سقوط دوباره بيتكوين
نوسانهاي شديد بيتكوين در آغاز دسامبر بار ديگر توجه بازارهاي جهاني را به سمت بزرگترين رمزارز دنيا جلب كرده است؛ جايي كه تركيبي از نقدينگي پايين، فشار فروش الگوريتمي و خروج سرمايه از صندوقهاي سرمايهگذاري، قيمت اين دارايي ديجيتال را تا محدوده ۸۶ هزار دلار پايين كشيده و نگاهها را متوجه مسير پيشروي آن در هفتههاي آتي كرده است.
نوسانهاي شديد بيتكوين در آغاز دسامبر بار ديگر توجه بازارهاي جهاني را به سمت بزرگترين رمزارز دنيا جلب كرده است؛ جايي كه تركيبي از نقدينگي پايين، فشار فروش الگوريتمي و خروج سرمايه از صندوقهاي سرمايهگذاري، قيمت اين دارايي ديجيتال را تا محدوده ۸۶ هزار دلار پايين كشيده و نگاهها را متوجه مسير پيشروي آن در هفتههاي آتي كرده است. بيتكوين بار ديگر به سطحي از نوسان شديد بازگشته است؛ در ابتداي ماه دسامبر ۲۰۲۵، قيمت آن با افت محسوسي مواجه شد كه توجه بسياري از سرمايهگذاران و تحليلگران را جلب كرد. اين كاهش - همانطور كه در تحليل مطرحشده توسط برخي كارشناسان گفته شده است - ممكن است بيش از آنكه بازتابي از تغيير ساختاري در بازار باشد، ناشي از مكانيزمهاي معاملاتي الگوريتمي و نقدينگي پايين باشد. طي روزهاي آغازين دسامبر، بيتكوين به زير ۸۶-۸۸ هزار دلار سقوط كرد. مايكل ون د پوپ در تحليل خود اين افت را «جاري شدن جريانهاي خودكار معاملاتي، نقدينگي ضعيف و بازآزمايي يك منطقه مقاومت مهم» دانست. بر اساس ديدگاه وي، اين نوسان ماهيتاً الگوريتمي و سيستمي است نه علامتي از فروپاشي بنيادين بازار. در اين چارچوب، كاهش شديد نقدينگي - نتيجه خروج تأمينكنندگان نقدينگي پس از رويدادهاي مهم ماههاي قبل - باعث شده حتي سفارشهاي فروش با حجم متوسط، تأثير قابلتوجهي بر قيمت بگذارند. بنابراين، اين سقوط قيمت را بايد نوعي ريزش «مايل به تشديد» قلمداد كرد: زماني كه بازار تحت فشار نقدينگي باشد، حتي فشار فروش نه چندان سنگين ميتواند واكنش قوي در قيمت ايجاد كند. در چنين شرايطي، رفتار خودكار (Algorithmic trading) تشديدكننده نوسان است: وقتي سيستمها به صورت خودكار سفارشهاي فروش را روانه بازار ميكنند، بدون وجود خريداران كافي، قيمت به سرعت پايين ميآيد- و همانطور كه مايكل وند پوپ تحليل كرده، اين دقيقاً آن چيزي است كه بازار در آغاز ماه دسامبر تجربه كرد. در حال حاضر قيمت بيتكوين حوالي ۸۶ هزار دلار است. اين قيمت، نسبت به هفتهها و ماههاي گذشته، كاهش قابل توجهي را نشان ميدهد. براي مثال، در نوامبر - ماهي كه معمولاً براي بيتكوين با نوسان همراه بود - اين رمزارز حدود ۱۶.۷ درصد از ارزش خود را از دست داده است (به نقل از گزارش بازار) . در عين حال، تلاشهايي براي بازگشت به سطح ۹۰ هزار دلار صورت گرفت، اما فشار فروش مجدداً قيمت را به سطح كنوني سوق داد. احساسات بازار در حال حاضر متمايل به «ريسكگريزي» (risk-off) است؛ سرمايهگذاران ترجيح ميدهند داراييهاي پرريسك مثل رمزارزها را كنار بگذارند. چنين جوي باعث ميشود نقدينگي وارد نشود و تقاضا براي خريد كاهش يابد. خروج سرمايه از صندوقهاي قابل معامله بيتكوين (ETF) نيز يكي از نشانههاي اين روند است. اگر نگاهمان را بازتر كنيم، تاريخ قيمت بيتكوين نشاندهنده نوسانهاي بزرگ، رشدهاي ناگهاني و سپس كاهشهاي شديد بوده است - روندي كه اغلب با دورههاي هيجان، پذيرش بيشتر، بحرانهاي مالي يا تغييرات اقتصادي جهاني همزمان بوده است. يكي از عوامل بنيادين تأثيرگذار بر قيمت بيتكوين - از جمله عرضه، تقاضا، گردش (velocity) پول و تقاضاي سفتهبازانه- در مطالعات اقتصادي و آماري نيز مورد توجه بوده است. بر اساس يكي از اين مطالعات، تقاضاي تراكنش و تقاضاي سفته-بازي تأثير معنيداري بر قيمت بيتكوين دارند. از سوي ديگر، فرآيند استخراج بيتكوين نيز بر عرضه آن تأثير ميگذارد و با كاهش پاداش استخراج (مثلاً پس از Halving) و كندتر شدن انتشار بيتكوينهاي جديد، عرضه محدودتر ميشود - امري كه بهطور بالقوه ميتواند از نظر نظري قيمت را افزايش دهد. با اين حال، در شرايطي كه تقاضا كم يا نقدينگي پايين باشد - حتي با عرضه محدود - قيمت تحت فشار قرار ميگيرد. وضعيت كنوني بازار كريپتو دقيقاً بازتاب همين تضاد است: سمت عرضه تحت كنترل نسبي است اما سمت تقاضا و نقدينگي با ضعف مواجه است؛ نتيجه اين تعادل (يا بهتر است بگوييم عدم تعادل) كاهش قيمت و افزايش نوسان است. تحليلگران با نگاه به تركيب عوامل بازار معتقدند كه بيتكوين ممكن است در هفتههاي پيشرو مجدداً سطح مقاومت مهمي را بيازمايد. اگر اين مقاومت شكسته شود، سناريوي صعود تا كانالهاي بالاتر محتمل است. اين نگاه تا حدودي مبتني بر انتظارات نسبت به تحركات نهادي (مانند صندوقها)، بازگشت نسبي نقدينگي و همچنين احتمال تعديل سياستهاي پولي در سطح جهاني است. با اين همه، شرايط بازار فعلي و ريسكهاي كلان - از جمله احساسات ريسكگريز سرمايهگذاران، تحولات احتمالي اقتصاد جهاني، و خروج سرمايه از بازار رمزارزها - همچنان چالشبرانگيز هستند. در چنين شرايطي، محتاط ماندن و تحت نظر گرفتن سطوح حمايت كليدي (مثلاً محدوده ۸۰ هزار دلار) اهميت دارد. برخي تحليلگران همين ناحيه را به عنوان حمايت مهم پيشبيني كردهاند. علاوه بر اين، اگر ورودي نقدينگي جديد (مثلاً از طريق ETFها يا سرمايهگذاران تازه) رخ ندهد، احتمال ريزش بيشتر نيز وجود دارد. بنابراين، بيتكوين در كوتاهمدت با دو مسير احتمالي روبروست: صعود محتمل در صورت شكستن مقاومت و بازگشت تقاضا - يا ادامه نزول با فشار نقدينگي و خروج سرمايه. بيتكوين در آغاز دسامبر ۲۰۲۵، شاهد كاهش قيمتي بود كه اگرچه تند و قابلتوجه بود، اما به نظر ميرسد ناشي از عواملي مقطعي و ساختاري (الگوريتم معاملات، نقدينگي پايين، اصلاح بازار) باشد - نه فروپاشي بنيادين بازار رمزارزها. قيمت فعلي (~۸۶,۴۶۵ دلار) اگرچه نسبت به ماهها و هفتههاي گذشته افت داشته، اما با توجه به ماهيت نوساني بيتكوين، اين كاهش قابلتفسير است. آينده نزديك بيتكوين بستگي دارد به بازگشت نقدينگي، ورود سرمايهگذاران جديد، و شكستن سطوح مقاومت مهم. اگر اين عوامل با هم همراه شوند، احتمال بازگشت قيمت به كانالهاي بالاتر وجود دارد؛ اما در نبود اين شرايط، احتمال ادامه روند نزولي نيز دور از ذهن نيست. در نتيجه، براي سرمايهگذار يا علاقهمند به بيتكوين، كنش موثر در اين دوره به معني نظارت دقيق بر نواحي حمايت/مقاومت، سنجش نقدينگي بازار، و تحليل دقيق رفتار جريانهاي سرمايه (نهادي يا فردي) است. در پايان ميتوان گفت افت اخير بيتكوين بيش از آنكه نشانهاي از ضعف بنيادي باشد، بازتابي از شرايط شكننده نقدينگي و رفتار الگوريتمي بازار است. تجربه سالهاي گذشته نشان داده كه بيتكوين در دورههاي مشابه توانسته با بازگشت تقاضا و ورود سرمايه جديد، مقاومتهاي مهم را دوباره بيازمايد. با اين حال، ادامه فشار فروش و نبود جريان ورودي قدرتمند ميتواند مسير قيمت را به سوي سطوح حمايتي پايينتر سوق دهد. بنابراين، رصد دقيق جريان سرمايه، رفتار صندوقهاي ETF و حجم معاملات در هفتههاي پيشرو، براي تحليل مسير بعدي اين رمزارز ضروري است.
