گروه جهان
در حالی که همه کشورهای جهان هنوز درگیر اتفاقات پس از پیروزی غیر منتظره دونالد ترامپ حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاستجمهوری امریکا هستند، توفانی سیاسی در شرق آسیا در حال وزیدن است و یکی از کشورهای درگیر در این تلاطمها هم کره جنوبی، مهمترین متحد امریکا در منطقه است. پارک گیونهای، رییسجمهور کره جنوبی در پی انتقادهای شدید از دولت وی به دلیل اتهام به تبانی با چوی سونسیل، مشاور غیر دولتی جنجال برانگیزش، به سختی جایگاه خود را در کاخ ریاستجمهوری حفظ کرده است.
خبرگزاری الجزیره در گزارشی به قلم جی. برکشایر میلر نوشت، بسیاری در کره جنوبی رییسجمهور را به داشتن روابط نامناسب با مشاور غیر دولتی متهم کردهاند. این اتهامات در هفتههای گذشته و در پی افشاسازیهای تدریجی و بیشتر معاملات چوی سونسیل، تشدید شدند.
اگرچه رییسجمهور کره جنوبی اتهامات وارده را کاملا رد کرده است، اما برخی از این اتهامات عبارتند از: ایجاد دسترسی برای چوی به اطلاعات و اسناد دولتی محرمانه و موافقت رییسجمهور با مداخله دوستش در دیدارهای رسمی مقامات عالیرتبه و نفوذ و تاثیرگذاری بر تصمیمگیریهای مهم سیاسی. طبق این گزارشها، پارک گیونهای حتی پیش از سخنرانیهای مهم ریاستجمهوری هم با چوی سونسیل مشورت میکرده است. افشاگریهای اخیر در مورد اینکه چوی سون-سیل احتمالا روابط راسپوتین گونه خود با پارک گیون-های را برای کسب اطمینان از تخصیص یافتن کمکهای مالی سودآور از شرکتها و تجارتهای بزرگ کره جنوبی یا مجموعههای محلی به شماری از موسسات شخصی خود حفظ کرده است، رسواییها و فضای ناآرام موجود را تشدید کرد.
مشارکت شرکتها و تجارتهای بزرگی همانند سامسونگ و هیوندای هم ریشههای این بحران سیاسی را عمیقتر کرده و سبب شده است بسیاری در کره جنوبی پاکسازی کامل چندین دهه رابطه فاسد سیاست و تجارت را خواستار شوند. ادعا شده که شرکتها و تجارتهای بزرگ کره جنوبی تقریبا 65 میلیون دلار را به عنوان کمک و اعانه به موسسه چوی دادهاند تا از نفوذ او در کاخ ریاستجمهوری برای حفظ منافع خاص خود استفاده کنند. اکنون بسیاری از شرکتهای معتبر کره جنوبی در مظان اتهام هستند و اوایل این ماه دفاتر سامسونگ مورد حمله قرار گرفت و اکنون درخواست برای تحقیقات در مورد هیوندای مطرح شده است.
خیابانهای شهرهای گوناگون در کره جنوبی در چند هفته گذشته شاهد تجمع و تظاهرات علیه این رسوایی بود و تظاهرکنندگان بهطور عمده پارک گیون-های را به فساد و از بین بردن اعتماد ملت به دولت متهم میکردند. تظاهرکنندگان در هفتههای اخیر با درخواست استعفای پارک از مقام ریاستجمهوری در خیابانهای سئول تجمع کردند. درحقیقت اوایل این ماه، صدها هزار نفر از معترضان و تظاهرکنندگان در پایتخت کره جنوبی تجمع کرده بودند تا عزل پارک گیون-های را خواستار شوند.
میزان محبوبیت عمومی رییسجمهور کاهش شدیدی یافت و اکنون پارک گیون-های با نرخی پنج درصدی عملا هیچ محبوبیتی در میان مردمان کشورش ندارد. از آغاز رسواییها احزاب مخالف علیه رییسجمهور بسیج شده و تهدید کردهاند که استیضاح پارک گیونهای را خواستار خواهند شد و این در حالی است که هنوز 15 ماه از دوره فعالیت وی در مقام ریاستجمهوری باقی مانده است. مون جائه-این، رقیب پیشین پارک گیونهای و رییسجمهور احتمالی آتی کره جنوبی در این باره گفته است: «وی (پارک) سزاوار این است که دستگیر شود.»
سناریوهای احتمالی
سرانجام این فاجعه و وضعیت ناخوشایند در کرهجنوبی چه خواهد بود؟ با وجود درخواستهای جدی احزاب مخالف برای برکنار کردن پارک، به نظر میرسد حزب سانوری در قدرت واکنش اندکی به مداخله غیر مستقیم پارک در این رسوایی نشان میدهد. این مساله احتمال کنارهگیری پارک گیون-های در کوتاهمدت را در واکنش به فشارهای عمومی یا سیاسی از بین میبرد. پارک بهطور قطع در مورد آسیبپذیریهای قانونی که با خروج داوطلبانه از کاخ ریاستجمهوری در معرض آنها قرار میگیرد، نگرانیهایی دارد. وی تا زمانی که در سمت ریاستجمهوری باقی بماند، به اتهام فساد مورد محاکمه قرار نخواهد گرفت.
شاید یکی از دلایل عمده حزب حاکم برای خودداری از واکنش سریع، نبود جایگزینی مناسب برای سمت ریاستجمهوری پس از استعفای ناگهانی پارک باشد. پارک گیون-های اوایل این ماه و در میانه رسواییها، هوانگ کیو-آن نخستوزیر خود را عزل کرد و کیم بیونگ -جون جایگزین وی هنوز بهطور رسمی فعالیت خود را آغاز نکرده است.
اگر پارک بخواهد استعفا بدهد، در فاصلهیی 60 روزه از اعلام استعفای وی، انتخابات برگزار خواهد شد و در این فرصت کوتاه، یافتن نامزدی مناسب برای جایگزینی وی برای حزب حاکم غیرممکن است. درحالیکه حزب سانوری سعی دارد با چربزبانی بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل متحد را برای فعالیت بهعنوان رهبر بعدی این حزب راضی کند، اما هنوز هیچ نشانهیی دال بر اینکه دیپلمات ارشد جهانی که به زودی سازمان ملل را ترک خواهد کرد، علاقهیی به ورود به نزاع سیاسی آن هم در این شرایط نابهسامان داشته باشد، دیده نمیشود.
بهطور مشابه، برای پیشبرد هرگونه تلاشی برای استیضاح پارک به رای موافق دوسوم پارلمان کره جنوبی نیاز است. احزاب مخالف در حال حاضر چنین اکثریتی را در مجمع ملی ندارند و هنوز نتوانستهاند نمایندگان حزب سانوری را به حمایت از تهدید استیضاح راضی کنند. پارک تاکنون موفق شده است از مشکلات عمده در داخل حزب جلوگیری کند، اما اگر بحران تشدید شود و حزب احساس کند که انتخاب دیگری به غیر از برکناری وی ندارد، شرایط به کلی تغییر خواهد کرد.
درمجموع میتوان گفت، این رسوایی داخلی درسی بزرگ برای کره جنوبی بود که برای سالهای طولانی بر حفظ روابط بهشدت نزدیک میان منافع سیاسی و تجاری-شرکتی اصرار میورزید. در عین حال، رسواییها در کره جنوبی به لطف پیشرفت عصر دیجیتال خیلی سریع به حسن شهرت سئول در خارج هم آسیب زد، بهویژه اینکه بحران به شرکتهای معتبر کرهیی هم کشیده شد و حالا مدتی طول میکشد تا کره جنوبی بتواند مشکلات را در داخل حل کند و فضای سیاسی این کشور بار دیگر جان تازهیی بگیرد.