مقدار توليد گاز كشور مشخص است
مديرعامل شركت ملي گاز ايران با تأكيد بر اينكه مقدار توليد گاز كشور مشخص است، گفت: موضوع تأمين انرژي كشور تنها به توليد محدود نميشود، بلكه مديريت مصرف، تنوعبخشي به سبد سوخت و اصلاح سياستهاي گذشته نقش تعيينكنندهاي در پايداري شبكه انرژي ايفا ميكنند.
مديرعامل شركت ملي گاز ايران با تأكيد بر اينكه مقدار توليد گاز كشور مشخص است، گفت: موضوع تأمين انرژي كشور تنها به توليد محدود نميشود، بلكه مديريت مصرف، تنوعبخشي به سبد سوخت و اصلاح سياستهاي گذشته نقش تعيينكنندهاي در پايداري شبكه انرژي ايفا ميكنند.
به گزارش ايسنا، سعيد توكلي،مديرعامل شركت ملي گاز امروز در يك گفتوگوي تلويزيوني با اشاره به اينكه هماكنون با آرايش مصرف زمستاني، حدود ۸۵۰ تا ۸۶۰ ميليون مترمكعب در روز گاز به شبكه سراسري كشور تزريق ميشود، بيان كرد: اين عدد نشان ميدهد كه ايران در جايگاه سومين توليدكننده گاز خشك در جهان قرار دارد. با اين حال، با ورود به فصل زمستان، مصرف بخش خانگي، تجاري و صنايع جزء از حدود ۴۳۵ ميليون مترمكعب در روز به اعدادي بهمراتب بالاتر افزايش مييابد؛ بر اساس آمار ديروز، اين مصرف به حدود ۶۷۰ ميليون مترمكعب رسيده است. وي با بيان اينكه در چنين شرايطي، ناگزير هستيم براي ساير بخشهاي مصرفي محدوديتهايي اعمال كنيم، افزود: اگر كل سبد انرژي كشور را صرفاً مبتني بر گاز در نظر بگيريم و بخواهيم به همه متقاضيان بهطور كامل گاز تحويل دهيم، با ناترازي حدود ۳۰۰ ميليون مترمكعب مواجه ميشويم؛ در هيچ جاي دنيا تمامي بخشهاي مصرفكننده صرفاً با گاز تغذيه نميشوند. مديرعامل شركت ملي گاز ايران، تنوع پايين سبد سوخت را يكي از اشكالات اساسي نظام انرژي كشور دانست و تصريح كرد: ايران جزو معدود كشورهايي است كه بيش از ۷۲ تا ۷۳ درصد سبد انرژي آن توسط گاز طبيعي تأمين ميشود. در فصل زمستان، با افزايش مصرف بخش خانگي، تجاري و صنايع جزء تا حدود ۶۷۰ ميليون مترمكعب در روز، سه مصرفكننده عمده ديگر باقي ميمانند، همانند نيروگاهها، صنايع بزرگ و مصارف عملياتي وزارت نفت براي توليد. طبيعتاً در فصل زمستان، با مديريت سوختي كه از ابتداي سال در وزارت نفت انجام ميشود، تلاش بر اين است كه گاز اين بخشها نيز بهصورت حداقلي و پايدار تأمين شود. توكلي با اشاره به اينكه در فصل تابستان گاز بيشتري به نيروگاهها تحويل داده ميشود تا همزمان با آن، همكاران ما در حوزه پالايش و پخش بتوانند مخازن سوخت مايع نيروگاهها را تكميل كنند، گفت: نتيجه اين سياست آن است كه در فصل زمستان، با افزايش سهم مصرف خانگي و تجاري، مقدار گاز تحويلي به نيروگاهها مانند فصل گرم نخواهد بود و نيروگاهها ناگزير به استفاده از سوخت مايع ميشوند. وي با يادآوري اينكه البته اين موضوع مختص ايران نيست و در بسياري از كشورهاي دنيا نيز همين الگوي جايگزيني وجود دارد، ادامه داد: تفاوت در اين است كه در كشور ما سوخت مايع عمدتاً شامل نفتگاز و نفتكوره است، در حالي كه در برخي كشورها مانند چين، حدود ۵۸ تا ۶۰ درصد سبد سوخت نيروگاهها از زغالسنگ تأمين ميشود؛ نكته مهم اين است كه در اين كشورها، نيروگاههاي با سوخت آلاينده در مناطقي جانمايي شدهاند كه اثرات آلودگي آنها به سمت مراكز پرجمعيت هدايت نميشود. مديرعامل شركت ملي گاز ايران با تأكيد بر اينكه مقدار توليد گاز كشور مشخص است و اولويت نخست، تأمين گاز بخش خانگي، تجاري و صنايع جزء قرار است، گفت: اولويت بعدي، تأمين نيروگاههاست كه براي پايداري شبكه برق كشور ضروري است. مازاد بر اين دو بخش، در اختيار صنايع بزرگ و مصارف عملياتي قرار ميگيرد. در واقع، حلقههاي اين زنجيره به يكديگر متصل هستند، اما متأسفانه برخي سياستگذاريهاي نادرست در سالهاي گذشته سبب شده اين حلقهها بهدرستي در كنار هم قرار نگيرند. توكلي با بيان اينكه در فصول گرم سال امكان ذخيرهسازي گسترده گاز وجود ندارد، اظهار كرد: يكي از اتفاقهاي مثبت امسال اين بود كه حجم ذخيرهسازي گاز نسبت به پارسال حدود ۲۰ درصد افزايش يافت. وي با اشاره به اينكه موضوع تأمين انرژي كشور صرفاً به توليد محدود نميشود، بلكه مديريت مصرف، تنوعبخشي به سبد سوخت و اصلاح سياستهاي گذشته، نقش تعيينكنندهاي در پايداري شبكه انرژي ايفا ميكنند، گفت: در حوزه انرژي با دو بخش اصلي مواجه هستيم، بخش توليد و بخش مصرف. در اين ميان، يك شاخص بسيار مهم و استاندارد در سطح بينالمللي وجود دارد كه متأسفانه در كشور ما وضع مطلوبي ندارد و آن شاخص شدت مصرف انرژي است؛ متأسفانه ايران در صدر كشورهايي قرار دارد كه شدت مصرف انرژي در آنها رو به افزايش بوده است. مديرعامل شركت ملي گاز ايران ادامه داد: حتي اگر فرض كنيم توليد گاز كشور به هر ميزان افزايش يابد و از جايگاه سومين توليدكننده گاز جهان به جايگاه دوم برسيم، اما تغييري در بخش مصرف، مديريت، بهينهسازي و ارتقاي بهرهوري انرژي صورت نگيرد، عملاً مشكل حل نميشود. توكلي به راهكارهاي اساسي در حوزه مديريت مصرف گاز اشاره و تأكيد كرد: به عنوان مثال، در بخش خانگي، مقررات ملي ساختمان بهويژه مبحث ۱۹، بهطور مشخص بر بهينهسازي مصرف انرژي تأكيد دارد. هماكنون حدود ۷۰ درصد گازي كه به ساختمانها تحويل داده ميشود صرف گرمايش فضا ميشود؛ اين رقم بسيار قابل توجه است. وي با بيان اينكه با رعايت مجموعهاي از اقدامهاي به ظاهر ساده، اما بسيار موثر، ميتوان صرفهجويي قابل توجهي ايجاد كرد، تصريح كرد: اقدامهايي مانند استفاده از عايقهاي مناسب در كف، ديوارها و سقف ساختمان، انتخاب تجهيزات گرمايشي با راندمان بالا، استفاده از پنجرههاي دوجداره و نصب صحيح آنها و از همه مهمتر، رعايت درجه آسايش حرارتي است. در بسياري از كشورهاي دنيا كه شرايط آب و هوايي مشابه ايران دارند، دماي آسايش در بازه ۱۸ تا ۲۱ درجه سانتيگراد تعريف شده و بهطور جدي رعايت ميشود. معاون وزير نفت با يادآوري اينكه در بخش صنعت نيز از مرحله طراحي اوليه تا خريد تجهيزات، بايد به بهرهوري انرژي توجه شود، گفت: تجهيزاتي كه در صنايع مورد استفاده قرار ميگيرند بايد داراي برچسب انرژي مناسب و راندمان بالا باشند. اين مساله در صنايعي مانند سيمان، فولاد، پتروشيمي و حتي در نيروگاهها اهميت دوچندان دارد؛ واقعيت اين است كه نيروگاهها و صنايع مشابه در بسياري از كشورهاي دنيا، با اين سطح از مصرف انرژي، فعاليت نميكنند. اگر بهدنبال حل ريشهاي مساله انرژي در كشور هستيم، تمركز صرف بر افزايش توليد كافي نيست، بلكه اصلاح الگوي مصرف، ارتقاي بهرهوري و پايبندي به استانداردهاي فني و مقرراتي، شرط اساسي عبور از وضع كنوني است. توكلي با اعلام اينكه حدود ۸۰ درصد مصرف گاز كشور در فصل زمستان مربوط به بخش خانگي، تجاري و صنايع جزو است، بيان كرد: تنها راه مديريت موثر اين وضع، تمركز بر مديريت مصرف در بخش خانگي است. بهطور مشخص، كاهش تنها ۲ درجه سانتيگراد از دماي محيط منازل ميتواند صرفهجويي معادل توليد ۲ فاز ميدان گازي پارس جنوبي ايجاد كند. وي يكي از اقدامهاي مهم شركت ملي گاز ايران را بهينهسازي موتورخانهها دانست و افزود: تاكنون حدود ۱۱۴ هزار موتورخانه در سراسر كشور بهينهسازي شده كه حدود ۵۰ درصد آنها مربوط به دستگاههاي دولتي است؛ بهينهسازي موتورخانهها شامل اقدامهايي مانند نصب عايق، نصب رسوبگير، تنظيم مشعل و اصلاح عملكرد كلي سيستم گرمايشي است. موتورخانهها در بسياري از ساختمانها بهطور كلي مورد غفلت قرار گرفتهاند، در حالي كه طبق قانون هواي پاك و استانداردهاي موجود، موتورخانههاي دستگاههاي دولتي ملزم به بازديدهاي دورهاي هستند. به همين دليل، همكاران ما در شركتهاي گاز استاني، بر اساس مصوبات هيات وزيران، بازديدهاي ميداني و حتي سرزده از موتورخانهها انجام ميدهند. مديرعامل شركت ملي گاز ايران با تأكيد بر اينكه ناترازي انرژي در كشور، ناشي از كمبود توليد نيست، بلكه عمدتاً ريشه در مصرف ناصحيح و غيربهينه در بخشهاي صنعت، نيروگاهها و بخش خانگي و تجاري دارد، ادامه داد: مهمتر از همه، ميزان گازي است كه بهدليل هدررفت، عملاً از چرخه بهرهوري خارج ميشود. نكته مهم ديگر اين است كه حدود ۷۷ درصد منابع توليد گاز كشور در جنوب و عمدتاً در مناطق فراساحلي، يعني در دريا، قرار دارد، در حالي كه بيشترين مصرف در نيمه شمالي كشور اتفاق ميافتد. همين موضوع، فرآيند توليد، انتقال و توزيع گاز را بسيار پيچيده و پرهزينه ميكند. توكلي با بيان اينكه همكاران ما در شركت ملي نفت هر سال تلاش ميكنند توليد گاز غني را افزايش دهند، اما اين افزايش توليد مستلزم سرمايهگذاريهاي بسيار سنگين است، تصريح كرد: همين ميزان افزايش توليد را ميتوان با كاهش تنها يك تا ۲ درجه سانتيگراد در دماي منازل جبران كرد. براي واحدهايي كه از پكيج استفاده ميكنند نيز، تنظيم دماي پكيج در بازه ۵۰ تا ۶۰ درجه سانتيگراد كاملاً كفايت ميكند. نكته جالب اينجاست كه اين تغيير، هيچ خللي در سبك زندگي يا رفاه خانوارها ايجاد نميكند و همچنان گرمايش مطلوب تأمين ميشود. وي با اشاره به اينكه امسال مصوبهاي از سوي هيات وزيران ابلاغ شده كه مبتني بر اسناد بالادستي است و تحت عنوان كارورهاي انرژي تعريف ميشود، گفت: كارور انرژي به اين معناست كه يك واسطه تخصصي ميان شركت ملي گاز ايران و مصرفكننده نهايي قرار ميگيرد. هر ميزان كاهش مصرفي كه در بخشهاي مختلف، بهويژه بخش خانگي و تجاري محقق شود، اين كارور انرژي آن صرفهجويي را شناسايي و مديريت ميكند و امكان تخصيص همان ميزان گاز صرفهجويي شده به بخشهاي مولد اقتصاد را فراهم ميسازد. مديرعامل شركت ملي گاز ايران با بيان اينكه اين انرژي در بخشهاي مولد به توليد كالا، توسعه صنعتي و خلق ارزش اقتصادي اختصاص مييابد، اظهار كرد: اين رويكرد همزمان چند پيامد مثبت دارد، از يك سو سبب افزايش توليد و رشد اقتصادي ميشود، از سوي ديگر بهرهوري انرژي را ارتقا ميدهد و در عين حال به كاهش آثار منفي زيست محيطي نيز كمك ميكند. توكلي با اشاره به اينكه مديريت مصرف داراي دو مسير اصلي است، بيان كرد: مسير نخست، راهكارهاي فرهنگي و اقناعسازي است، يعني خود مصرفكنندگان به اين باور برسند كه هر ميزان صرفهجويي در مصرف انرژي ميتواند به خلق ارزش افزوده، افزايش توليد و تقويت بخشهاي مولد اقتصاد منجر شود و نبايد انرژي بهصورت خام و غيربهينه مصرف شود. وي مسير دوم را اجراي دقيق اسناد بالادستي و مقررات الزامآور دانست و گفت: در اين زمينه، مقررات ملي ساختمان، بهويژه مبحث ۱۹، نقش بسيار مهمي دارد. همچنين دستگاهها و نهادهايي كه مسووليت نظارت و اجراي اين مقررات را بر عهده دارند، بايد اين الزامها را بهصورت جدي پيادهسازي كنند. خوشبختانه امروز بسياري از بخشها به اين درك رسيدهاند كه اگر اين مقررات در سمت مصرف بهدرستي اجرا شود، ميتوان مقادير قابل توجهي از انرژي را ذخيره و آزاد كرد و اين منابع را به بخشهاي ديگر اقتصاد اختصاص داد. معاون وزير نفت با بيان اينكه در حوزه صنعت نيز كاهش مصرف و افزايش بهرهوري انرژي به عنوان يك الزام جدي مطرح است، افزود: ما يك سند بالادستي مهم تحت عنوان شوراي عالي انرژي داريم كه در آن تصريح شده برخي صنايع، مانند صنعت سيمان، موظفند هر سال حداقل ۲ درصد افزايش بهرهوري انرژي داشته باشند. نكته مهم ديگر، تعيين خط مبنا براي مصرف انرژي است كه آن هم در اسناد بالادستي پيشبيني شده و در برخي بخشها، از جمله گلخانهها مصداق پيدا ميكند. توكلي با اشاره به اينكه مديريت مصرف در كوتاهترين زمان ممكن، بيشترين اثرگذاري و بازدهي را دارد، تأكيد كرد: البته اين بهمعناي ناديده گرفتن افزايش توليد نيست، افزايش توليد نيز همزمان در دستور كار وزارت نفت قرار دارد، اما اين مسير نيازمند سرمايهگذاريهاي بسيار سنگين است. توكلي با اعلام اينكه خوشبختانه از پارسال تاكنون، حتي در شمال كشور و در شبكههاي سرشاخهاي، هيچ مورد قطعي گاز در بخش خانگي و تجاري نداشتهايم و اين نتيجه مديريت يكپارچه و دقيق وزارت نفت و تلاشهاي همكاران ماست، گفت: حدود ۴۱ هزار كيلومتر خطوط لوله فشار قوي در كشور وجود دارد و ۹۵ ايستگاه تقويت فشار، گاز را به سراسر كشور منتقل ميكنند.
