شکل‌گیری ارتباطی بین مافیای موادمخدر و قاچاق اسلحه
سخنگوی ستاد مبارزه با بیان اینکه مواد مخدر و اعتیاد آسیب‌های بسیاری را در کشور ساری و جاری می‌کند، تصریح کرد: مشکلات اقتصادی، بعضی از آسیب‌های اجتماعی دیگری که نمی‌توانیم آنها را جدای از اعتیاد بدانیم مانند طلاق، کودک‌آزاری، جرایم خرده‌فروشی مواد مخدر، بعضی از مشکلات بهداشتی که کمتر مردم به آنها فکر می‌کنند مثل بیماری‌های بازپدید و نوپدید و همچنین بسیاری از اختلالات فرهنگی، افت تحصیلی ناشی از اعتیاد و آسیب‌های این‌چنینی از جمله آسیب‌های اعتیاد است.
پرویز افشار با اشاره به برنامه‌های ستاد مبارزه با مواد مخدر ادامه داد: مبارزه با این آسیب مهم و ساماندهی آن از دو منظر، یکی برخورد سختگیرانه که درحال توسعه آن هستند و یکی برخورد نرم با رویکرد بیمار‌انگاری به کسانی که به دام مشکل اعتیاد افتادند از مهم‌ترین برنامه‌هایی است که به آن می‌پردازیم.
او افزود: سند جامع فرهنگی و پیشگیری تدوین شده و در دو سال گذشته مورد بازنگری قرار گرفت و با پایان سال 93، اصلاحات آن ابلاغ شد. نگاه جدی این سند به ابلاغ سیاست‌های کلان توسط مقام معظم رهبری بود که یک همه‌جانبه نگری و پوشش در همه محیط‌ها و کانون‌های هدف را همراه خودش داشته باشد. محیط خانه، محله، کار، فضاهای آموزشی، دانشگاهی و فضاهای کاری شامل فضاهای صنعتی، علمی و نظامی و در جلسه 133 ستاد با حضور ریاست جمهور فضای جدیدی با عنوان فضای مجازی را هم هدف‌گذاری کردیم و در این زمینه یک کمیته مستقلی به عنوان کمیته مجازی در حال شکل‌گیری است تا بتوانیم پوشش حداکثری در این زمینه داشته باشیم.
افشار با اشاره به مبارزه در حوزه عرضه مواد مخدر عنوان کرد: در مقابله با عرضه، ایران خیلی خوب کار کرده به ویژه در دو سال اخیر، رویکرد اطلاعاتی و عملیاتی شکل گرفته است که حتما هدفمند شناسایی دقیق بشود و بتوانند سرشاخه‌ها را بزنند و مواردی را گرفته‌ایم که حکایت از این دارد که ارتباط بسیار پیچیده و مافیایی بین مواد مخدر و قاچاق اسلحه شکل گرفته است؛ بطوریکه هر سال شاهد افزایش کشفیات هستیم البته این را نمی‌توانیم به تنهایی نشانه توفیق بسیار بالایی بدانیم.
او در خصوص بعد درمان معتادان گفت: برای کسانی که مبتلا شدند یکی از بزرگ‌ترین شبکه‌های درمان اعتیاد در دنیا به استمداد حدود 8هزار مرکز اعم از مراکز سرپایی، بستری و اقامتی مشغول فعالیت هستند که بخش قابل توجهی از معتادین می‌توانند به این مراکز مراجعه کنند.
سخنگوی مبارزه با مواد مخدر افزود: در زمینه اشتغال، صیانت و بهبود‌سازی هم اقداماتی شروع شده ولی به هیچ عنوان کفایت نمی‌کند و سازوکار دولت در این زمینه به تنهایی پاسخگو نیست و سعی کرده‌ایم از خیران و فعالان اجتماعی کمک بگیریم.
مجرم بودن معتاد؛ علت کم گزارش شدن آمار
معاون مرکز پیشگیری و درمان سازمان بهزیستی با اشاره به اعلام آخرین آمار معتادان کشور گفت: عدد اعلام شده از سوی ستاد مبازره با مواد مخدر آمار مصرف مستمر مواد مخدر است و مصرف تفننی در آن گنجانده نشده است.
محسن روشن‌پژوه در رابطه با چگونگی پایش و اعلام آمار رسمی تعداد معتادان کشور که از جانب ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام شده است، گفت: در آخرین آماری که توسط ستاد مبارزه با مواد مخدر اعلام شد تعداد معتادان کشور 2میلیون و ۸۰۸هزار نفر اعلام شد؛ اما باید توجه داشت که این تعداد مربوط به مصرف‌کنندگان مستمر مواد مخدر است.
او تاکید کرد: روش‌های مختلفی برای تخمین جمعیت مصرف‌کننده مواد مخدر صورت می‌گیرد که هر کدام برآوردی از جمعیت معتادین کشور است. در سال ۹۴ پیمایش خانه به خانه صورت گرفت یا از روش‌های مختلف مثل مراکز ارائه خدمات گزارش‌های مرگ‌ومیر و گزارش‌های مرتبط با مصرف مواد که از طریق اورژانس کشور اعلام شد استفاده شده است؛ یعنی شیوه‌های مختلف آماری برای پایش معتادین کشور وجود دارد؛ اما با توجه به اینکه در کشور ما اعتیاد جرم محسوب می‌شود و ملاحظاتی در این خصوص از طرف خانواده‌ها وجود دارد عددها با آمار دقیق فاصله دارد.
روشن‌پژوه در ادامه گفت: پژوهش در حوزه اجتماعی کار دشواری است؛ به خصوص که پدیده مورد پژوهش دارای ملاحظات یا انگ اجتماعی باشد؛ یعنی اگر آسیب اجتماعی محسوب شود کار پژوهشگر سخت می‌شود و اگر رفتار ضداجتماعی هم به آن اضافه شود با بخش پنهانی از آن در جامعه مواجه هستیم که ممکن است رسیدن به عدد دقیق را برای پژوهشگر سخت کند بنابراین باید از روش‌های مختلفی برای این کار استفاده شود.
او تاکید کرد: در سال ۹۴، زمانی که برای پیمایش به منازل مراجعه می‌کردیم آمار کل کشور و شهرها و روستاها را به لحاظ وضعیت اقتصادی اجتماعی بررسی می‌کردیم البته به همه خانه‌ها مراجعه نشد؛ بلکه به صورت نمونه‌گیری این کار صورت گرفت و پرسشنامه‌هایی طراحی شد که خانوار بدون نگرانی و درج نام به آن پاسخ دهند. برای کاهش احتمال خطا سعی شد از سیستم پژوهشگرهای حرفه‌یی زنان و مردان بطور مساوی و بدون نام و نشانی استفاده شود این خوداظهاری‌ها کمک کرد که مردم با خیالی راحت‌تر با پژوهشگران ارتباط برقرار کنند با این حال پژوهش‌ها با محدودیت مواجه هستند چراکه در آخر باز مردم به صورت کامل نمی‌توانند راجع به مصرف خود گزارش دهند.
معاون مرکز توسعه و پیشگیری سازمان بهزیستی تاکید کرد که کم‌‌گزارش شدن از سوی مردم در خصوص مصرف مواد مخدر همواره مطرح بوده اما در آخرین پیمایش میزان کم‌گزارش‌دهی کمتر شده است و با توجه به آموزش‌های دقیق سیستم‌های پرسشگر و نظارت دقیق بر جمع‌آوری داده‌ها نمی‌توان گفت که آمار ارائه شده از واقعیت خیلی دور باشد البته این عدد مصرف مستمر مواد مخدر است و مصرف تفننی در آن گنجانده نشده است. همچنین این عدد شامل افراد ۱۵ تا ۶۴ سال می‌شود و برای بررسی آمار معتادان زیر ۱۵ سال نیاز به ورود آموزش و پرورش است.
