تداوم سايه خشكسالي ۲۰ ساله در ايران
پيش‌بيني شده بود كه پاييز امسال ميزان بارش‌ها در حد نرمال و حتي فراتر از نرمال باشد اما نه‌تنها پيش‌بيني‌ها محقق نشد بلكه ميزان بارش‌ها در پاييز امسال نسبت به سال گذشته كاهش ۶ درصدي را ثبت كرد كه اين موضوع نشان دهد سايه خشكسالي ۲۰ ساله بر منابع آب اين كشور همچنان پابرجا است. به گزارش ايرنا، ايران، كشوري با اقليم خشك و نيمه‌خشك است كه ميزان بارش‌هاي آن يك‌سوم متوسط جهاني است؛ همين شرايط سبب شده وضعيت بارشي كشور در چند سال اخير چندان مطلوب نباشد، از طرف ديگر بروز پديده تغيير اقليم مزيد علت شده و سال‌هاي كم بارشي يا خشكسالي را براي ايران رقم زده است.
پيش‌بيني شده بود كه پاييز امسال ميزان بارش‌ها در حد نرمال و حتي فراتر از نرمال باشد اما نه‌تنها پيش‌بيني‌ها محقق نشد بلكه ميزان بارش‌ها در پاييز امسال نسبت به سال گذشته كاهش ۶ درصدي را ثبت كرد كه اين موضوع نشان دهد سايه خشكسالي ۲۰ ساله بر منابع آب اين كشور همچنان پابرجا است. به گزارش ايرنا، ايران، كشوري با اقليم خشك و نيمه‌خشك است كه ميزان بارش‌هاي آن يك‌سوم متوسط جهاني است؛ همين شرايط سبب شده وضعيت بارشي كشور در چند سال اخير چندان مطلوب نباشد، از طرف ديگر بروز پديده تغيير اقليم مزيد علت شده و سال‌هاي كم بارشي يا خشكسالي را براي ايران رقم زده است. امسال نيز سال آبي جاري (ابتداي مهر ۱۴۰۲) در حالي سومين ماه خود را نيز به‌زودي پشت سرمي گذارد كه ميزان بارندگي‌ها در كشور با وجود پيش‌بيني اوليه براي پربارشي با كمترين ميزان به پايان رسيد. گزارش اخير شركت مديريت منابع آب ايران بيانگر آن است كه كشور با كاهش ۶ درصدي ميزان بارش‌ها از ابتداي مهر‌ماه امسال تا كنون نسبت مدت مشابه سال گذشته روبه‌رو شده است.
بر اين اساس از ابتداي سال آبي جاري تا ۱۸ آذرماه ۳۴.۲ ميليمتر بارش در كشور رخ داده است، در حالي كه در دوره بلندمدت ۴۷.۲ ميليمتر بارش در اين مدت داشتيم و اين نشان از كاهش ۲۷ درصدي بارش‌هاي امسال نسبت به دوره بلندمدت دارد.
بارش‌هاي از ابتداي سال آبي جاري تا ۱۸ آذر ماه در مقايسه با همين بازه زماني سال گذشته كه ميزان بارش‌ها ۳۶.۵ ميليمتر بوده ۶ درصد كاهش را نشان مي‌دهد. استان چهارمحال و بختياري با ۵۸ درصد كاهش، فارس با ۴۸ درصد، استان‌هاي خراسان رضوي و زنجان با كاهش ۴۷ درصدي بيشترين كاهش بارش‌ها را نسبت به سال آبي پارسال را دارند. «فيروز قاسم‌زاده» سخنگوي صنعت آب در همين رابطه در گفت‌وگو با ايرنا، درباره ارزيابي از وضعيت بارشي كشور و اثر آن بر روي منابع آبي كشور و چگونگي تامين آب با اعلام اينكه ميزان بارش‌ها در پاييز امسال از ميزان نرمال كمتر بوده است، گفت: پاييز امسال كم‌بارش است و ميزان بارندگي‌ها در اين فصل حتي كمتر از نرمال خواهد بود. وي با بيان اينكه ميزان بارش‌ها از ابتداي سال آبي جاري (ابتداي مهر ۱۴۰۲) براي برخي مناطق خوب و براي برخي مناطق نامناسب بوده است، تاكيد كرد: در مجموع ۲۰۰ ميليون مترمكعب ورودي آب به مخازن سدهاي حوضه آبريز كارون بزرگ، دز و كرخه با همين بارندگي اخير داشتيم، ولي از آن جهت كه در پايين‌دست يك آب به هنگامي در اختيار كشاورزي قرار گرفت، ميزان ذخاير مخازن در اين بخش بهبود يافت. سخنگوي صنعت آب ادامه داد: در ساير مناطق كشور ميزان بارندگي‌ها مطلوب نبوده، به خصوص در استان‌هاي تهران و البرز كه چند سالي با خشكسالي مواجه بوديم و اكنون با كاهش ۳۰ درصدي بارش‌ها در اين ۲ استان مواجهيم.
قاسم‌زاده خاطرنشان كرد: چند سال متوالي كاهش بارش در هيدرولوژي منطقه و آورد رودخانه‌ها اثر داشته و بر همين اساس وضعيت سدها در شرايط خوبي قرار ندارند. اگر وضعيت بارش به سمت مدل‌هاي وقايع حدي حركت كند، ستاد فرماندهي سيل در وزارت نيرو فعال و بحث‌هاي مربوط به سيل در نظر گرفته خواهد شد.
«حسين دهبان» كارشناس موسسه تحقيقات آب درباره علت كاهش بارش‌ها به ايرنا گفته است: روند تصويرسازي مدل‌هاي اقليمي از وضعيت بارشي كشور نشان مي‌دهد در آينده نه چندان دور بارش‌ها بيشتر مناطق جنوبي ايران را متاثر مي‌كند. مطالعات و تصويرسازي از وضعيت بارشي نشان مي‌دهد مناطق جنوبي كشور متاثر از بارش‌هاي با منشأ سوداني، در آينده نه چندان دور شاهد بارش‌هاي بيشتري خواهد بود.
وي ادامه داد: از طرف ديگر مناطق شمال غرب و غرب كشور به‌ويژه حوضه آبريز درياچه اروميه، استان‌هاي آذربايجان غربي و شرقي با كاهش بارش روبرو خواهد شد. به همين نسبت در شمال غرب كشور در حوضه‌هاي آبريزي مثل ارس و درياچه اروميه و استان‌هاي آذربايجان غربي و شرقي و هر پهنه‌اي در غرب و شمال غرب كشور، كاهش بارش اتفاق خواهد افتاد. اين كارشناس موسسه تحقيقات آب وزارت نيرو خاطرنشان كرد: مهم‌ترين عاملي كه سبب شده شرايط آب‌وهوايي نه‌فقط در ايران بلكه در جهان به اين صورت شود، تحولات اقليمي است. دهبان، مهم‌ترين عامل بروز اين شرايط را افزايش دماي كره زمين برشمرد و گفت: اين امر سبب شده هر ساله ركورد افزايش دماي هوا نسبت به سال قبل شكسته شود. مهم‌ترين علت اين افزايش دما مربوط به اثر گازهاي گلخانه‌اي و فعاليت‌هاي صنعتي است و زماني كه افزايش دما به‌ويژه در جو زمين اتفاق افتد، باعث مي‌شود توازن انرژي در جو جابه‌جا شود. وي خاطرنشان كرد: اين بخش باقي‌مانده به‌صورت يك‌لايه گلخانه‌اي عمل كرده و موجب مي‌شود افزايش دما به‌صورت مستمر اتفاق بيفتد؛ امري كه سبب شده در چند سال اخير كاهش بارش در كشور داشته باشيم و اين موضوع مختص به ايران هم نيست و برخي از كشورهاي مجاور هم متاثر از آن هستند. اين كارشناس موسسه تحقيقات آب با بيان اينكه افزايش دما سبب آب شدن يخ‌ها در قطب شمال و جنوب شده است، بيان داشت: پيش‌تر جريان‌هاي هوا از غرب به شرق بود، اما اكنون از سمت استوا به سمت قطبين اتفاق افتاده و مي‌تواند دليل تغيير جهت حركت جريان‌هايي آب و هوايي به سمت ايران باشند.
