زمانی که نماد بانکهای بورسی برای برگزاری مجمع سالیانه عملکرد بانکها منتهی به 29 اسفند سال 94 متوقف شد، بانک مرکزی یک سری نامه قبل از برگزاری مجامع 3بانک ملت، تجارت و صادرات ارسال کرد. این نامهها مبنی بر این بود که باید یک سری ذخایر و تعدیلات در صورتهای مالی سال 94 این بانکها اعمال شود که بر اساس این تعدیلها و ذخایری که بانک مرکزی گفته بود، ترازنامه هر 3بانک منجر به یک زیان انباشته سنگین میشد. اما در اواخر هفته گذشته 2 بانک ملت و تجارت صورتهای مالی 6ماهه منتهی به 31 شهریور 95 را منتشر کردند که در این صورتهای مالی، بخش زیادی از این ذخایر و تعدیلهایی که باید در سال مالی قبل صورت میگرفت، وجود نداشت. یعنی به نظر میآید بانک مرکزی از بخشی از این ذخایر و تعدیلاتی که در نامه قبلیاش عنوان کرده بود، چشمپوشی کرده است. البته بانک مرکزی جزئیات مورد آن اعلام نکرده است و تنها در حد یک گمانهزنی باقی مانده است. آنچه برای تحلیل این وضعیت در اختیار داریم، صورتهای مالی 3بانک قبل از برگزاری مجامع، نامه بانک مرکزی مبنی بر لزوم احتساب ذخایر و تعدیلاتی که ذکر شده و صورتهای مالی 6ماهه بود. جمع این 3مورد نمیتواند
منجر به چیزی شود که امروز در صورتهای مالی قابل مشاهده است. عملا به نظر میرسد که بانک مرکزی احتمالا در مذاکره و شاید با چانهزنی با برخی از این بانکها، از بخشی از این ذخایر و تعدیلات، چشمپوشی کرده یا دست کم تصمیم گرفته این تعدیلات در طول چند سال سرشکن شود. در حقیقت یکجا آن را لحاظ نکند. دلیل اینکه میگویم دو احتمال وجود دارد این است که اطلاعاتی اعلام نشده و تنها میتوان گمان را بررسی کرد.
در هر صورت، اتفاقی که اکنون برای 3 بانک روی داده این است که وضعیت نسبت به آن چیزی که تصور میشد- در صورت اعمال آن تعدیلات صورت گیرد- بسیار بهتر است. طبیعی است که این مساله میتواند باعث شود در زمان بازگشایی نماد بانکها، فشار فروشندگان کاهش یابد و احتمالا قیمت سهام نسبت به آن چیزی که باید، کمتر کاهش یابد. عملا الان وضعیت بهتر شده اما نکتهیی که وجود دارد این است که الان نماد این بانکها 6ماه است که متوقف شده و طبیعی است در این مدت، با توجه به اینکه اکثر فعالان بازار چه حقیقی و چه حقوقی در سبد سهامشان، سهام بانکها را نیز در اختیار دارند، این مساله سبب شده تا بخشی از دارایی سرمایهگذاران در بازار سرمایه، بلوکه شود و قابل معامله نباشد.
این مساله هم سبب میشود که نقدشوندگی داراییها از بین رود و هم به واسطه توقف نماد آنها، اثر منفی در نقدشوندگی بقیه بازار میگذارد چرا که اگر نماد این بانکها قابل معامله بود، طی این مدت بخشی از افرادی که سهامدار آن بودند میفروختند و منابع خود را صرف خرید سهام سایر شرکتها میکردند. ولی با توجه به توقف این نمادها این امکان جابهجایی وجود نداشته است. یعنی هم تاثیر روی خود بانکها داشته و هم بر کل بازار تاثیرهایی را به جا گذاشته است.
البته با توجه به اینکه 6 ماه از اتفاق توقف نمادها گذشته دست کم به لحاظ روانی بخش عمده آثار منفی ناشی از آن در بازار تخلیه شده و از طرفی، اخیرا وضعیت از آنچه میتوانست باشد، بهتر است؛ پس باید تاکید کرد که در بازگشایی نماد این بانکها، قیمت سهام افت میکند اما وسیع و مدتدار نخواهد بود.
یعنی چند نماد بانکی داریم که متوقف نبوده و آنها هم افت کردهاند پس اگر نمادها بازگشایی شود، قیمت افت میکند اما این افت یک روزه اتفاق میافتد چرا که باقی بانکها تاثیر خود را طی 6ماه نشان دادهاند. در حقیقت در اینکه سهامشان افت میکند، اتفاق نظر در بازار وجود دارد اما همانطور که گفتم از نظر من افتی که میکنند، اثر منفی در باقی بازار نخواهد داشت.