كنترل مصنوعي بازار سهام

دو روزي مي‌شود كه براي جلوگيري از ريزش عميق بازار سرمايه دامنه نوسان محدود شده و به نظر نمي‌رسد اين محدوديت كارساز باشد و جلوي ريزش‌ها را بگيرد. محدود شدن دامنه نوسان تنها سرعت ريزش بازار را كمتر كرده است.

بازار سرمايه نياز به حمايت و ثبات شرايط دارد و نمي‌تواند با اقداماتي همانند محدود كردن دامنه نوسان جاني دوباره بگيرد و به نوعي روند نزولي خود را تبديل به صعودي كند. در اصل دامنه نوسان با توجه به كاركرد جلوي ريزش سنگين را مي‌گرد و به صورت مصنوعي شرايط بازار را متعادل نشان مي‌دهد. در اصل دامنه نوسان حداقل و حداكثر قيمتي است كه يك دارايي (مانند يك سهم در بورس) مي‌تواند در طول يك دوره زماني (مثلا در طول يك روز) معامله شود. قيمت هر سهم در بورس ايران در طول هر روز معاملاتي، مي‌تواند مقدار مشخصي نسبت به روز قبل جابه‌جا شود.

دامنه نوسان معايب بسياري دارد همانند ايجاد محدوديت در قيمت، تاخير در كشف قيمت هستند و به‌طور كلي به صعود بازار كمك نمي‌كند و روند بازار را تعيين مي‌كند و اجازه سقوط و حركت واقعي نمي‌دهد.

محدوديت منفعتي براي بازار ندارد

عليرضا خان محمدي، كارشناس بازار سرمايه به اثرات محدوديت دامنه نوسانات بازار سرمايه اشاره كرد و گفت: بايد توجه داشت دامنه نوسان زمان وقوع بحران كارايي دارد و بعد از گذشت دو روز از بحران به وجود آمده اين تصميم از سوي سازمان بورس اعمال شده است. در حال حاضر پس از ريزش بازار و تاثير خبر ترور هنيه و شهادت وي بر بازار سرمايه، شاهد محدوديت دامنه نوسان هستيم و به‌طور يقين اين تصميم تاثير چنداني بر اين بازار نخواهد داشت و مهم‌تر از آن اينكه ادامه‌دار بودن آن نه تنها به سود بازار نخواهد بود بلكه به آن آسيب جدي وارد خواهد كرد‌.

كارشناس بازار سرمايه با بيان اينكه بيش از ۶۰‌درصد شركت‌ها در بورس ارزنده هستند، افزود: بازارسرمايه در وضعيت خوبي قراردارد اما بايد تاكيد داشت ريزش‌هاي كنوني اين بازار ارتباطي به علت‌هاي بنيادين ندارد و بيشتر تحت تاثير اخبار جنگ و به ويژه انتخاب نشدن وزير اقتصاد و رييس بانك مركزي دولت پزشكيان است. ‌اگر بخشي از سهم‌ها در بازار آن سطح ارزندگي مدنظر را ندارند به علت اين است كه گزارش‌هاي مناسبي را ارايه نكرده‌اند.از آن جمله مي‌توان به سهام پتروشيمي‌ها اشاره كرد و علت آن را نيز بايد اين‌گونه بيان كرد كه انتظار مي‌رفت در اوايل سال نرخ خوراك پتروشيمي‌ها اعلام شود تا تاثير آن در صورت‌هاي مالي سه ماهه ابتدايي مشاهده شود اما تعويق در ابطال اين مصوبه باعث شد كه اثر‌گذاري اين نرخ سوخت پتروشيمي‌ها در سه ماهه منتهي به تابستان نمود يابد و گزارش‌هاي مالي نامناسب باعث كاهش ارزش سهام شركت‌هاي پتروشيمي شود.

وي در ادامه در ارتباط با تشديد مسائل ژئوپليتيك منطقه گفت: علت اصلي اين حجم ريزش شاخص بورس خاص بودن شرايط ترور اسماعيل هنيه است، زيرا اين ترور در خاك ايران انجام شده و بازار منتظر پاسخ به اين اقدام خواهد بود و به علت گمانه‌زني‌ها مبني بر پاسخ شديد‌تر ايران، شاخص بورس در حال كاهش است. بازار در وضعيت مناسب و مثبتي است و حتي مي‌توانست در روز چهارشنبه مسير صعودي خود را پيش بگيرد اما دو عاملي كه اجازه ادامه اين مسير را به اين بازار نداد ريسك جنگ در منطقه و همچنين مشخص نبودن كابينه اقتصادي دولت چهاردهم است.

دامنه نوسان اگر مانند گذشته ادامه‌دار شود باعث متضرر شدن بسياري در بازار سرمايه مي‌شود. در سنوات گذشته علي‌رغم اينكه هيچ ريسكي در بازار وجود نداشت اين روند ادامه پيدا كرد وشاهد آسيب‌هاي جدي بر بازارسرمايه وارد كرد .از آنجايي كه زمان پاسخ ايران به حمله رژيم صهيونيستي مشخص نيست اگر قرار باشد كه اين محدوديت دامنه نوسان تا زمان اقدام ايران ادامه‌دار باشد ضرر وارد شده به بورس، اعتماد مردم و معامله‌گران به بازار را هدف قرار خواهد داد.

بازار از دريچه معاملات

طي معاملات سومين روز كاري هفته يعني دوشنبه شاخص كل بورس تهران هزار و 225 واحد نسبت به روز كاري گذشته پايين‌تر ايستاد و به سطح 2 ميليون و 4 هزار و 382 واحد رسيد. شاخص كل هم‌وزن بورس نيز با ريزش 952 واحدي در رقم 636 هزار و 80 واحدي ايستاد. شاخص كل فرابورس 22 واحد افت كرد و به رقم 20 هزار و 722 واحد رسيد. همچنين شاخص هم وزن فرابورس با كاهش 174 واحد به سطح 109 هزار و 568 واحد رسيد.

روز دوشنبه خالص تغيير مالكيت حقوقي به حقيقي براي هشتمين روز متوالي منفي شد و 399 ميليارد تومان پول حقيقي از بازار سهام خارج شد. در مجموع 8 روز معاملاتي اخير 3 هزار و 600 ميليارد تومان سرمايه حقيقي از بازار خارج شده است. در اين روز نماد خساپا بيشترين خروج پول حقيقي را داشت كه ارزش آن 20 ميليارد تومان بود. پس از سايپا، نمادهاي وبملت، فولاد، تاپيكو و وبصادر بيشترين خروج پول حقيقي را داشتند. در سوي ديگر، بيشترين ورود پول حقيقي به نمادهاي تاصيكو، نوري، فسبزوار، شفام و ذوب تعلق داشت.

روز گذشته نمادهاي شپنا، تاپيكو و خودرو نمادهاي قرمزپوش بورس بودند كه بيشترين اثر را در افت شاخص كل بورس داشتند. در سوي ديگر نمادهاي نوري، فولاد و شپديس از معدود نمادهاي سبز بازار بودند. در فرابورس نيز نمادهاي فزر، خاور و فغدير بيشترين اثر كاهنده را بر شاخص كل داشتند و نمادهاي نيان، شاوان و فصبا بيشترين اثر افزايشي را بر شاخص داشتند. در بين نمادهاي پرتراكنش بورس نيز نماد ذوب بيشترين تراكنش را داشت و وبملت و شپنا در رتبه‌هاي بعدي بيشترين تراكنش قرار گرفتند. در فرابورس نيز فرود، سليم و شاروم بيشترين تراكنش را داشتند. روز دوشنبه ارزش معاملات كل بازار سهام به 44 هزار و 676 ميليارد تومان رسيد. ارزش معاملات اوراق بدهي در بازار ثانويه 36 هزار و 277 ميليارد تومان بود كه 81درصد از ارزش كل معاملات بازار را در اين روز تشكيل مي‌دهد. ارزش معاملات خرد نيز با كاهش 5درصدي به نسبت روز معاملاتي قبل به رقم 2 هزار و 162 ميليارد تومان رسيد.

در معاملات اين روز نماد فولاد بيشترين ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد كه ارزش معاملات آن 61 ميليارد تومان بود. پس از فولاد، فملي بيشترين ارزش معاملات را داشت و وبملت رتبه سوم بيشترين ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن، دو نماد ذوب و شستا در رتبه‌هاي بعدي بيشترين ارزش معاملات قرار گرفتند.

در حجم معاملات نيز سهام ذوب با تعداد يك ميليارد و 85 ميليون و 775 هزار و 617 سهم در صدر قرار گرفته است. شستا در رتبه دوم بيشترين حجم معاملات بازار قرار گرفت و رتبه سوم به وبملت تعلق داشت. دو نماد خساپا و فولاد نيز در رتبه‌هاي بعدي بيشترين حجم معاملات بازار قرار داشتند.

در معاملات دوشنبه، 60 نماد صف خريد داشتند و 412 نماد با صف‌ فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌هاي خريد با افت 34 درصدي نسبت به روز كاري قبل به 59 ميليارد تومان كاهش يافت و مجموع ارزش صف‌هاي فروش نيز با افزايش 36 درصدي به رقم هزار و 50 ميليارد تومان رسيد.