تعداد کل تعاونیها در کشور تا پایان سال ۱۳۹۱ برابر با ۸۲هزار و ۴۰۸ فقره بود و روز به روز بر تعداد آنها افزوده شده است و در همین راستا هم شاهد افزایش فعالیتشان هستیم تا جایی که امروز 2.5 میلیارد دلاری صادرات از محل تعاونیها داشتیم. شرکت تعاونی مشارکتی است که عدهیی از افرادی که همصنف یا تناسبی مشابه دارند برای دستیابی به منافع مشترک گردهم میآیند و در حقیقت بههم کمک میکنند و برای تهیه مسکن یا خرید مایحتاج یا کسب اعتبار و وام تعاونی درست میکنند، سرمایه معینی را درمیان میگذارند و دستهجمعی مشکل را حل میکنند. در واقع اعضای شرکت در کنار یکدیگر، جمعیتی کوچک را پدید میآورند که به عنوان مثال در تهیه کالاهای مورد نیاز اعضا، با جمعآوری پول جزیی که هر عضو میپردازد کالای مورد احتیاج اعضا را از دست اول خریداری و به همان قیمت تمام شده یا سود خیلی جزیی به اعضا میفروشد و به این طریق واسطههای غیرضروری در کسب و تجارت و صاحبان اینگونه مشاغل کاذب حذف میشوند. در شرکت تعاونی ممکن است، اعضا دارای سرمایه و سهم یکسان از سود نداشته باشند اما هرعضو بدون توجه به درصد سهامش، یک رای دارد و نسبت سهام به رای وجود ندارد. در
واقع تعاونی، متکی به اعضاست نه به سرمایه.
بنابراین گزارش، در ایران قانون بخش تعاونی در سال ۱۳۷۰ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. ماده اول این قانون، اهداف بخش تعاونی سیستم اقتصادی ایران را برشمرد که از آن جمله جلوگیری از کارفرمای مطلق شدن دولت، اشتغالزایی، قرار دادن وسایل کار در اختیار کسانی که قادر به کارند ولی وسایل کار ندارند، پیشگیری از تمرکز و تداول ثروت، پیشگیری از انحصار، احتکار، تورم، اضرار به غیر بود. در دهه 80 و اوایل ۱۳۹۰ با اجرایی و تبیین اصل ۴۴ قانوناساسی در خصوصیسازی بخشهای دولتی، تعاونیها به عنوان مهمترین و لایقترین بخش خصوصی در این واگذاری مورد توجه قرار گرفتند و مزایای بسیاری را به خود اختصاص دادند. شرکتهای تعاونی همچنین از مزایای معافیتهای مالیاتی در برخی از انواع تعاونیها برخوردارند.
این گزارش میافزاید: این شرکتهای مشارکتی با افزایش توان خود در سالهای اخیر توانستهاند فرصتهای شغلی جدید را ایجاد کنند تا جایی که در سه سال فعالیت دولت یازدهم (95-1392) تعداد 16هزار و 777 تعاونی در کشور تاسیس شد که توانست 359هزار و 7نفر فرصت شغلی برای جویندگان کار ایجاد کند و در حال حاضر هم شاهد صادرات 2.5میلیارد دلاری تعاونیها هستیم.
در این باره به نقل از سیدحمید کلانتری، معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی نوشته است: «امسال صادرات تعاونیها از مرز 2.5میلیارد دلار عبور میکند. اقتصاد مقاومتی به معنای اقتصاد تعاونمحور است. تلاش ما این است که بخش تعاون را از گمنامی خارج کنیم و این بخش در عرصههای اقتصاد، تولید، صنعت، کشاورزی و خدمات فعالتر شود. توسعه تعاملات شبکهیی و گسترش بازار و برند، از اهداف راهبردی ما در بخش تعاون است؛ همچنین در برگزاری نمایشگاهها هم زمینه همکاری و توسعه تعاونیها را فراهم میکنیم.»
یادآور میشود: تعداد کل تعاونیها در کشور تا پایان سال 1391 برابر با 82 هزار و 408 فقره بود. در سال 1392 تعداد 6 هزار و 927 تعاونی، سال 1393 چهار هزار و 46 تعاونی و سال 94 چهار هزار و 250 تعاونی در کشور تاسیس شد.