روي ديگر رشد بورس
صعود شاخصها همچنان ادامه دارد و بازار قلههاي جديد را فتح ميكند، اين موضوع درحالي است كه بسياري از كارشناسان عقيده دارند كه رشد شاخص بيش از رشد قيمت سهام است و طي روزهاي گذشته سهام كمي از شاخص عقب مانده و به نوعي تصويرهاي بازار چندان هماهنگ نيست.
صعود شاخصها همچنان ادامه دارد و بازار قلههاي جديد را فتح ميكند، اين موضوع درحالي است كه بسياري از كارشناسان عقيده دارند كه رشد شاخص بيش از رشد قيمت سهام است و طي روزهاي گذشته سهام كمي از شاخص عقب مانده و به نوعي تصويرهاي بازار چندان هماهنگ نيست. در معاملات روزهاي اخير، شاخص كل بورس تهران با اتكا به رشد نمادهاي بزرگ و اثرگذار، به مسير افزايشي خود ادامه داد. اما همزمان، بررسي ساير نماگرهاي بازار تصوير متفاوتي را ارايه ميدهد؛ تصويري كه از ناهمگوني رشد در كليت بازار حكايت دارد.شاخص هموزن، كه نماينده دقيقتري از وضعيت عمومي نمادهاست، نتوانست همگام با شاخص كل حركت كند. اين واگرايي بار ديگر اين واقعيت را برجسته كرد كه رشد بازار، فراگير و همهجانبه نيست و بخش بزرگي از سهام، بهويژه در صنايع كوچك و متوسط، همچنان با ترديد و احتياط معامله ميشوند. بررسي تركيب معاملات شاخص كل طي روزهاي اخير نشان ميدهد كه بار بر دوش تعداد محدودي از نمادهاي بزرگ و شاخصساز قرار داشت. اين نمادها، كه عمدتاً در گروههاي كالامحور و دلاري متمركز هستند، توانستند اثر مثبتي بر شاخص كل بگذارند و آن را در محدوده مثبت حفظ كنند. در مقابل، در بسياري از نمادهاي ديگر بازار، از جمله صنايع ريالي و شركتهايي با ارزش بازار متوسط و كوچك، روند معاملات چندان اميدواركننده نبود. اين تفاوت رفتاري باعث شده برخي تحليلگران، رشد بورس را بيشتر شاخصمحور تا بازارمحور ارزيابي كنند.
دلار؛ محرك قديمي بازار
يكي از مهمترين متغيرهاي اثرگذار بر روند بورس در ماههاي اخير، افزايش نرخ دلار و تثبيت آن در سطوح بالا بوده است. اين عامل، بهويژه براي شركتهاي صادراتمحور و دلاري، چشمانداز سودآوري را تقويت كرده و زمينهساز رشد قيمت سهام اين گروهها شده است. اما در معاملات اين روز نيز اين پرسش مطرح بود كه تا چه اندازه رشد فعلي بازار، بهطور مستقيم از دلار تغذيه ميكند و تا چه حد اثر اين متغير قبلاً در قيمتها پيشخور شده است. بسياري از نمادهاي دلاري، پيشتر رشدهاي قابل توجهي را تجربه كردهاند و اكنون در سطوحي معامله ميشوند كه ادامه صعود آنها نيازمند تحقق واقعي سود در گزارشهاي مالي است. يكي از مهمترين شاخصهايي كه ميتواند به تشخيص واقعي يا غيرواقعي بودن رشد بازار كمك كند، جريان پول حقيقي است. بررسي معاملات چند روز اخير نشان ميدهد اگرچه در برخي نمادهاي خاص ورود نقدينگي حقيقي مشاهده شد، اما در مجموع، پول حقيقي رفتاري محتاطانه و ناپايدار داشت. اين مساله بيانگر آن است كه بخش بزرگي از سهامداران خرد، با وجود رشد شاخص كل، همچنان نسبت به آينده بازار اطمينان كامل ندارند. تجربه نشان داده است كه رشدهاي پايدار بورس، معمولاً با ورود گسترده و مداوم پول حقيقي همراه ميشود؛ عنصري كه فعلاً در بازار قدرت لازم را پيدا نكرده است.
خوشبيني مشروط معاملهگران
رفتار معاملهگران در معاملات روزهاي اخير، تصوير روشني از فضاي رواني بازار ارايه ميدهد. در نيمه ابتدايي بازار، تقاضا در نمادهاي بزرگتر افزايش يافت و جو مثبتي شكل گرفت؛ اما با نزديك شدن به ساعات پاياني معاملات، فشار عرضه بيشتر شد و بسياري از نمادها با عقبنشيني خريداران مواجه شدند. اين رفتار نشان ميدهد معاملهگران، بهويژه در كوتاهمدت، بهشدت محافظهكار شدهاند و تمايل دارند پس از كسب سود، سريعتر از بازار خارج شوند. چنين رفتاري معمولاً زماني رخ ميدهد كه بازار نسبت به ادامه مسير صعودي خود مطمئن نيست. در شرايط فعلي، نگاهها بيش از هر زمان ديگري به گزارشهاي عملكرد شركتها دوخته شده است. گزارشهاي فصلي ميتوانند نقش داور نهايي را ايفا كنند و مشخص سازند كه آيا قيمتهاي فعلي سهام، با سودآوري واقعي شركتها همخواني دارد يا خير.اگر گزارشهاي منتشرشده نتواند انتظارات مثبت بازار را برآورده كند، اين احتمال وجود دارد كه بورس وارد فاز اصلاح شود؛ اصلاحي كه ميتواند بهصورت زماني يا قيمتي رخ دهد. در مقابل، گزارشهاي قوي و فراتر از انتظار ميتواند به تثبيت قيمتها و تداوم رشد كمك كند.
ارزشگذاري؛ بازار در لبه تعادل
بررسي نسبتهاي ارزشگذاري نشان ميدهد اگرچه نميتوان كل بازار را در وضعيت حبابي توصيف كرد، اما در برخي نمادها و صنايع، نسبت P/E به سطوحي رسيده كه جذابيت خريد را كاهش ميدهد. اين مساله بهويژه در نمادهايي كه با موج نقدينگي رشد كردهاند، بيشتر به چشم ميخورد. در چنين شرايطي، بازار نيازمند زمان براي هضم رشدهاي اخير است؛ زماني كه ميتواند با توقف موقت روند صعودي يا نوسانات محدود همراه باشد تا قيمتها با واقعيتهاي بنيادي هماهنگ شوند. آنچه از معاملات ميتوان دريافت، حضور همزمان دو احساس متضاد در بازار است؛ از يك سو اميد به ادامه رشد، و از سوي ديگر ترس از اصلاح. اين دوگانگي باعث شده بازار رفتاري نوساني و انتخابي داشته باشد.سهام بنيادي، بزرگ و شفاف، همچنان مورد توجه قرار دارند، اما ساير نمادها با كمبود تقاضاي پايدار روبهرو هستند. اين روند ميتواند نشانه ورود بازار به مرحلهاي جديد باشد؛ مرحلهاي كه در آن، انتخاب سهم اهميت بيشتري از جهت كلي بازار پيدا ميكند. بورس اكنون در نقطهاي ايستاده كه بايد بين تداوم صعود يا اصلاح كوتاهمدت يكي را انتخاب كند. متغيرهاي كلان مانند نرخ ارز و تورم انتظاري، همچنان از بازار حمايت ميكنند، اما در مقابل، ريسك پيشخور شدن اخبار، ضعف نقدينگي حقيقي و احتياط معاملهگران، موانعي جدي بر سر راه ادامه رشد محسوب ميشوند. برآيند معاملات روزهاي اخير نشان ميدهد رشد بورس را نميتوان كاملاً غيرواقعي يا صرفاً هيجاني دانست. بازار از محركهاي مشخصي برخوردار است، اما در عين حال، بخشي از اين محركها پيشتر در قيمت سهام منعكس شدهاند.در چنين شرايطي، بورس بيش از آنكه آماده يك جهش شتابان ديگر باشد، نيازمند تثبيت، ارزيابي گزارشها و بازگشت اعتماد پول حقيقي است. ادامه مسير صعودي بازار، نه با تكرار اخبار مثبت، بلكه با تحقق واقعي سودآوري شركتها امكانپذير خواهد بود.
بازار از دريچه معاملات
شاخص كل بورس تهران در پايان معاملات شنبه (۲۹ آذر) ۹۳ هزار و ۴۹۹ واحد مثبت شد و به تراز ۳ ميليون و ۸۶۰ هزار واحد رسيد. شاخص هم وزن نيز با رشد ۲۲ هزار و ۷۲۷ واحدي، قله يك ميليون و ۷۰ هزار واحدي را فتح كرد. نمادهاي فارس و فملي در مجموع ۲۰ هزار واحد شاخص را رشد دادند. نمادهاي داترا، وبملت، وتجارت، خودرو، خساپا، فملي و شستا پُرتراكنشترين نمادهاي معاملات بودند.ارزش كل بورس تهران به رقم ۱۱.۵ هزار همت افزايش يافت. ارزش معاملات روز اخير ۲۳۱.۶ همت و ارزش معاملات خُرد ۱۵.۵ همت بود. خالص پول حقيقي ورودي به بازار ۲۱۳۵.۶ ميليارد تومان، صندوقهاي سهامي ۴۲۵.۷ ميليارد تومان، ۵۰ شركت بزرگ حدود ۹۰۰ ميليارد تومان و صندوقهاي اهرمي ۷.۶ ميليارد تومان بود اما از صندوقهاي درآمد ثابت ۲۹۴۴.۷ ميليارد تومان و صندوقهاي طلا ۹۴۰.۰ ميليارد تومان (تا زمان تنظيم خبر) پول حقيقيها خارج شد. ۹۶ درصد بازار سبزپوش و ۷۰۴ نماد مثبت و ۴ درصد سرخ پوش و ۳۴ نماد منفي بود.
ميزان ورود پول حقيقيها به گروههاي مختلف: شيميايي (پتروشيمي ها) ۳۸۰.۳ ميليارد تومان، فلزات اساسي ۳۱۵.۱ ميليارد تومان، فرآورده نفتي ۱۷۸.۹ ميليارد تومان، بانكها ۱۷۷.۶ ميليارد تومان، خودروييها ۱۷۲.۱ ميليارد تومان، حمل و نقل ۱۲۲.۷ ميليارد تومان و سيمانيها ۱۲۱.۸ ميليارد تومان. بيشترين ميزان ورود پول حقيقي به نماد تاپيكو با ۱۷۷.۲ ميليارد تومان و بيشترين ميزان خروج نقدينگي حقيقيها از نماد واميد با ۹۶.۶ ميليارد تومان اتفاق افتاد.در اين روز شاخص فرابورس با رشد ۶۳۰ واحدي به تراز ۳۲ هزار و ۴۷۰ واحد صعود كرد.
