراني در اين حوزه كاملا مشهود بود. پيش‌تر نيز اشاره كرده بودم كه اين گزارش‌ها به دقت اين وضعيت را توضيح داده‌اند و تحليل‌هاي لازم را ارايه كرده‌اند؛ برخي اعداد و ارقامي كه در گزارش‌ها مطرح شده، دقيق نيستند. با توجه به اينكه در گزارش كميسيون محترم نيز به اين موضوع اشاره شده است، خواهشمندم اعضا و مسوولان مركز پژوهش‌هاي مجلس، در فضايي مشترك با وزارت نيرو بنشينيم و به اتفاق، جزييات اين موارد را مرور و بررسي كنيم. مستندات و اطلاعات لازم براي شفاف‌سازي اين موضوعات كاملا آماده است. وي ادامه داد: موضوع دوم اينكه، به گواهي تمامي مراجع علمي و تخصصي، ما وارد عصري شده‌ايم كه در آن، مصرف برق به‌طور وسيع و مستمر رشد خواهد داشت. انقلاب صنعتي چهارم و پنجم، همراه با توسعه هوش مصنوعي، نياز به برق را به شدت افزايش خواهد داد. اگر بخواهيم اين نياز روزافزون را با روش‌هاي سنتي پاسخ دهيم، با چالش‌هاي عظيم جهاني و بعضا محلي مواجه خواهيم شد؛ از اين‌رو، بايد تامين اين نياز را با روش‌هاي نوين، بهره‌ورتر و قابل قبول‌تر دنبال كنيم. در حال حاضر، اغلب كشورهاي پيشرو، افزايش راندمان، تكميل چرخه تركيبي در نيروگاه‌هاي سيكل ساده و توسعه انرژي‌هاي تجديدپذير را به عنوان مسير آينده انتخاب كرده‌اند. وزير نيرو خطاب به نمايندگان مجلس گفت: در سال گذشته، به دلايلي كه اغلب شما از آن آگاه هستيد، در ابتداي دوره با كمبود شديد سوخت مواجه شديم. بخشي از سوخت مورد نياز نيروگاه‌ها از منابع مازاد و خارج از برنامه تامين شد. اين شرايط باعث شد عمليات تعميرات اساسي نيروگاه‌ها به سختي انجام شود و بخشي از تجهيزات آسيب ببيند. نتيجه آن، كاهش راندمان، كاهش توان توليد و افزايش فشار بر شبكه بود. وزير نيرو گفت: موضوع چهارم، گرماي بي‌سابقه هوا در سال جاري است. بر اساس گزارش‌هاي سازمان هواشناسي، ميانگين دماي كشور در سال جاري نسبت به ميانگين بلندمدت، حدود يك و نيم درجه افزايش داشته است. اين افزايش دما اثر مستقيمي بر رشد مصرف برق، به‌ويژه در مناطق گرمسير كشور گذاشته است؛ لازم به ذكر است كه در طول برنامه ششم توسعه، هيچ قرارداد خريد تضميني براي احداث نيروگاه‌هاي جديد منعقد نشده است. اين در حالي است كه بيش از ۱۵ هزار مگاوات از ظرفيت نيروگاهي كشور فرسوده است و عملا عمر مفيد خود را از دست داده‌اند. متاسفانه اين نيروگاه‌ها حتي قادر به توليد برق به ميزان قدرت عملي خود نيز نيستند. علي‌آبادي افزود: در خصوص شبكه برق نيز با وجود اينكه شبكه انتقال و توزيع برق كشور يكي از بزرگ‌ترين و گسترده‌ترين شبكه‌ها در منطقه محسوب مي‌شود، اما متاسفانه بخشي از اين شبكه‌ها فرسوده هستند و نيازمند نوسازي و تقويت جدي است؛ شبكه برق كشور عمر بيش از عمر مفيد خود دارد و نيازمند نوسازي و به‌روزرساني است. در بخش آب نيز مشكلات و چالش‌هاي مهمي وجود دارد كه هرگز در يك روز ايجاد نشده‌اند و ريشه‌اي و بلندمدت هستند. علي‌آبادي گفت: اقدامات اساسي اين برنامه شامل اصلاحات نهادي، بهبود فضاي كسب‌وكار، تفكيك وظايف تصدي‌گري از حاكميتي، رفع تعارض منافع، اصلاح ساختار اقتصادي آب و استقرار حكمراني محلي آب از طريق گسترش مديريت مشاركتي است كه از مهم‌ترين اولويت‌ها به شمار مي‌رود. وي خطاب به نمايندگان افزود: يكي از نكات برجسته برنامه هفتم، جدول ۷ ماده ۳۷ آن است كه در آن رفع ناترازي آب به ميزان ۱۵ ميليارد مترمكعب هدف‌گذاري شده است.
مفتخرم به استحضار برسانم كه در دولت چهاردهم، با برگزاري ۸ جلسه كميته تخصصي شوراي عالي آب، ۲ جلسه اصلي و چندين جلسه پشتيباني، برنامه جامع، راهبردي و عملياتي رفع ناترازي آب تدوين و در ۵ صفحه به تفصيل ارايه شده است؛ اين برنامه شامل محورهاي كليدي مانند تامين آب، مديريت مصرف و تقاضا، حفاظت و مديريت مخاطرات، حكمراني آب، اصلاحات نهادي و بهبود فضاي كسب‌وكار است. وزير نيرو عنوان كرد: باور كنيد كه قريب به ۳۰ سال از عمر خود را در بخش كارشناسي و مديريتي وزارت نيرو در حوزه‌هاي آب و برق گذرانده‌ام، مشكلات را به خوبي مي‌شناسم و براي هر يك از آنها راه‌حل‌هاي عملي دارم. مصمم هستم تمامي ظرفيت‌ها را به كار گيرم تا اجازه ندهيم دشمنان از ناكامي‌هاي ما خوشحال شوند. هزاران سال تمدن ايران، نبايد در برابر چالش‌هاي ساده شكست بخورد. وزير نيرو گفت: در ابتداي دولت كل ظرفيت نيروگاه‌ها ۱۲۵۰ مگاوات بود و اولويت ما احداث نيروگاه‌هاي سه مگاوتي است كه با قيمت ارزان و سريع‌تر ساخته مي‌شوند و نياز به پست و خط و شبكه ندارند، اما اشكال آنها اين است كه تنها در همان منطقه كارايي دارند، ما هنوز در برخي مناطق حبس توليد داريم كه قابليت انتقال به ساير نواحي ندارند و با توسعه شبكه و استفاده از ظرفيت‌هاي پست و استفاده حداكثري از ظرفيت‌هاي خالي كار انجام مي‌دهيم و اميدواريم با احداث نيروگاه‌هاي بزرگ روي خطوط پرفشار امكان انتقال برق از آنها ميسر شود. علي‌آبادي اظهار كرد: ما همت خود را به كار گرفته‌ايم تا كشور را سازنده توربين كرديم همچنين مصوبه هيات وزيران را براي جايگزيني سرمايه‌گذاران خارجي در نيروگاه‌ها دريافت كرديم كه تعداد زيادي از آنها آماده توليد برق هستند ضمن اينكه تاكنون با پيگيري‌هاي مستمر رييس‌جمهور تنها توانسته‌ايم ۴۰۰ ميليون دلار دريافت كنيم.
