درگیری بازار سرمایه با دامنه نوسان

محمد غفوری

بازار سرمایه در شرایط فعلی با دامنه نوسان‌های متغیری در نوسان است به‌طوری  که سهام شرکت‌ها با دامنه نوسان متقارن 7 درصدی، 5 درصدی، 3 درصدی، 2 و 1 درصدی در نوسان هستند، از سال‌های گذشته اقداماتی مثل محدود کردن دامنه نوسان در شرایط بحرانی سال 99 و افزایش تدریجی دامنه نوسان را نیز در شرایط فعلی شاهد هستیم.

 دیدگاه کلی که نسبت به دامنه نوسان فعلی بازار سرمایه می‌شود را می‌توان در چند سناریو منفی ومثبت بررسی کرد.

اول اینکه وجود دامنه نوسان در بازاری که ارزش شناوری پایینی دارد و سرمایه‌گذاران در آن بازار بیشتر به صورت دسته‌جمعی عمل می‌کنند و هیجانات بسیار بالایی در بازار موج می‌زند اتفاقا وجود دامنه نوسان منطقی امری ضروری است و حذف دامنه نوسان به صورت یک‌باره در این بازار غیرمنطقی ارزیابی می‌شود چرا که بازار سرمایه فاصله زیادی با یک مارکت کارا یا همان بازار شفاف و پر عمق دارد .

در یک بازار کارای بدون دامنه نوسان قیمت‌ها در محدوده ارزش واقعی خود معامله می‌شوند اتفاقی که خیلی کم در بازار سرمایه ایران دیده می‌شود به‌طوری که قیمت‌ها در زمان‌هایی بالاتر ارزش واقعی و در بیشتر مواقع هم به دلیل عوامل مهمی چون نبود نقدینگی، عدم وجود بازارساز و بازارگردان‌های بسیار قوی که بتواند از رشد بیش از حد و افت بیش از حد واقعی قیمت‌ها جلوگیری کند باعث شده قیمت‌ها پایین‌تر از ارزش واقعی خود نوسان کنند، پس وجود دامنه نوسان در چنین بازاری که هنوز زیر ساخت‌های کافی برای یک بازار بدون دامنه نوسان را ندارد منطقی است چرا که وجود دامنه نوسان منطقی در سایکل بحرانی یا سایکل رونق تا حدودی می‌تواند از هیجانات غیرمنطقی جلوگیری و باعث کاهش تلاطم بازار شود. 

در نهایت باید توجه داشت وظیفه مهم سیاست‌گذار برای حذف دامنه نوسان ابتدا فراهم‌سازی زیرساخت‌ها بابت افزایش عمق بازار باشد که به تبع آن افزایش تدریجی دامنه نوسان می‌تواند مطلوب باشد نقد‌های بسیاری به وجود دامنه نوسان وارد است. من فکر می‌کنم در شرایط فعلی نمی‌توان انتظار بازاری بدون نوسان را داشت چرا که این مهم باید در کنار پرعمق شدن بازار با افزایش تدریجی دامنه نوسان اتفاق بیفتد .