معماری جدید اقتصادی برای همگرایی منطقه‌ای
گروه ایران
سیزدهمین اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) قرار است از امروز در اسلام‌آباد پاکستان آغاز به کار کند. این سازمان در سال 1343 توسط 3 کشور ایران، ترکیه و پاکستان پایه‌گذاری شد و پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در دهه 70 شمسی، 7 کشور تاجیکستان، افغانستان، آذربایجان، ترکمنستان، قرقیزستان، ازبکستان و قزاقستان نیز به این سازمان مهم اقتصادی پیوستند.
از عمده‌ترین اهداف این سازمان منطقه‌یی، بهبود شرایط توسعه پایدار اقتصادی و حذف موانع تجاری میان کشورهای عضو است. در همین راستا حسن روحانی رییس‌جمهوری کشورمان روز گذشته برای حضور در این اجلاس منطقه‌یی وارد پاکستان شد و مورد استقبال مقامات رسمی این کشور قرار گرفت.
پیش از آغاز این اجلاس نیز، روز گذشته نشست وزیران سازمان اکو با حضور محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان برگزار شد و در این نشست ایران ریاست دوره‌یی اکو در سطح وزیران را به پاکستان واگذار کرد. طبق اعلام سرتاج عزیز، مشاور نخست‌وزیر پاکستان در امور خارجی شعار اصلی اجلاس امسال را گسترش اتصال میان کشورهای اکو با هدف پیشرفت و توسعه منطقه تشکیل می‌دهد و طرح راهروی اقتصادی مشترک چین-پاکستان به‌عنوان یک طرح بزرگ اتصال‌دهنده کشورهای منطقه، به‌طور ویژه مورد توجه قرار خواهد گرفت. همچنین مسائلی همچون اجرای قرارداد تجارت آزاد میان کشورهای عضو اکو، توسعه ترانزیت و حمل و نقل، کشتیرانی و خطوط ریلی و جاده‌یی، همکاری‌های بانکی، تجارت و سرمایه‌گذاری، کمک به بازسازی افغانستان نیز از موارد دیگری است که در اجلاس فردا مورد بررسی و رایزنی قرار می‌گیرد.
مدلی مبتنی بر یک الگوی کلان اقتصادی
در همین رابطه محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان که یک روز پیش از روحانی به اسلام‌آباد سفر کرده بود، در بیست و دومین نشست وزیران خارجه کشورهای عضو اکو، به‌عنوان نخستین سخنران این نشست در سخنان خود اظهار داشت: این معماری جدید باید مبتنی بر یک الگوی کلان اقتصادی بوده و با مدل‌های رشد اقتصادی مناسب برای منطقه، حمایت شود. در اجلاس بیست و یکم شورای وزرا در نوامبر 2013، همچنین در بیانیه تهران وزرا به روشنی اعلام کردند که همکاری مستمر منطقه‌یی در چارچوب اکو قبل از هر چیز نیازمند تقویت ظرفیت‌های نهادی و عملیاتی سازمان است. این اقدام اکو را قادر می‌کند تا به موقع و به نحو موثر به نیازها و آمال کشورهای عضو پاسخ دهد. به این ترتیب و در پاسخ به این نیاز، ضرورت و اهمیت اصلاحات قوت گرفت و در ادامه با روندهای جهانی که در چارچوب دستور کار جهانی توسعه پس از 2015 پدید آمد، تقویت شد.
هرچند اصلاحات و تغییرات مدنظر هنوز به سرانجام نرسیده، اما تدوین نقشه راه مربوط به آنکه همان چشم‌انداز اکو 2025 است، به سرانجام رسید. کشورهای عضو با کمک دبیرخانه چشم‌اندازی را طراحی و ترسیم کرده‌اند که اهداف و برنامه‌های اکو را در دهه آینده پایه‌ریزی می‌کند. انتظار می‌رود این چشم‌انداز همراه با طرح اقدام مرتبط با آن، ما را به سمت همگرایی و پیوستگی بیشتر منطقه‌یی رهنمون کند. اگر این هدف محقق شود، اکو به مرحله و جایگاه مهمی طی 3 دهه تاریخ تحول خود دست می‌یابد.
ظریف همچنین با اشاره به اینکه برای اطمینان یافتن از چشم‌انداز مورد نظر باید قبل از هر چیز معماری جدید اقتصادی منطقه‌یی برای همکاری شکل بگیرد، اظهار داشت: این معماری جدید باید مبتنی بر یک الگوی کلان اقتصادی بوده و با مدل‌های رشد اقتصادی مناسب برای منطقه حمایت شود. من قویا بر این باورم که سازمان اکو باید وقت و انرژی بیشتری برای طراحی دقیق چارچوب‌ها و سازوکارهای اجرای چشم‌انداز صرف کرده و از این طریق بستر مساعدی را برای سیاست‌گذاری در راستای تحقق چشم‌انداز پدید آورد.
ایران متعهد به ادامه حمایت از اکو
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان در بخش دیگری از سخنان خود، توفیق سازمان اکو را منوط به حضور فعال تمام اعضای آن دانست و تصریح کرد: ترتیبات و موافقتنامه‌هایی که تمامی اعضا در آن مشارکت نداشته‌اند، تاثیرات منفی نهادی و ساختاری خود را بر سازمان اکو برجای گذاشته است.
لازم است همه کشورهای عضو در فعالیت‌های اکو حضور داشته باشند و در مقابل، سازمان اکو هم باید ثابت کند که در خدمت منافع همه اعضاست. کشورهای عضو به روشنی خواستار این هستند که سازمان اکو بر پروژه‌ها و برنامه‌هایی متمرکز باشد که بیشترین منافع اقتصادی را برای تمامی اعضا و نیز منطقه اکو به ارمغان می‌آورند. اکو باید ثابت کند برای تک‌تک اعضا منفعت‌زا بوده و احساس تعلق و وابستگی به خود را تقویت می‌کند. در مقابل، ما به عنوان کشورهای عضو باید از سارمان اکو و فعالیت‌های آن کاملا پشتیبانی کنیم.
به گزارش ایرنا، وی در ادامه تاکید کرد: ایران خود را متعهد به ادامه حمایت از اکو می‌داند. ما بر این باوریم که سازمان همکاری اقتصادی بهترین گزینه جهت همکاری بین کشورهای منطقه است. ما معتقدیم که منطقه‌گرایی برساخته اکو نه‌تنها چشم‌انداز توسعه اقتصادی فردی و جمعی کشورهای عضو را تقویت می‌کند، بلکه روابط سیاسی و امنیتی اعضا را نیز گسترش می‌دهد. ما می‌توانیم از طریق اجرای طرح‌های همکاری و همگرایی اکو ظرفیت‌های خود را برای مواجهه فردی و جمعی با چالش‌ها و کاهش آسیب‌ها بالا ببریم.
