تعادل |
خبر افزایش ۲۰ درصدی قیمت رب گوجه فرنگی هفته گذشته منتشر شد؛ خبری که هر چند خیلی زود تکذیب شد، اما رب گوجه فرنگی را در فروشگاه‌ها و پلتفرم‌های آنلاین کمیاب کرد. گویا این‌بار نوبت به تولیدکنندگان این محصول رسید تا در آستانه فصل تابستان و وفور گوجه در بازار دست از توزیع بکشند. آن‌طور که فعالان بازار می‌گویند، تولیدکنندگان با هدف افزایش قیمت رب باعث شده‌اند تا فعلاً قفسه سوپرمارکت‌ها خالی از رب بماند. مشاهدات میدانی هم حاکی از آن است که شرکت‌های توزیع‌کننده این محصول در روزهای گذشته از توزیع رب گوجه به سوپرمارکت‌ها امتناع کرده‌اند و احتمالا منتظر افزایش قیمت هستند. اما برند‌هایی که در حال حاضر رب گوجه فرنگی به بازار عرضه کرده‌اند، فعلا بسته‌های ۸۰۰ گرمی شان بین ۳۴ تا ۳۹ هزارتومان قیمت خورده است. اما در سایت‌های خرید و فروش آنلاین رب گوجه فرنگی در بسته‌بندی سنتی وجود دارد که در مواردی آگهی‌دهندگان، آن را گرانتر از بسته‌بندی شرکتی به فروش می‌رسانند. اما به شکل معمول فروشندگان قیمتی کمتر از بسته بندی‌های موجود در بازار ارایه می‌کنند.
تبعات طرح جنجالی به بازار «رب» رسید
همزمان با افزایش قیمت کالاهای اساسی در پی طرح جنجالی دولت رییسی وتیم اقتصادی‌اش، موسوم به «جراحی اقتصادی»، انتشار تصویری از صف مردم برای خرید رب گوجه فرنگی از کارخانه در شبکه‌های اجتماعی بازتاب فراوانی داشته است. انتشار عکسی از صف مردم تهران در تقاطع آیت‌الله سعیدی و آزادگان با عنوان «صف خرید رب گوجه از کارخانه» با واکنش انتقادی کاربران فضای مجازی همراه شد.کاربران می‌گویند اختلاف قیمت زیاد کارخانه و فروشگاه منجر به تشکیل این صف شده است. ظاهراً کارخانه ها می‌خواهند به هر ریسمانی چنگ بزنند تا قیمت رب را افزایش دهند. این روزها دیگر انبارکردن کالا توسط تولیدکنندگان یک رسم است که به آن پایبندی شدید پیدا کرده‌اند. شاید روزی تنها خودروسازان بودند که با این ترفند اقدام به گران‌کردن محصول خود می‌کردند اما حالا تولیدکنندگان مواد غذایی از آنها پیشی گرفته‌اند. یک روز نوبت تولیدکنندگان ماکارونی و روغن بود، امروز هم نوبت به کارخانه‌های تولید رب گوجه فرنگی رسید. البته در این بین کارخانه‌داران بیشتر به وضع عوارض ۶۰۰۰ تومانی برای صادرات گوجه اشاره می‌کنند که ممکن است این بازار را دستخوش تحول کند. از سوی دیگر، مسوولان این اقدام را در راستای مدیریت بازار داخلی و جلوگیری از افزایش قیمت رب می‌دانند. ابلاغیه اخیر دفتر صادرات گمرک به گمرکات اجرایی نشان می‌دهد، عوارض صادرات گوجه فرنگی افزایش یافته است. بر این اساس اعلام شده است که «این ابلاغیه به پیوست نامه وزیر جهاد کشاورزی در خصوص وضع عوارض بر صادرات گوجه فرنگی به ازای هر کیلو ۶۰۰۰ تومان، جهت اجرا از تاریخ ابلاغ این نامه (دوم خرداد ۱۴۰۱)، با رعایت کلیه قوانین و مقررات و ضوابط جاری سال ارسال شده است.» به گفته مسوولان از آنجا که قیمت گوجه‌های ربی و به تبع آن رب گوجه فرنگی بالا رفته، برای مدیریت بازار داخلی این عوارض تعیین شده است. گفتنی است که آخرین بار در مهرماه سال ۱۳۹۷ همسو با شدت گرفتن نوسانات نرخ ارز بازار کالاهای اساسی با نایاب شدن رب گوجه و سپس گرانی این محصول مواجه شد. در همین راستا، دبیر اتحادیه بنکداران موادغذایی گفته است: رب گوجه فرنگی تا همین یک‌ماه گذشته جزو یکی از کالاهای اجباری و تحمیلی تولیدکنندگان روغن به بنکداران بود. برای مثال بنکداران در کنار ۱۰۰کارتن روغن باید ۲۰ کارتن رب گوجه فرنگی یا تن ماهی می‌گرفتند. قاسمعلی حسنی توضیح داد: از یک‌ماه گذشته به این طرف، رب گوجه فرنگی از حالت تحمیلی خارج شد. در این شرایط توزیع محدود محصول از سمت کارخانجات تولیدی یک نوع بازار بالقوه را ایجاد کرد. از سوی دیگر، مصرف‌کنندگان با خریدهای بیش از نیاز، تب بازار و احتمال افزایش قیمت رب گوجه فرنگی را بالا بردند. او معتقد است که تولیدکنندگان با عرضه محدود به دنبال افزایش قیمت رب گوجه فرنگی هستند. هر چند افزایش هزینه تمام‌شده تولید در این موضوع بی‌تاثیر نیست. وی اعلام کرد: تولیدکنندگان رب گوجه فرنگی به دنبال چانه‌زنی با سازمان حمایت برای بالابردن قیمت رب هستند.حسنی ضمن اعلام اینکه ایران یکی از کشورهای مطرح صادرکننده رب گوجه فرنگی به منطقه اوراسیاست و بیش از دو برابر و نیم مصرف داخلی تولید دارد، خاطرنشان کرد: اما تولیدکنندگان اعتقاد دارند که افزایش هزینه حاصل از تولید، باید در قیمت‌ها لحاظ شود.
رب گوجه فرنگی چند؟
بررسی ما نشان می‌دهد، در حال حاضر در پلتفرم‌های آنلاین فروش، بسته‌های ۸۰۰ گرمی رب گوجه فرنگی از برند‌هایی همچون فامیلا، اویلا، مکنزی، کامبیز، تبرک، گلنوش، خوشبخت، بیژن، بیستون، شامینه، مانیلو و هنیا موجود است. اما چین‌چین، بیژن، روژین، رعنا، طبیعت، آتا، سحر، اصالت و چند برند دیگر محصولی برای فروش در پلتفرم‌های آنلاین ندارند. در مورد بسته‌بندی ۴۰۰ گرمی رب گوجه فرنگی نیز سه برند بیژن، خوشبخت و مکنزی محصول عرضه شده دارند. کمترین قیمت مربوط به برند هنیا است که رب ۸۰۰ گرمی را ۳۴ هزار و ۸۰۰ تومان به دست مصرف‌کننده می‌رساند. بالاترین قیمت نیز از سوی برند اویلا و فامیلا ارایه شده است.
این دو برند بسته ۸۰۰ گرمی را به قیمت ۳۹ هزار و ۹۵۰ تومان می‌فروشند. در این بین برخی برند‌ها قیمت بالاتری برای محصول خود تعیین کرده‌اند که به نظر می‌رسد به علت تفاوت در بسته‌بندی باشد. مثلا برند کامبیز بسته ۶۹۰ گرمی گوجه فرنگی را ۴۱ هزار و ۱۴۰ تومان می‌فروشد، یا برند بیستون رب گوجه فرنگی ۷۰۰ گرمی در بسته‌بندی شیشه‌ای را به قیمت ۴۱ هزار به دست مصرف‌کننده می‌رساند. در مورد رب گوجه فرنگی بسته‌بندی ۴۰۰ گرمی تعداد عرضه‌کنندگان رب گوجه فرنگی بالا نیست و همین تعداد اندک بین ۲۴ تا ۲۶ هزار تومان قیمت می‌دهند. برند خوشبخت رب گوجه فرنگی ۴۰۰ گرمی را ۲۴ هزار و ۵۴۰ تومان می‌فروشد و برند بیژن بسته ۳۸۰ گرمی را با قیمت ۲۴ هزار تومان عرضه کرده است. مکنزی نیز بسته ۴۰۰ گرمی رب گوجه را ۲۶ هزار تومان می‌فروشد. در حالی که میانگین قیمت هر کیلوگرم رب گوجه شرکتی به ۷۵ هزار تومان رسیده است تقاضا برای خرید گوجه و تهیه رب گوجه خانگی در روزهای اخیر افزایش یافته است. بررسی‌های میدانی حاکی از آن است که هر کیلوگرم رب گوجه خانگی در بازار ۶۵ هزار تومان قیمت دارد که به گفته تهیه‌کنندگان رب گوجه خانگی قیمت این محصول نیز در حال افزایش است و شاید در روزهای اخیر شاهد رشد دوبرابری قیمت این محصول باشیم.
