خاورميانه همچنان قلب نوسان بازار نفت!

گلناز پرتوي مهر|

بازار نفت در سال ۲۰۲۵ در وضعيت ناپايداري قرار دارد نه در موجي غليان، اما در اين حال نشانه‌هايي از التهاب محسوس ديده مي‌شود. افزايش تنش‌ها در خاورميانه، به‌ويژه تنش بين ايران و اسراييل، منجر به جهش‌هاي كوتاه‌مدت قيمت نفت خام شدBrent تا حدود ۱۱ درصد رشد كرد و به مرز ۷۵–۷۸ دلار در هر بشكه رسيد. اما با فروكش نسبي بحران، قيمت‌ها تا حدود ۷۰ دلار اصلاح شدند.

تنگه هرمز، مسيري حياتي است كه نزديك به ۲۰ درصد توليد نفت جهان از آن عبور مي‌كند. تحليل‌هاي S&P Global هشدار مي‌دهند كه هر گونه اختلال پايدار در اين منطقه توانايي جهش قابل توجه قيمت‌ها و تضعيف رشد اقتصادي جهان را دارد. به‌علاوه، Goldman Sachs در سناريويي شديدالحن پيش‌بيني مي‌كند كه بسته شدن اين تنگه مي‌تواند Brent را در كوتاه‌مدت به بيش از ۱۱۰ دلار برساند، كه پس از آن ممكن است به حدود ۹۵ دلار تا پايان سال اصلاح شود.  از سوي ديگر، J.P. Morgan در بدبينانه‌ترين سناريو، احتمال دستيابي قيمت به ۱۲۰–۱۳۰ دلار را مطرح كرده، گرچه برآوردهاي پايه‌اي آنها تثبيت قيمت در حدود ۶۰–۶۷ دلار تا سال ۲۰۲۶ است. هم‌زمان با تنش‌هاي ژئوپليتيك، اقتصاد جهاني نيز تحت فشار است. IEA گزارش مي‌دهد كه عرضه جهاني نفت در افق ميان‌مدت تا سال ۲۰۳۰، بيش از تقاضا رشد خواهد كرد؛ اين ساختار پرفشار مي‌تواند قيمت‌ها را پايين‌تر ببرد مگر آنكه اختلال بزرگي رخ دهد. همچنين افزايش توليد توسط اوپك پلاس از جمله بازگرداندن حدود ۲.۵ ميليون بشكه در روز باعث پايدار ماندن قيمت‌ها در محدوده ۷۰ دلار شده است. از سوي ديگر، Citibank اعلام كرده كه در صورت تضعيف تقاضا، انتظار كاهش قيمت Brent تا ۶۰ دلار تا پايان ۲۰۲۵ وجود دارد؛ و در حالت فروش بيش از حد، ممكن است قيمت‌ها تا محدوده ۵۰ دلار سقوط كند. بازار نفت فعلا ملتهب است؛ اما التهاب بيشتر، تنها در صورت وقوع اختلال واقعي در عرضه يا درگيري گسترده‌تر احتمالي خواهد بود. سناريوهاي فعلي ترجيح مي‌دهند التهاب‌ها مقطعي باشند. پيش‌بيني مي‌شود در صورت تشديد تنش‌ها يا بسته شدن تنگه هرمز، قيمت مي‌تواند به ۱۰۰–۱۱۰ دلار برسد. در حالت برخورد حاد ايران-اسراييل و قطع تنگه هرمز، قيمت ممكن است به ۱۲۰–۱۳۰ دلار برسد. اگر تقاضا كاهش يابد و عرضه اضافي اوپك پلاس اثرگذار باشد، بازار ممكن است در محدوده ۵۰–۶۰ دلار تثبيت شود. بازار نفت در سال ۲۰۲۵ پس‌زمينه‌اي ملتهب اما قابل كنترل دارد. دلايل التهاب شامل تنش‌هاي ژئوپليتيك، اختلال‌هاي احتمالي در عرضه و تعادل شكننده ميان عرضه و تقاضا همگي واقعي هستند، اما اگر درگيري فراتر از سطح فعلي پيش نرود، التهاب‌ها موقتي خواهند بود.

با اين حال، اگر تنش‌ها به‌طور واقعي منجر به اختلال در عبور نفت از خليج فارس شوند، قيمت‌ها مي‌توانند طي هفته‌ها به بالاي ۱۰۰ دلار يا حتي بيش از ۱۲۰ دلار برسند. از سويي ديگر، روند افزايشي توليد و ضعف تقاضاي جهاني مي‌تواند قيمت‌ها را باز به ۶۰–۷۰ دلار يا كمتر برگرداند. در نهايت، بازار نفت همچنان قلبي ملتهب در وضعيت ركود–صعود دارد؛ نه كاملا آرام و نه توفاني مطلق.