متخصص ویروس‌شناسی پزشکی، با اشاره به اینکه در حال حاضر WHO ویروس H5N1را تهدیدی برای سلامت عمومی تلقی نمی‌کند، گفت: کشندگی ویروس آنفلوآنزا خصوصاً در گروه‌های پرخطر عدد بالایی است.
ابراهیم فقیه‌لو، با اشاره به اینکه در اکثر موارد تماس مستقیم انسان با پرندگان، لاشه یا محیط‌های آلوده به پرندگان از کانون‌های اصلی ابتلاء به ویروس آنفلوآنزای پرندگان بوده است، ادامه داد: تا امروز موارد ابتلای از انسان به انسان ویروس H5N1گزارش نشده است.
او با بیان اینکه میزان کشندگی ویروس آنفلوآنزا خصوصاً در گروه‌های پرخطر عدد بالایی است، افزود: آمار سرایت‌پذیری آنفلوآنزا در بین پرندگان بسیار بالا است اما در بین پرندگان به انسان بسیار محدود است.
فقیه لو تب بالا (بیش از ۳۸ درجه)، کسالت، سرفه، دردهای عضلانی، درد قفسه سینه، مشکل در تنگی نفس و در نهایت پنومونی را از جمله نشانه‌های ابتلاء به ویروس آنفلوآنزا عنوان کرد و افزود: از روی علامت‌ها نمی‌توان ابتلاء به آنفلوآنزای H5N1را در انسان تشخیص داد چرا که همین علامت‌ها در ویروس آنفلوآنزای فصلی یا سایر ویروس‌های تنفسی وجود دارد بنابراین تشخیص ابتلاء به این ویروس نیازمند استفاده از روش‌های مولکولی و آزمایشگاهی است.
درمان اختصاصی برای ویروس H5N1 وجود ندارد
او با اشاره به اینکه درمان اختصاصی برای ویروس H5N1 وجود ندارد، ادامه داد: با توجه به درصد بالای کشندگی این ویروس و سرعت زیاد تبدیل شدن آن به پنومونی، باید مبتلایان تحت مراقبت‌های ویژه قرار بگیرند.
متخصص ویروس‌شناسی پزشکی در پاسخ به این سوال که واکسن فصلی که برای آنفلوآنزای فصلی استفاده می‌شود چه میزان در برابر ویروس H5N1کارایی دارد، گفت: این واکسن‌ها هیچ محافظتی در برابر تغییرات آنتی‌ژنتیکی این ویروس ندارد اما با این وجود توصیه می‌شود واکسن فصلی تزریق شود تا از عفونت همزمان دو ویروس پیشگیری شود. او با بیان اینکه نمی‌توان پیش‌بینی کرد که پاندمی‌ها در چه سالی و با چه ویروسی دنیا را متحول خواهند کرد ادامه داد: باید مراقبت و نظارت کامل بر جهش‌های ژنتیکی ویروس‌ها داشته باشیم تا به محض بروز پاندمی بتوان اقدامات پیشگیرانه را لحاظ کرد.
تماس مستقیم با پرندگان راه اصلی انتقال ویروس است
فقیه‌لو درباره گروه‌های در معرض خطر ابتلاء به ویروس آنفلوآنزای پرندگان هشدار داد و گفت: تماس مستقیم با پرندگان راه اصلی انتقال این ویروس است و در حال حاضر افرادی‌که به لحاظ شغلی با پرندگان سروکار دارند گروه‌های خطر ابتلاء به این ویروس هستند. این افراد باید اقدامات پیشگیرانه‌ای نظیر تجهیزات حفاظتی (ماسک، دستکش و گان) استفاده کنند، مرتب دست‌های خود را بشویند و پیش از شست و شوی دقیق دست‌ها، تماس با بینی و دهان نداشته باشند.
متخصص ویروس‌شناسی پزشکی، عدم تماس مستقیم با پرنده‌های وحشی، عدم نگهداری پرنده‌های بیمار در فضای خانه، تماس محافظت نشده با پرندگان در طبیعت، عدم تماس با سطوح آلوده به ترشحات پرندگان و شست‌و شوی دقیق دست‌ها در صورت مواجهه را از جمله راه‌های پیشگیری از ابتلاء به ویروس آنفلوآنزای پرندگان دانست. او با اشاره به اینکه بدن افراد هیچ ایمنی در برابر ویروس آنفلوآنزای پرندگان ندارند، تاکید کرد: میزان خطر برای همه افراد در برابر ابتلاء به این ویروس تقریباً یکسان است. فقیه لو هشدار داد: طبیعتاً افراد بالای ۶۵ سال، مبتلایان به دیابت و بیماری‌های زمینه‌ای در برابر این ویروس آسیب‌پذیرترند.
او با اشاره به اینکه ویروس آنفلوآنزا از جمله ویروس‌های پوشش‌دار محسوب می‌شود که ژنوم این ویروس‌ها RNA تک‌رشته‌ای دارند، اظهار کرد: به‌طور معمول آنفلوآنزا از طریق تنفس یا تماس دست آلوده با دهان یا چشم وارد بدن می‌شود. عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی با اشاره به علامت‌های بالینی ابتلاء به آنفلوآنزا گفت: عفونت‌های حاد تنفسی یا پنومونی از جمله نشانه‌های ابتلاء به آنفلوآنزا است.
انتقال آنفلوآنزای نوع A به میزبان‌های دیگر
متخصص ویروس‌شناسی پزشکی ادامه داد: نکته اینجاست که آنفلوآنزای نوع A، علاوه بر انسان، توانایی انتقال به میزبان‌های دیگری مثل پرندگان، ماکیان، خوک و سایر حیوانات را دارد. فقیه‌لو از تنوع بالای سرایت‌پذیری آنفلوآنزای نوع A خبر داد و گفت: برای نامگذاری تنوع آنفلوآنزا از دو حرف H و N استفاده می‌شود.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه موضوعی که باعث می‌شود ویروس آنفلوآنزا نسبت به سایر ویروس‌ها تنوع بیشتری داشته باشد، تغییرات ژنتیکی آنفلوآنزاست، ادامه داد: همه ویروس‌ها دچار تغییرات ژنتیکی می‌شوند که آنفلوآنزا هم از این قاعده مستثنی نیست. او با بیان اینکه پدیده نوترتیبی ژنتیکی در ویروس آنفلوآنزا وجود دارد، توضیح داد: تصور کنید همزمان یک سلول یا میزبان، با دو ویروس یا گاهی سه ویروس آنفلوآنزا از سه میزبان مختلف آلوده شود، این موضوع باعث می‌شود قطعات ژنتیکی با هم مبادله شوند و به عبارتی نوترتیبی ژنتیکی ایجاد شود.
در این شرایط ویروس‌هایی ایجاد می‌شوند که با منابع مختلف پدید می‌آیند به‌طور مثال چند قطعه از آنفلوآنزای انسان و قطعات دیگر از ویروس‌های پرندگان یا خوک‌ها. این متخصص ویروس‌شناسی با تاکید بر اینکه نوترتیبی در آنفلوآنزا ویروس جدیدی را به وجود می‌آورد، ادامه داد: در این فرآیند ویروس جدیدی ایجاد می‌شود که آنتی ژن‌های خاصی دارد که بدن انسان پیش از این ترکیب به هیچ عنوان مواجهه و ایمنی با این مدل نداشته است. فقیه‌لو عنوان کرد: پدیده پاندمی آنفلوآنزا در سال ۱۹۱۸ یکی از مرگبارترین بیماری‌های ویروسی قرن را رقم زد.
