تكليف دو قوه با اقتصاد ايران در 1403 روشن است؟

آن طور كه مديران دولتي در سطوح مختلف در هفته‌هاي گذشته بر آن تاكيد كرده‌اند، اقتصاد ايران آماده يك جهش بزرگ به سمت موفقيت‌هاي بيشتر مي‌شود. دولت با استناد به آنچه كه در ماه‌هاي گذشته در شاخص‌هايي مانند رشد اقتصادي و كاهش بيكاري به وجود آمده، تاكيد دارد كه مقدمات لازم براي عبور از مشكلات فراهم شده و در ماه‌هاي آينده مردم نشانه‌هايي از بهبود اوضاع را خواهند ديد. اين وعده‌ها در حالي مطرح مي‌شود كه مهم‌ترين دستاورد دولت در حوزه مديريت بازار ارز، ثبات نرخ دلار در كانال 50 هزار تومان بوده و بر خلاف وعده‌هايي كه براي دوراني طولاني مطرح شده، نرخ تورم نيز به ثباتي نسبي در مرز 45 درصد رسيده است، دو شاخصي كه تا زمان تغيير وضعيتي مهم، اجازه بهبود جدي در وضعيت اقتصاد كشور را نخواهند داد.
در چنين شرايطي، مجلس در روزهاي آينده رسما بررسي بودجه 1403 را آغاز خواهد كرد. بودجه‌اي كه آخرين لايحه مهمي محسوب مي‌شود كه نمايندگان مجلس يازدهم آن را بررسي مي‌كنند و در اسفند امسال با برگزاري انتخابات، مجلس نمايندگان جديد خود را خواهد شناخت. به اين ترتيب به نظر مي‌رسد كه نمايندگان ضمن تاكید مداوم بر همكاري مشترك با دولت، براي آنكه از انتقاد مردم و جامعه هدف آراي خود در امان بمانند، احتمالا خطوطي را براي نمايان كردن فاصله ميان خود و عملكرد دولت خواهند كشيد. رييس مجلس نيز يكي از نمايندگاني است كه احتمالا بار ديگر براي حضور در بهارستان و البته كرسي رياست رقابت مي‌كند و در جديدترين اظهارات خود، بخش مهمي از مشكلات كشور را ناشي از سوءمديريت دانسته است. رييس مجلس يازدهم با يادآوري اينكه زيرساخت‌هاي بهداشتي در استان تهران از همه كشور فقيرتر است، گفت: از اين مساله بايد درس گرفت، ما بايد مديران فهيمي در اين رابطه داشته باشيم؛ اينجا نشان مي‌دهد كه مشكلات ما از نبود امكانات نيست؛ مشكلات ما نشأت گرفته از ضعف در سياست‌گذاري و ضعف در مديريتي است كه ما را با چنين مشكلاتي گرفتار كرده است. وي با بيان اينكه مشكلاتي در حوزه اعتبارات و منابع مالي نداريم، گفت: مشكل ما ناشي از نوع نگاه، برنامه‌ريزي و مديريت است. در واقع مشكل ما در عدم اولويت بندي‌هاست. خيلي از ما مسوولان به دنبال تخصيص منابع از خزانه دولت هستيم و متوجه هيچ مسير ديگري جز اين نيستيم. در حالي كه ما بايد به همه مديران و مسوولان اعلام كنيم كه منابع دولتي محدود است اما فرصت‌هاي بزرگي براي استفاده از منابع مختلف كشور وجود دارد كه بايد به سمت استفاده از آنها برويم. قاليباف در همين زمينه تصريح كرد: وقتي ما يك ميليون مسافر داشته باشيم و اين مسافران مي‌خواهند از اسلامشهر به تهران بيايند، اين خود بزرگ‌ترين سرمايه اقتصادي اسلامشهر است و بخش خصوصي مي‌تواند مترو اسلامشهر را از تكميل و تهيه واگن تا ساخت تونل و ايستگاه‌ها ظرف دو سال به اتمام برساند. در ادامه شهرداري و دولت نيز مي‌توانند از بخش خصوصي خريد خدمت داشته باشند. رييس مجلس شوراي اسلامي با بيان اينكه ما يك شبه تصميم مي‌گيريم كه مترو تهران و حومه را از هم جدا كنيم، ادامه داد: اگر ما در مجموعه استان تهران، براي مجموعه شهري تعيين تكليف نكنيم و طرح جامع آن را نبينيم، بايد بدانيم خطوط مرزي كه در سازماندهي سياسي به عنوان اين شهر و اين بخش كشيده شده، تقسيم‌بندي مناسبي براي آنكه به مردم در حوزه خدمات زيرساختي و مسائل و نيازهاي روزمره شان اعم از خدمات عمومي رسميت بدهد، نيست چراكه اين موارد به هم تنيده است و ما نبايد آنها را از هم جدا كنيم.
رييس قوه مقننه با بيان اينكه بدون داشتن برنامه، توفيق حاصل نمي‌شود، بيان كرد: مشكل با نگاه‌هاي جزيره‌اي و بخشي حل نخواهد شد. قاليباف با يادآوري اينكه مخاطب اين حرف‌ها ابتدا خود بنده در مجلس هستم، بيان كرد: ما بايد در بالاترين سطح يعني دولت، مجلس و مركز پژوهش‌ها اين موارد را پيگيري كنيم و سپس بايد براي اين مجموعه شهري تعيين تكليف كنيم‌ لذا ما يك مطالعه از دهه هفتاد، در اين بخش را پيش رو داريم و اين موارد را مطرح مي‌كنيم. رييس مجلس شوراي با بيان اينكه مهاجرت بدون توجه به زيرساخت‌ها، عدم تعادل در حوزه‌هاي توزيع نرمال جمعيت كشور ايجاد مي‌كند، تاكيد كرد: اين موارد براي ما مشكلات امنيتي و محيط زيستي به وجود خواهد آورد. قاليباف با بيان اينكه ما بايد تهران را در قالب يك وضعيت شهري ببينيم و در همه ابعاد براي آن تعيين تكليف كنيم، ادامه داد: اين مساله فارغ از اين است كه مركز پايتخت اينجا باشد يا نباشد. ما منابع لازم را دارا هستيم اما از منابع خوب استفاده نمي‌كنيم. هر جا كه خط آهن كشيده شود آنجا توجيه اقتصادي دارد و حتما بخش خصوصي آمده و حتما زودتر و ارزان‌تر از ما كار را تمام مي‌كند. البته ما به اين موارد در برنامه هفتم توسعه پرداختيم. هرچند قاليباف در صحبت‌هاي خود اشاره مستقيمي به دولت نكرده اما تاكيد بر مشكل مديريتي ذهن‌ها را به سمت اشكالات قوه مجريه مي‌برد و بايد ديد كه در هفته‌هاي آينده نحوه همكاري دو قوه با يكديگر بر سر بودجه به چه شكل تعيين خواهد شد. در سوي مقابل اما رييسي همچنان تاكيد دارد كه دولت او توانسته بر بسياري از مشكلات غلبه كند و در برابر فساد و مشكلات موجود كوتاه نخواهد آمد. رييس‌جمهور با بيان اينكه بدون توليد امكان شكل گرفتن ايران قوي وجود ندارد، خاطرنشان كرد: اگر وابسته به واردات باشيم و بيكاري وجود داشته باشد، استقلال حاصل نمي‌شود. وي افزود: اگر مي‌خواهيم اقتصادي داشته باشيم كه با تكانه‌ها تكان نخورد، در گروی توليد است. خداوند براي توليد به اين كشور همه زمينه‌هاي مادي و نيروي انساني مولد عنايت كرده است. فكر و انديشه بلند براي توليد هم عنايت كرده است كه بايد استفاده شود. وي گفت: در مقطعي واحدهاي توليدي يكي پس از ديگري دچار مشكل شد و از كار افتاد، اما امروز براي حمايت از توليد همه بخش‌هاي اداري، صنعتي و ستاد وزراتخانه‌ها بايد بسيج و از توليدكنندگان حمايت مالي، حقوقي و اداري كنند كه كار آنها دچار وقفه نشود. رييسي گفت: برخي از واحدها از برخي نهادها گلايه داشتند كه سپرده‌ام مورد به مورد به من گزارش دهند. واحدهايي كه دچار وقفه شده‌اند بايد فعال شوند اين وظيفه همه ماست. محصولي در كشور توليد مي‌شود ولي واردات هم مي‌شود اين خنجري از پشت به توليد است.
وي افزود: كالاهايي نياز به بازاريابي يا استانداردسازي دارند اين بايد انجام شود. سازمان‌هاي مربوطه بايد سريع بررسي و پاسخ بدهند، تعطيلي و شب و روز نشناسند، بگذارند كه چرخ‌هاي توليد در كشور به حركت درآيند. وي گفت: اينجا به كالاهايي مثل موبايل برخوردم كه نياز همگان است، مشكل چيست؟ اين كالا وارداتي است در صورتي كه مي‌توانيم در كشور مستقل شويم و نيازي به واردات نداشته باشيم. توليدكنندگان اثبات كرده‌اند كه مي‌توانند با قيمت و كيفيت مناسب توليد كنند و اين اشتغال ايجاد مي‌كند. رييسي تاكيد كرد: از همين تريبون از همه همكاران مي‌خواهم كه كار توليدكننده را تسهيل كنند. ۱۸۵ واحد توليدي و صنعتي در البرز فعال شده و در سراسر كشور اين عدد به ۶۵۰۰ رسيده است. همه بايد احيا شود. احيا شدن اينها يعني رونق توليد ايجاد اشتغال و خودكفايي در كشور. وي افزود: يا بايد كارخانه بسازيم و ماشين‌آلات وارد كنيم كه اين زمان مي‌برد؛ ولي وقتي كارگاهي برقرار است بايد احيا شود. اين اولويت زيادي دارد. اميدواريم اين موضوع در وزارتخانه‌ها به ويژه صمت دنبال شود، بانك‌ها مساعدت و تسريع كنند در پرداخت تسهيلات و توليد‌كنندگان براي گرفتن مجوزها نبايد مشكل داشته باشند.
رييس‌جمهور تأكيد كرد: يقين بدانيد در برخورد با فساد به هيچ‌كس و در هيچ سطحي رحم نخواهم كرد. رييسي در ادامه دستاوردها و موفقيت‌هاي به دست آمده در كشور را مرهون هدايت‌هاي داهيانه رهبري عظيم‌الشأن انقلاب اسلامي و حضور مردم در صحنه دانست و از همه كاركنان، مديران و مسوولان دستگاه‌هاي اداري و اجرايي در سراسر كشور خواست مهم‌ترين ماموريت خود را خدمتگزاري به مردم و گره‌گشايي از زندگي آنها بدانند. رييس‌جمهور در ادامه ضمن تجليل از روحيه ظلم‌ستيزي و مظلوم‌ياوري ملت ايران به ويژه در جريان جنايات اخير رژيم غاصب صهيونيستي بر عليه مردم بي‌دفاع غزه تأكيد كرد: بدانيد در همه مجامع و مراكز بين‌المللي و در همه ارتباطات‌مان زبان گوياي شما مردم بوده و عليه ظالم فرياد خواهيم زد. رييسي پيروزي مقاومت اسلامي ملت فلسطين در برابر رژيم صهيونيستي و حاميان امريكايي‌ و غربي آن را وعده تخلف‌ناپذير الهي عنوان كرد و افزود: ما ترديد نداريم همچناني كه امريكا و رژيم صهيونيستي در عراق، سوريه، يمن، لبنان و افغانستان و جاي جاي اين منطقه به رغم حضور و هزينه‌هاي سنگين در توطئه‌ها و نقشه‌هاي خود موفق نشده و شكست خورده‌اند، اين‌بار نيز در عرصه فلسطين از نيروهاي مقاومت شكست خواهند خورد. رييس‌جمهور در ادامه تصريح كرد: در ملاقات روز گذشته با آقاي پوتين رييس‌جمهور روسيه نيز به پيروزي مقاومت فلسطين پس از ۶۰ روز اشاره كرده و گفتم كه رژيم پرمدعاي صهيونيستي به رغم برخورداري از حمايت‌هاي همه‌جانبه امريكا و برخي كشورهاي غربي در مقابل يك گروه فاقد نيروي هوايي و دريايي و با امكانات محدود شكست خورده است. اين نكات مورد تصديق رييس‌جمهور روسيه نيز قرار خواهد گرفت.
اين صحبت‌هاي رييسي چند روز پس از آن مطرح مي‌شود كه او وعده داده بود كه اقتصاد ايران رشد هشت درصدي را در سال آينده تثبيت خواهد كرد و با محوريت برنامه هفتم توسعه و بودجه 1403، چه در توليد و چه در تورم دستاوردهايي جديد در راه خواهد بود. با در كنار هم قرار گرفتن اين صحبت‌ها همچنان يك ابهام مهم باقي مي‌ماند، آيا دولت در نهايت راهي براي عبور از مشكلات جاري اقتصاد ايران پيدا مي‌كند يا در حالي به سال پاياني فعاليت خود نزديك مي‌شود كه همچنان بايد براي بهبود وضعيت همه‌چيز را به آينده موكول كند.