گروه جهان| طلا تسلیمی|
مذاکرات رسمی در مورد خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا دوشنبه(فردا) درحالی در بروکسل آغاز می‌شود که شرایط در لندن چندان مساعد نیست؛ در حقیقت می‌توان گفت در پی مسائلی همچون آتش‌سوزی هفته گذشته در برج «گرنفل» که اکنون به موضوعی سیاسی تبدیل شده همچنین عواقب ناخوشایند انتخابات زودهنگام پارلمانی برای حزب محافظه‌کار نخست‌وزیر، کابوس دیرینه ترزا می در مورد آغاز مذاکرات برگزیت در بی‌ثباتی به حقیقت پیوسته است. طرف اروپایی می‌خواهد که مذاکرات هر چه سریع‌تر آغاز شود و به نتیجه برسد چراکه خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بدون هیچ توافقی از نظر اقتصادی عواقب شدیدی برای دیگر اعضای این اتحادیه خواهد داشت؛ اما در عین حال نگرانی‌ها در مورد بی‌ثباتی قدرت سیاسی در بریتانیا و ابهام در سرنوشت سیاسی ترزا می تلاش برای دستیابی به توافق را دشوار کرده است.
برج گرنفل، نماد پایان دوره‌ای سیاسی
شعله‌های آتش خاموش شدند و اکنون به نظر می‌رسد که اسکلت دوده گرفته برج گرنفل در غرب لندن قرار است به نمادی از پایان دوره‌یی سیاسی در بریتانیا تبدیل شود. به گزارش اکونومیست، دست‌کم 30 نفر از ساکنان این برج در این حادثه جان باختند و نیروهای پلیس از احتمال افزایش شمار جان باختگان به بیش از 50 نفر خبر داده‌اند. بسیاری بر این باورند که عامل آتش‌سوزی هر چه که باشد، این اتفاق در اصل از فقر ناشی شده است؛ این مساله که هیچ‌کسی به هشدارهای بسیار ساکنان در مورد احتمال بروز حادثه در پی رعایت نشدن ایمنی در ساختمان و استفاده از مصالح نامرغوب توجهی نکرده، خود گواه همین مساله است. از سوی دیگر مشکلات قانونی مطرح است و رویکرد دولت در ترغیب شرکت‌های خصوصی به ساخت واحدهای مسکونی بیشتر از نظر سیاسی آسیب‌هایی در پی داشته و بدین معنی است که ترزا می اکنون برای رسیدگی به این اتفاق ناراحت‌کننده با دشواری‌های زیادی مواجه است.
در 14ژوئن تلاش اولیه نخست‌وزیر به 3جمله برای نشان دادن ناراحتی وی محدود شد. ترزا می روز بعد از برج دیدن اما از گفت‌وگو با نجات‌یافتگان خودداری کرد. در مقایسه با نخست‌وزیر، رهبر حزب کارگر به عصبانیت مردم موثرتر واکنش نشان داد. وی توقیف موقت املاک خالی در منطقه برای اسکان دادن نجات‌یافتگان را خواستار شد و مهم‌تر اینکه او با مردم صحبت کرد و آنها را تسلی داد. صادق خان، شهردار مسلمان لندن از حزب کارگر به سوالات مردمان خشمگین محلی پاسخ گفت؛ دیوی لمی یکی از قانون‌گذاران حزب کارگر از «کشتار توسط یک شرکت» سخن گفت و دستگیری عوامل مربوطه را خواستار شد. آتش‌سوزی ناگوار برج گرنفل نشان دیگری از نارضایتی عمومی از عملکرد دولت محافظه‌کار بود؛ دولتی که در چند ماه گذشته بارها سیاست‌گذاری‌هایش چه در زمینه اقتصادی و مساله برگزیت و چه در زمینه امنیتی و مسائل مربوط به حملات تروریستی اخیر در شهرهای منچستر و لندن زیر سوال رفته است. ترزا می که در پی شکست در انتخابات خودخوانده پارلمانی برای تشکیل دولت به جلب حمایت حزب افراطی اتحادگرای دموکراتیک ایرلند شمالی نیاز دارد اکنون با نارضایتی‌های عمومی در میان اعضای حزب محافظه‌کار و مردم بریتانیا مواجه است. در میانه این بحران، مساله جدایی از اتحادیه اروپا نیز مطرح است و مذاکرات روز دوشنبه در اوج بی‌ثباتی سیاسی در بریتانیا آغاز خواهد شد.
موضع ضعف نخست وزیر
گفته می‌شود که نخستین گام در مذاکره، این است که دو طرف تلاش کنند شرایط را از دید طرف مقابل بسنجند؛ اما در مذاکرات برگزیت چنین شرایطی اصلا به نفع بریتانیا نخواهد بود. به گزارش ایندیپندنت، طرف مذاکراتی در اتحادیه اروپا بر این باورست که کل این روند منطقی نیست؛ اروپایی‌ها نمی‌توانند رای مثبت به برگزیت که به کناره‌گیری دیوید کامرون منجر شد را درک کنند و رویکرد دوستانه دولت ترزا می به دونالد ترامپ نیز برای آنها غیرقابل درک است. اما جدا از همه این مسائل، آنچه شرایط را وخیم‌تر می‌کند، این است انتخاباتی که برای تقویت موضع ترزا می در مذاکرات برگزار شد، شکستی تمام عیار بود و نمی‌توان گفت دولتی که هنوز برای رسمیت یافتن در پارلمان تلاش می‌کند، آمادگی لازم برای مذاکرات روز دوشنبه را دارد.
دولت ترزا می هنوز موضع رسمی خود را به طور کتبی به اتحادیه اروپا تحویل نداده و درحالی که طرف اروپایی برای گفت‌وگو آماده است و می‌خواهد زودتر به نتیجه برسد اما در عین حال از مشخص نبودن دستور کاری برای مذاکرات در طرف بریتانیایی به شدت نگران است. دیوید دیویس، وزیر برگزیت احتمالا اصرار می‌ورزد که «هیچ چیزی تغییر نکرده است» اما طرف اروپایی می‌داند که مقامات ارشدی همچون فیلیپ هاموند و آمبر رود در بریتانیا معتقدند که برخی جزییات برگزیت باید تغییر کند. همچنین مساله مدت نخست‌وزیری ترزا می مطرح است؛ مخالفت‌های عمومی با ترزا می ادامه دارد و از سوی دیگر بسیاری معتقدند حتی اگر او بتواند حمایت حزب اتحادگرای دموکراتیک ایرلند شمالی را برای تشکیل دولت جلب کند، این ائتلاف مدت زیادی دوام نمی‌آورد و بریتانیایی‌ها مجبور خواهند شد بار دیگر پای صندوق‌های رای حضور یابند.
پایان سیاسی «ترزا می»؟!
از زمان هشدار ترزا می در مورد آغاز مذاکرات برگزیت درحالی که «نخست‌وزیری ضعیف و بی‌ثبات» در راس دولت است تقریبا دو هفته می‌گذرد. وی این هشدار را در مورد روی کار آمدن جرمی کوربین مطرح کرده بود اما این کابوس گریبان خودش را گرفت و اکنون ترزا می نخست‌وزیر بی‌ثبات و ضعیف در مذاکرات برگزیت است. به گزارش بلومبرگ، ترزا می با عذرخواهی از قانون‌گذاران حزب محافظه‌کار سعی کرد برای خودش کمی زمان بخرد اما واکنش دولت به آتش‌سوزی مهلک برج گرنفل و خودداری نخست‌وزیر از گفت‌وگو با نجات‌یافتگان بار دیگر محدودیت‌های او را در شرایط جدید دولت عیان کرد. مناقشات در پارلمان و تظاهرات در بیرون از دولت حاکی از این است که ترزا می باید با یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها از زمان جنگ جهانی دوم تاکنون دست و پنجه نرم کند. وی برگزاری انتخابات را خواستار شد و تاکید کرد که تنها دولتی «قدرتمند و باثبات» می‌تواند از پس برگزیت برآید. اکنون این مذاکرات را در شرایطی آغاز می‌کند که دولت قدرتمندی ندارد و وزرای ارشد دولتش هم تغییر موضع مذاکراتی را خواستار هستند. رزا پرینس، نویسنده کتاب «ترزا می: نخست‌وزیر مرموز» در این باره گفت:«وی بدون داشتن متحدی در حزب خود یا اکثریت پارلمان، تنها و بی‌دفاع به نظر می‌رسد. این حقیقت که عامل همه مشکلاتش خودش بوده است باید بسیار آزاردهنده باشد.»
حزب محافظه‌کار به رفتاری خشن با رهبران شکست خورده مشهور است و اکنون به نظر می‌رسد شرایط دشوار برگزیت تنها عاملی است که ترزا می را دست‌کم برای مدتی در راس این حزب نگه داشته است. اگر قانون‌گذاران محافظه‌کار نتوانند هر چه سریع‌تر در مورد رهبری جدید در میان خودشان توافق کنند، رقابت برای رسیدن به این عنوان ماه‌ها طول خواهد کشید و رهبر جدید در میانه مذاکرات برگزیت با شرایطی سخت مواجه می‌شود. تئو برترام، مشاور دولت‌های تونی بلر و گرودون براون در این باره گفت:«ثابت شده است که برگزیت جام زهر نسلی از رهبران سیاسی است؛ احتمالا مخالفان می تصمیم گرفته‌اند که بهتر است صبر کنند تا او این کار را به پایان برساند.»
