سیاه پوشی در بورس تهران

تکرار روزهای تلخ برای بورس تبدیل به یک عادت شده است و به نوعی به نظر می‌رسد که بازار سهام بدون تکرار نمی‌تواند مسیر خود را پیش ببرد. درست است شاخص کل بورس تهران روز گذشته سبز شد؛ اما این سبزی می‌تواند قرمزپوشی روزهای گذشته را جبران کند؟

پاسخ به این سوال کمی دشوار است و باید به گذشته بازگشت؛ مگر از سال 1399 تا به امروز، عددی از زیان سهامداران کمتر شده است؟ بلکه هر روز شاهد افزایش زیان و از بین رفتن سرمایه این افراد هستیم. در سال 99 با تبلیغ دولت دوازدهم بخش عمده‌ای از اقشار مردم وارد بورس شدند و سرمایه‌های اساسی زندگی خود همانند خانه، ماشین، طلا و... را سرمایه اولیه خود برای سهامداری قرار دادند؛ اما پس از مدتی به جای آنکه بتوانند از پول فروش خانه خود سودی کسب کنند، زیان سنگین نصیب‌شان شد و در نهایت به جای اینکه با سود خود از بورس خانه‌ای خریداری کنند مجبور شدند در جنوبی ترین نقطه شهر اجاره نشین شوند. داستان بورس و زیان سرمایه گذاران بسیار تلخ است و کمتر کسی می‌تواند به سود و سرمایه واقعی خود برسد.

چرا بورس سرخ پوش است؟

چند روزی می‌شود که بورس تهران ریزش‌های سنگینی را تجربه می‌کند و همین موضوع باعث شده نقدینگی سنگینی از دایره معاملات خارج شود. یکی از دلایلی باعث شد بازار روند رو به پایین را تجربه کند، محدودیت دامنه نوسان که باعث افزایش عرضه می‌شود؛ چراکه تمایل به محدوده‌های منفی دو درصد بسیار بیشتر از تمایل به عرضه بر منفی ۶ درصد است و همین موضوع باعث قرمزپوشی بیشتر تابلو می‌شود.

از سوی دیگر سیاست‌های اعمال شده فشار بسیار زیادی بر روی بورس می‌آورد. درحال حاضر نرخ بهره بسیار بالا رقیب بورس است و باعث ضعف در شرکت‌های بورسی و فشار بیشتر روی سهامداران است. همچنین باتوجه به شهادت ریاست جمهوری تا چند هفته آینده انتخابات جدیدی برگزار خواهد شد و احتمالا دولت جدید ریل جدیدی در سیاست‌گذاری تدوین کند و در نهایت به واسطه این موضوع شرایط کشور تغییرات بسزایی خواهد کرد.

اصلاح نرخ اوراق اسناد خزانه اسلامی

نرخ اوراق اسناد خزانه اسلامی «اخزا» که روزهای گذشته افزایش یافته بود، روند اصلاحی در پیش گرفت. بر این اساس، متوسط نرخ سود اوراق خزانه اسلامی «اخزا» در بازار عادی (خرد) که سه روز گذشته ۳۵.۵۶ درصد بود، روز سه‌شنبه به ۳۵.۵۳ درصد کاهش یافت. همچنین، نرخ اخزا در بازار بلوک که سه روز گذشته ۳۶.۰۳ درصد بود نیز به ۳۵.۳۶ درصد کاهش یافت.

همچنین نرخ بهره به 30 درصد رسیده و بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که این موضوع می‌تواند به زیان بورس تمام شود و شرایط بدی برای این بازار رقم بزند.

حامد موسوی، کارشناس و فعال بازار سرمایه درمورد تأثیر نرخ بهره بر بورس گفت: در صحبت‌های آقای فرزین شنیدیم که نرخ بهره بر بازار سرمایه تأثیری ندارد و بورس ماه‌ها نزولی است؛ بنابراین باید به این موضوع اشاره کنم در خصوص این‌که بازار سرمایه بیش از یکسال نزولی است شکی نیست، امّا نمی‌توان منکر تأثیر نرخ بهره بر تمامی بازار‌ها هم، شد. چون از زمانی که آقای فرزین به عنوان رییس بانک مرکزی به بانک‌ها اجازه انتشار اوراق خاص ۳۰درصد داد به بازار سرمایه شوک وارد شد.

این فعال بازار سرمایه تصریح کرد: در گام اول، سپرده‌های ۲۳ درصد را به ۳۰ درصد تبدیل کردند و همین موضوع باعث شد تا نقدینگی از بورس خارج شده و به صندوق‌های درآمد ثابت و سپرده‌های بانکی وارد شود و دلیل خروج پول این بود که در بازار سرمایه، هیچ صنعتی توانایی این مقدار سود ساختن ندارد.

در گام بعدی، دولت شروع به فروش اوراق کرد و پیمانکارانی که به نقدینگی نیاز داشتند در نرخ اخزا رقابت کردند و نرخ‌ها را تا ۳۸ درصد رشد دادند و متأسفانه، بانک مرکزی نیز، از ابزار نرخ بهره با شدت بالا استفاده کرد؛ به‌طوری‌که هزینه تأمین مالی برای شرکت‌ها به بالای ۴۰درصد رسید و هیچ شرکتی این مقدار حاشیه سود نداشت و تولید نیز، از صرفه افتاد و بازار سرمایه به رکود بیشتری فرو رفت.

موسوی با اشاره به تأثیر دخالت دولت در روند کاهشی بازار سرمایه تأکید کرد: از عوامل دیگری که وضع موجود بازار سرمایه را رقم زده، دخالت‌های دولت است که به عناوین مختلف دست در جیب شرکت‌ها کرده و باعث کاهش سود شرکت‌ها شده است تا جایی که ردّ پایِ این تأثیرات منفی در گزارش‌های زمستان آشکار شد و در این فصل، برخی از شرکت‌ها زیان ساختند و عده‌ای دیگر نیز، با کاهش شدید سودآوری روبه‌رو شدند؛ بنابراین در حال حاضر، بی اعتمادی به حدی زیاد شده است که فعالان حتی در قیمت‌های نازل هم، برای خرید تردید دارند و بعضاً اقدام به خرید اوراق و صندوق ثابت می‌کنند تا درگیر تصمیمات خلق‌الساعه دولتی‌ها نشوند. با اتفاق ناگهانی که برای رییس دولت افتاد مشکلاتی چون؛ رکود بازار سرمایه، نبود دولت و مجلس مشخص و مستقر نیز، به دیگر مشکلات اضافه شدند و زمان زیادی نیاز است تا دولت و مجلس جدید مستقر شوند.

بازار از دریچه معاملات

طی معاملات چهارمین روز کاری هفته یعنی سه‌شنبه، شاخص کل بورس تهران 11 هزار و 716 واحد نسبت به روز کاری گذشته بالاتر ایستاد و به سطح 2 میلیون و 69 هزار و 848 واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن بورس نیز با افزایش هزار و 154 واحدی در رقم 681 هزار و 701 واحدی ایستاد. شاخص کل فرابورس با رشد 127 واحدی به رقم 22 هزار و 495 واحد رسید. همچنین شاخص هم وزن فرابورس با افزایش 774 واحد به سطح 120 هزار و 522 واحد رسید. با رشد شاخص کل این امید ایجاد شده که شاخص در محدوده فعلی از حمایت تکنیکی برخوردار شود و کانال 2 میلیونی را از دست ندهد.

روز سه‌شنبه خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای ششمین روز متوالی منفی شد و 65 میلیارد تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شد که نسبت به روزهای پیشین کاهش یافته است. روز گذشته نماد بوعلی بیشترین خروج پول حقیقی را داشت که ارزش آن 40 میلیارد تومان بود. پس از بوعلی، نمادهای خفولا، تاصیکو، شیراز و مادیرا بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند. در سوی دیگر، بیشترین ورود پول حقیقی به نمادهای شپنا، وخارزم، نوری، وبملت و شبندر تعلق داشت.

همچنین نمادهای فملی، فولاد و شستا نمادهای سبز پوش بورس بودند که بیشترین اثر را در رشد شاخص کل بورس داشتند. در سوی دیگر نمادهای بوعلی، فخوز و شیراز از نمادهای قرمز بودند که اثر منفی بر شاخص داشتند. در فرابورس نیز نمادهای آریا، هرمز و خاور بیشترین اثر افزایشی را بر شاخص داشتند و نمادهای زاگرس، بپاس و مادیرا نمادهایی هستند که اثر کاهنده بر شاخص کل فرابورس داشتند. در بین نمادهای پرتراکنش بورس نیز نماد شبندر بیشترین تراکنش را داشت و شپنا و شتران در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. در فرابورس نیز شفام، فن افزار و حآفرین بیشترین تراکنش را داشتند.

روز گذشته ارزش معاملات کل بازار سهام به 8 هزار و 356 میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 2 هزار و 296 میلیارد تومان بود که 27 درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز تشکیل می‌دهد. ارزش معاملات خرد نیز با کاهش 6 درصدی به نسبت روز معاملاتی قبل به رقم 2 هزار و 747 میلیارد تومان رسید.

در معاملات روز اخیر نماد بوعلی بیشترین ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد که ارزش معاملات آن 89 میلیارد تومان بود. پس از بوعلی، شپنا بیشترین ارزش معاملات را داشت و شبندر رتبه سوم بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن، دو نماد شتران و نوری در رتبه‌های بعدی بیشترین ارزش معاملات قرار گرفتند. در معاملات سه‌شنبه، 242 نماد صف خرید داشتند و 136 نماد با صف‌ فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با رشد 627 درصدی نسبت به روز کاری قبل به 763 میلیارد تومان افزایش یافت و مجموع ارزش صف‌های فروش نیز با ریزش 75 درصدی به 311 میلیارد تومان رسید.