زاینده رود بیش از هر زمان دیگری در خطر نابودی است

به گزارش سلامت نیوز به نقل از رکنا، زاینده رود که زمانی مایه حیات و آبادانی اصفهان بود، امروزه به نمادی از بی‌تدبیری و سوءمدیریت تبدیل شده است. کاهش شدید ورودی آب به تالاب گاوخونی و خشک شدن بخش‌های وسیعی از زمین‌های کشاورزی، زنگ خطر را برای آینده اصفهان به صدا درآورده است. آیا مسئولین می‌توانند با اتخاذ تصمیمات قاطع و اجرای طرح‌های جامع، از نابودی کامل این میراث ارزشمند جلوگیری کنند؟

حوضه آبریز زاینده رود در منطقه مرکزی ایران از جمله حوزه های آبریز تحت تنش آبی است. توسعه منابع آب حوضه، به طور عمده از طریق احداث سد مخزنی زاینده رود و سه تونل انحراف آب بین حوضه ای طی چند مرحله، در 60 سال اخیر صورت نگرفته است. تونل های اول و دوم کوهرنگ و تونل چشمه لنگان و خدنگستان در دهه اخیر به طور میانگین مجموعا 585 میلیون متر مکعب آورد آبی داشته است.

مصارف محیط زیست زاینده رود

اولین نوع مصارف آب زاینده رود است. در پی منابع آبی حوضه، مصارف مختلف آب در پایین دست و بالادست سد (با تاخیر زمانی نسبت به یکدیگر) توسعه یافته است. مطابق آمار موجود میزان مصارف آب سطحی در بخش آبخور حوضه ( پایین دست رودخانه بعد از پل کله) از حدود 800 م.م.م. (در دهه چهل و پنجاه) به 1500 م.م.م در سال در اواسط دهه هفتاد افزایش یافته است. گفتنی است که در سال های ترسالی، ورودی آب به تالاب گاوخونی تا مرز یک میلیارد متر مکعب در سال نیز رسیده است.

مطالعات به خوبی نشان می دهد که تا اواسط دهه هفتاد همزمان با افزایش مصارف در بخش های کشاورزی، شرب و صنعتف به تدیج سهم محیط زیست رودخانه و آب ورودی به تالاب گاوخونی کاهش یافته است. مطابق آمار 35 سال اخیر ایستگاه ورزنه، تالاب گاوخونی سالیانه به طور متوسط 119 م.م.م از زاینده رود آب دریافت کرده است (حداکثر 941، حداقل صفر، میانگین 119 م.م.م). بر اساس همین آمار با کاهش آب ورودی به سد زاینده رود، متوسط سالانه آب ورودی به تالاب گاوخونی در 20 سال اخیر به کمتر از 18 م.م.م کاهش یافته است.

بر اساس مصوبه چهارمین جلسه شورای هماهنگی مدیریت به هم پیوسته حوضه آبریز روخانه زاینده رود، حقابه محیط زیست در حوزه زاینده رود به میزان 176 میلیون مترمکعب تصویب شده است.