درجا زدن بورس در روزهاي خوش

بازي سبز و قرمز در بورس تمامي ندارد و هر روز شاخص رنگ و شرايط جديدي به خود مي‌گيرد و در نهايت سودي براي سهامداران معمول بازار در پي ندارد. بازار سرمايه روز گذشته نيز همانند شنبه شاخص‌ها حركتي معكوس داشتند و مجدد شاخص كل منفي و شاخص هم‌وزن مثبت شد.
در اين شرايط ارزش دلاري بازار سرمايه نيز سقوط كرده كه به گفته كارشناسان اين مساله مي‌تواند خروج نقدينگي سهامداران را در پي داشته باشد. داستان از اين قرار است كه صنايع دلاري بازار از سقف 1399 سقوط كرده‌اند. بررسي آمارها حاكي از اين است كه صنايع بورسي از جمله صنعت شيريني‌جات با 87 درصد، فراكاب با 84 درصد، سخت‌افزار با 84 درصد، حمل‌ونقل با 81 درصد، پيمانكاري با 80 درصد، خودرو با 80 درصد، محصولات غذايي با 79 درصد، گروه روي با 78 درصد، محصولات كاغذي با 78 درصد، وسايل خانگي با 78 درصد، ليزينگ با 77 درصد، متانول با 77 درصد، سرمايه‌گاري‌ها با 76 درصد، لاستيك با 75 درصد، كاني غيرفلزي با 74 درصد و در نهايت تامين سرمايه‌ها با 73 درصد از سقف تابستان 1399 افت دلاري را تجربه كرده‌اند و اين آمار به گونه‌اي است كه مي‌تواند اعتماد سهامداران را كاهش دهد و شرايط را وخيم كند.
البته در كاهش ارزش دلاري بازار مساله اعتماد سهامداران، مساله اصلي همان كاهش ارزش است كه مي‌تواند تبعات بدي را پي داشته باشد. اگر به‌طور كلي حساب كنيم و كاري به ارزش دلاري نداشته باشيم، كاهش ارزش بازار يك سيگنال منفي براي كليت است و هر چقدر ارزش بازار كاهش پيدا كند آنقدر نيز بازار سقوط مي‌كند و نمي‌توان به آينده اين بازار اميدوار بود.
درست است مولفه‌هاي قيمت و شاخص در بازار مهم است اما مساله اينجاست كه ارزش رتبه بالاتري درخصوص بازار دارد و اين ارزش مي‌تواند ارزش را تغيير دهد. براي نمونه اگر ارزش معاملات ريالي بازار سرمايه به بيش از 5 تا 7 همت (به صورت روزانه) برسد آن زمان مسير حركت سهامداران نيز تغيير مي‌دهد.
در حال حاضر ارزش دلاري بازار برابر با 243 ميليارد دلار است و از سوي ديگر ارزش معاملات تالار شيشه‌اي نيز به عدد 3 هزار و 434 ميليارد تومان رسيده است. اين درحالي است كه انتظار مي‌رفت اين روزها به واسطه شاخص دو ميليوني و نمايشگاه كيش اينوكيس بازار سرمايه شرايط بهتري را تجربه كند!
اگر بخواهيم منطقي باشيم قرمز و سبز دو رنگ جدانشدني بازارهاي مالي هستند و ممكن است يك روز بازار قرمز و يك روز ديگر مثبت باشد؛ اما اصل داستان اينجاست كه نيمه تابستان سال 99 بورس تهران در تلخي و قرمزها به سر ميبرد و هنوز تك سهم‌ها و صنايع بازار به قيمت آن زمان نرسيده‌اند و تنها در شعار از بازار حمايت مي‌شود و در عمل خبري از حمايت واقعي نيست. هر چند وقت يك‌بار براي جبران شرايط نقدينگي به بازار تزريق مي‌كنند اما اين نقدينگي چقدر مي‌تواند بازار را ترميم كند؟
به هر ترتيب اكنون بازار سرمايه در شرايط درجا زدن و نزول است و تنها اميد سهامداران اخبار مختلف براي رشد بازار است. حسن كاظم‌زاده تحليلگر بازار سرمايه روز گذشته درخصوص شرايط بازار نوشت كه ارزش معاملات كماكان پايين است و به سختي از ۵ صدم درصد ارزش بازار بالاتر مي‌رود و همين باعث شده بسياري نسبت به رشد بازار خوشبين نباشند، اما در پس اين درجا و اين ارزش معاملات پايين، شاهد حركت‌هاي مثبت گاه و بيگاه در نمادهاي مختلف و تثبيت قيمت‌هاي جديد هستيم. سهامداري كه در كمتر از يك هفته در سود قرار بگيرد، استرس ندارد و همين استرس نداشتن جلوي ترس و رنج‌هاي منفي را مي‌گيرد. بازار حال و هواي ريزش ندارد و علي رغم درجاي ظاهري، حال و هواي صعود دارد.
معمولا ما عادت داريم هر رشدي در بازار با افزايش ارزش و حجم معاملات همراه باشد. در واقع زماني كه كمي قيمت سهم بالا مي‌آيد فروشندگان جديدي فعال مي‌شوند و در صورتي روند صعودي شكل مي‌گيرد كه خريداران از پس اين فروشندگان بر بيايند. اما اين موضوع هميشه صادق نيست، در واقع ما نمي‌توانيم بگوييم حتما بايد ارزش افزايش باشد تا بازار صعودي شود. تغيير محسوس در انتظارات مي‌تواند بدون اينكه فروشنده‌ها را فعال كند، باعث شود خريداران حاضر به پرداخت قيمت بالاتري بابت هر سهم شوند. محدود شدن دامنه رشد (narrow market) مي‌تواند باعث شود بازار به شكل گروهي و در تعداد نمادهاي محدود رشد كند در حالي كه كليت بازار به شكل درجا به نظر برسد. آن روند صعودي شتابان و شديد است كه حتما بايد با رشد ارزش معاملات همراه باشد، وگرنه ممكن است كليت بازار مثلا در يك فصل ۱۵ درصد رشد كند، اما ما شاهد رشد محسوس ارزش معاملات نباشيم.
كاني‌هاي غيرفلزي كه عمدتا توليدكننده شيشه يا مواد نسوز هستند عمدتا امروز مورد توجه بودند. شرايط اين شركت‌ها خصوصا توليدكنندگان شيشه در دو سال گذشته بسيار خوب شده است. نرخ انرژي براي اين شركت‌ها در كمترين حالت صنايع قرار دارد و از سوي ديگر مازاد توليد داخلي باعث شده به راحتي بتوانند صادرات انجام دهند. از آنجايي كه قيمت داخلي PET و ورق هم به نسبت گذشته بالاست، شيشه براي بسته‌بندي توانسته است در بسياري از موارد جايگزين اين مواد بشود. در كليت هم نمادهاي اين گروه به خوبي مي‌توانند تورم را فالو كند و از طرف ديگر نرخ ارز در دسترس آنها براي صادراتي كه انجام مي‌دهند، نرخ نيماي توافقي است كه در يك ماه گذشته حدود ۱۵ درصد رشد كرده است. لذا نمادهاي گروه كاني‌هاي غيرفلزي، خصوصا توليدكنندگان شيشه مي‌توانند در نيمه دوم عملكرد خوبي از خود نشان دهند.

   بازار از دريچه معاملات
طي معاملات دومين روز كاري هفته يعني يكشنبه شاخص كل بورس تهران 848 واحد نسبت به روز كاري گذشته پايين‌تر ايستاد و به سطح 2 ميليون و 53 هزار و 634 واحد رسيد. شاخص كل هم‌وزن بورس نيز با افزايش هزار و 933 واحد در رقم 701 هزار و 26 واحدي ايستاد. شاخص كل فرابورس با افت 3 واحدي به رقم 25 هزار و 18 واحد رسيد. همچنين شاخص هم وزن فرابورس با افزايش 545 واحد به سطح 124 هزار و 909 واحد رسيد.
روز يكشنبه خالص تغيير مالكيت حقوقي به حقيقي بازار مثبت شد و يك ميليارد تومان پول حقيقي به بازار سهام وارد شد. در اين روز نماد غمايه بيشترين ورود پول حقيقي را داشت كه ارزش آن 16 ميليارد تومان بود. پس از غمايه، نمادهاي حآفرين، توريل، وساخت و شستا بيشترين ورود پول حقيقي را داشتند. در سوي ديگر، بيشترين خروج پول حقيقي به نمادهاي كترام، فولاد، وبملت، شپنا و فملي تعلق داشت.
طي روز اخير فملي، اخابر و فولاد نمادهاي قرمزپوش بورس بودند كه بيشترين اثر را در افت شاخص كل بورس داشتند. در مقابل شستا، اپال و خزاميا از نمادهاي سبز بودند كه اثر مثبت بر شاخص داشتند. در فرابورس نيز نمادهاي خديزل، گلديرا و انتخاب بيشترين اثر افزايشي را بر شاخص داشتند و نمادهاي آريا، بپاس و سرچشمه بيشترين اثر كاهنده را بر شاخص كل فرابورس داشتند. در بين نمادهاي پرتراكنش بورس اين روز نماد شستا بيشترين تراكنش را داشت و وساخت و خگستر در رتبه‌هاي بعدي قرار گرفتند. در فرابورس نيز كرمان، گدنا و حآفرين بيشترين تراكنش را داشتند.
روز يكشنبه ارزش معاملات كل بازار سهام به 6 هزار و 644 ميليارد تومان رسيد. ارزش معاملات اوراق بدهي در بازار ثانويه 184 ميليارد تومان بود كه 3 درصد از ارزش كل معاملات بازار را در اين روز شامل مي‌شود. ارزش معاملات خرد نيز با كاهش 4 درصدي به نسبت روز معاملاتي قبل به رقم 3 هزار و 793 ميليارد تومان رسيد.
در معاملات دومين روز كاري هفته نماد كترام بيشترين ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد كه ارزش معاملات آن 66 ميليارد تومان بود. پس از كترام، فولاد بيشترين ارزش معاملات را داشت و وبملت رتبه سوم بيشترين ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن، دو نماد شپنا و فملي در رتبه‌هاي بعدي بيشترين ارزش معاملات قرار گرفتند.
در حجم معاملات نيز سهام شستا با تعداد 505 ميليون و 791 هزار و 454 سهم در صدر قرار گرفته است. وساخت در رتبه دوم بيشترين حجم معاملات بازار قرار گرفت و رتبه سوم به كرمان تعلق داشت. دو نماد ملت و خگستر نيز در رتبه‌هاي بعدي بيشترين حجم معاملات بازار قرار داشتند. در معاملات يكشنبه، 65 نماد صف خريد داشتند و 35 نماد با صف‌ فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌هاي خريد با رشد 12 درصدي نسبت به روز كاري قبل به 159 ميليارد تومان افزايش يافت و مجموع ارزش صف‌هاي فروش نيز با افزايش 6 درصدي به 334 ميليارد تومان رسيد.