برچسب - بودجه

با وجود فشاری که مصرف بنزین به مخارج دولتی وارد می‌کند افزایش قیمت بنزین در ایران مساله‌ای بسیار پیچیده و سیاسی شده است و کم‌تر کسی علاقه دارد درباره آن- مخصوصا درباره افزایش قیمتش- صحبت کند.

امام علي عليه‌السّلام فرموده‌اند: «رحِم‌الله ُ امرءً عرف قدرهُ و لم يتعد طورهُ؛ خداوند، رحمت كند كسي را كه قدر خويش را بشناسد و از حدّ خود درنگذرد.» اين عبارات جاودان از بيان مردي است كه همواره انسان را توصيه به تعادل و توازن كرده است. اين نگه داشتن حد، مي‌تواند تفاسير مختلفي داشته باشد، براي كسبه و پيشه‌وران مي‌تواند در معناي انجام كار درست و توجه به تخصص و مهارت معنا دهد.

بر اساس قوانین پنج‌ساله پنجم و ششم توسعه درصدی از عواید فروش نفت و گاز باید به صندوق توسعه ملی تخصیص یابد. این میزان پیش از این ۲۰ تا ۳۰ درصد و در سال جاری ۴۰ درصد بود.

معاون سازمان برنامه و بودجه گفت: مجوز برداشت ۱۳۰ هزار میلیاردی از صندوق توسعه ملی صادر شده است.

جلسات كميسيون تلفيق بودجه ۱۴۰۳ براي بررسي جزييات بخش اول لايحه بودجه از روز دوشنبه هفته جاري و با از اتمام مهلت پنج روزه كميسيون‌ها براي رسيدگي به پيشنهادهاي نمايندگان شروع مي‌شود.

گفت‌وگوهاي تحليلي درباره تناقضات، ابهامات و پرسش‌ها در خصوص بودجه ۱۴۰۳ همچنان در فضاي عمومي جامعه و محافل تخصصي ادامه دارد. مردم به دنبال آنند متوجه شوند با اين بودجه وضعيت معيشت و دخل و خرج آنها چه مي‌شود، تحليلگران و كارشناسان هم مي‌خواهند با واكاوي رديف‌ها، احكام و تصميمات بودجه ‌اي تصويري از وضعيت شاخص‌هاي اقتصادي در سال آينده به دست بياورند. اما شخصا چند نكته كلي در مورد بودجه 1403 دارم كه به نظرم بد نيست درباره ابعاد و زواياي گوناگون آن بحث و تبادل نظر شود.

تاريخ بودجه ‌نويسي در ايران به نخستين دوره مجلس بازمي‌گردد، زماني كه صنيع‌الدوله بر كرسي رياست تكيه زد و ناصرالملك به عنوان وزير ماليه اولين بودجه را تنظيم كرد. جالب اينكه نخستين بودجه ايران نيز كسري معادل پنج ميليون ريال داشت و در آخرين بودجه تقديمي دولت اين كسري بودجه حدود پنج همت برآورد شده است.

علي رغم وعده‌هايي كه مجلس يازدهم و دولت سيزدهم در خصوص رفع ناترازي‌هاي اقتصادي و بودجه ‌اي كشور داده بودند با گذشت 4سال از عمر مجلس يازدهم و بيش از 2سال از عمر دولت سيزدهم، نه تنها حركتي به سمت كاهش ناترازي‌ها صورت نگرفته بلكه در برخي حوزه‌ها به حجم مشكلات افزوده شده است.

نمايندگان مجلس شوراي اسلامي در جلسه علني روز چهارشنبه به بررسي كليات لايحه اصلاحيه بودجه ۱۴۰۳ پرداختند. نمايندگان مجلس شوراي اسلامي بعد از استماع نظرات موافقان و مخالفان كليات لايحه بودجه با ۱۵۴ راي موافق، ۶۰ راي مخالف و ۵ راي ممتنع از مجموع ۲۲۲ نماينده حاضر در مجلس با كليات لايحه اصلاحيه بودجه ۱۴۰۳ موافقت كردند. با توجه به تصويب كليات، لايحه بودجه به كميسيون تلفيق براي بررسي جزييات آن ارجاع شد.

سرانجام كليات بودجه سال 1403 توسط دولت راهي بهارستان شد؛ در ادامه به‌رغم تاييد بودجه در كیمسيون‌هاي مرتبط، صحن علني كليات بودجه 1403 را رد كرد. اظهارنظرها و ديدگاه‌هاي مختلفي درباره چرايي ردشدن كليات بودجه مطرح شد اما واقع آن است كه بودجه سال آينده كل كشور هم از همان مشكلات و نارسايي‌هايي رنج مي‌برد كه بودجه ‌هاي قبلي گرفتار آن بودند.

كميسيون تلفيق لايحه بودجه ۱۴۰۳ در جلسه امروز خود كليات لايحه اصلاحيه بودجه را تصويب كرد. كميسيون تلفيق لايحه بودجه ۱۴۰۳ در جلسه امروز خود به بررسي كليات لايحه اصلاحيه بودجه سال آينده پرداخت و آن را تصويب كرد.

به گفته رييس پليس راهنمايي و رانندگي، در حالي كه ۴٧ درصد وسايل نقليه كشور در سن فرسودگي قرار دارند و طبعا يكي از عوامل جدي آلودگي هوا و تصادفات و تلفات جاده‌اي به شمار مي‌روند، 11 درصد از بودجه كشور صرف تصادفات مي‌شود و اين ميزان تلفات و خسارات به معني اثرگذاري منفي تصادفات جاده‌اي در رشد اقتصاد به ميزان 7 درصد است.

سرانجام كليات بودجه سال 1403 توسط دولت راهي بهارستان شد؛ در ادامه علي‌رغم تاييد بودجه در كمیسيون‌هاي مرتبط، صحن علني كليات بودجه 1403 را رد كرد. اظهارنظرها و ديدگاه‌هاي مختلفي درباره چرايي ردشدن كليات بودجه مطرح شد اما واقع آن است كه بودجه سال آينده كل كشور هم از همان مشكلات و نارسايي‌هايي رنج مي‌برد كه بودجه ‌هاي قبلي گرفتار آن بودند. به عبارت روشنتر، بودجه سال آينده هم در امتداد بودجه سال‌هاي گذشته است و من شخصا هيچ تفاوت ماهوي در بودجه نمي‌بينم.

همانطور كه پس از رد شدن كليات بودجه از سوي نمايندگان مجلس قابل پيش بيني بود، دولت در برابر خواسته نمايندگان براي تغيير جدي در لايحه بودجه ايستاد و رييس سازمان برنامه و بودجه با جملاتي تند به انتقادات نمايندگان پاسخ داد. به اين ترتيب، در شرايطي كه نمايندگان به دنبال آن بودند با اعلام ايستادگي در برابر سياست‌هاي غلط خود را مجزا از مشكلات اقتصادي معرفي كنند، اين‌بار دولت شمشير را از رو بست و اعلام كرد در شرايطي كه نمايندگان به دنبال گران كردن انرژي هستند، دولت در برابر اين خواسته ايستاده و معتقد است كه رشد اقتصادي را مي‌توان بدون نياز به گراني پوشش داد، موضوعي كه در آستانه رسيدن به زمستان 1402، رابطه ميان دو قوه را با ابهاماتي جديد مواجه مي‌كند.

در پي مخالفت مجلس شوراي اسلامي با كليات بخش اول لايحه بودجه ۱۴۰۳ كل كشور سازمان برنامه و بودجه طي اطلاعيه‌اي اعلام كرد: 

يكي از اصلي‌ترين موضوعاتي كه در سال‌هاي گذشته همواره در اين روزها از سال محل بحث بوده بحث نهايي كردن بودجه و اختلاف‌نظرها ميان دو قوه است. از سويي دولت تاكيد دارد كه با توجه به محدوديت‌ها نمي‌تواند منابع را افزايش بدهد و از سوي ديگر مجلس نيز بر همين موضوع صحه مي‌گذارد كه مردم نياز به حمايت دارند و نمي‌توان بدون نهايي كردن برنامه براي مشكلات بودجه را تاييد كرد

«نمايندگان مجلس به بررسي بخش اول لايحه بودجه ۱۴۰۳ پرداختند و با آن مخالفت كردند. نمايندگان مجلس بعد از استماع نظرات موافقان و مخالفان كليات لايحه بودجه با ۹۱ راي موافق، ۱۲۷ راي مخالف و ۱۰ راي ممتنع از مجموع ۲۳۶ نماينده حاضر در مجلس با كليات لايحه بودجه ۱۴۰۳ مخالفت كردند. طبق گفته رييس مجلس دولت بايد ظرف ۷ روز اصلاحاتي در بخش اول لايحه بودجه اعمال كرده و مجددا لايحه را به مجلس ارايه كند.

غفلت از توسعه اقتصادي دريا محور در طي دهه‌ها و سال‌هاي گذشته به معناي بي‌توجهي به بخش عظيمي از ظرفيت‌هاي اقتصادي ايران بوده است. كارشناسان همواره ضمن يادآوري لزوم توسعه اين بخش از اقتصاد به ويژه توسعه سواحل بكر شمال درياي عمان، آنها را نسبت به پيامدهاي مثبت سرمايه‌گذاري در اقتصاد دريا ترغيب كرده‌اند.

يك كارشناس حوزه سياست‌گذاري اقتصادي توضيح داد: براي اولين‌بار شاهد هستيم كه دولت از خير درآمدهاي نفتي گذشته است و گام‌هاي اساسي در راستاي كاهش اتكا به نفت را در بودجه 1403 مدنظر قرار داده است. اين روند در تحقق افزايش درآمدهاي مالياتي از طريق مبارزه با فرار مالياتي اقدام درستي است كه دولت به فكر درآمدهاي جايگزين مانند ماليات به جاي درآمدهاي نفتي است.

رييس‌جمهوري پس از ارائه بودجه به مجلس 20 ويژگي را در خصوص بودجه برشمرد كه موضوعاتي چون عدم وابستگي به نفت، فقدان كسري بودجه ، تراز كردن ناترازي‌ها، توجه به سرمايه‌گذاري مهار رشد نقدينگي، هدايت نقدينگي به سمت توليد، كاهش تورم، اصلاح ساختار، تشكيل حساب واحد خزانه و... ازجمله اين موارد هستند.