سلامت سفره مردم و امنيت خيابان‌ها در خطر جدي
جلسه ديروز (27 آبان) شوراي شهر تهران، صحن شورا را به ميدان طرح چندين چالش اساسي شهري تبديل كرد؛ چالش‌هايي كه از سلامت محصولات كشاورزي در ميادين ميوه و تره‌بار تا بحران مديريت آب، ضعف ايمني بازار تهران، رشد نگران‌كننده حوادث رانندگي و معضل ورود گسترده موتورسيكلت‌ها به خطوط ويژه را در بر مي‌گرفت.
جلسه ديروز (27 آبان) شوراي شهر تهران، صحن شورا را به ميدان طرح چندين چالش اساسي شهري تبديل كرد؛ چالش‌هايي كه از سلامت محصولات كشاورزي در ميادين ميوه و تره‌بار تا بحران مديريت آب، ضعف ايمني بازار تهران، رشد نگران‌كننده حوادث رانندگي و معضل ورود گسترده موتورسيكلت‌ها به خطوط ويژه را در بر مي‌گرفت. آمارهاي ارايه‌شده در اين جلسه تصوير تكان‌دهنده‌اي از وضعيت مديريت شهري پايتخت ترسيم كرد: تنها در هفت ماه نخست امسال، تعداد قربانيان تصادفات تهران نسبت به سال گذشته ۴۷ درصد افزايش يافته و از ۳۵۳ نفر به ۵۱۷ نفر رسيده است؛ به‌گونه‌اي كه ۱۶۲ عابر پياده، ۲۰۵ موتورسوار و ۶۰ راننده و سرنشين خودرو جان خود را از دست داده‌اند. همزمان، ضعف در زيرساخت‌هاي نظارتي نيز آشكار است؛ به‌طور مثال بر اساس گزارش رسمي ارايه‌شده در شورا، ۹۸ درصد دوربين‌هاي كنترل سرعت تهران در ماه‌هاي گذشته خاموش بوده‌اند. در حوزه سلامت غذايي نيز، پس از انجام بيش از دو هزار آزمايش تنها در نيمه نخست سال، مشخص شد ۲۴ محصول كشاورزي به دليل مشكلات كيفي ممنوع‌الورود به ميادين تره‌بار شده‌اند. مجموعه اين آمارها نشان مي‌دهد تهران نه صرفاً درگير مشكلات روزمره، بلكه گرفتار تعلل‌هاي ساختاري و عقب‌ماندگي‌هايي است كه سال‌ها انباشته شده و اكنون خود را به شكل بحران‌هاي همزمان بروز مي‌دهند.
بازگشت به دغدغه‌اي كه سال‌ها فراموش شد
در بخشي از جلسه، طرح «كنترل كيفيت محصولات كشاورزي و فرآورده‌هاي غذايي در ميادين ميوه و تره‌بار» با حداكثر آرا به تصويب رسيد؛ طرحي كه به ظاهر تازه اما در واقع يادآور برنامه‌اي قديمي است. مهدي چمران، رييس شوراي شهر، با اشاره به سابقه اين طرح گفت: اين برنامه در دوره سوم مطرح شد و به‌طور موقت نيز كارهايي انجام مي‌شد؛ هشدارهاي جدي نيز به وزارت بهداشت و جهاد ضروري است. به گزارش ايسنا، او تأكيد كرد كه راه‌اندازي آزمايشگاه مستقل ضرورتي ندارد و مي‌توان از توان آزمايشگاه‌هاي معتبر استفاده كرد. مهدي پيرهادي نيز يادآور شد كه سازمان ميادين بايد با آزمايشگاه‌هاي رسمي وزارتخانه‌ها همكاري كند و افزود: سلامت كالاها مد نظر است و بايد محصولاتي كه در سازمان ميادين ارايه مي‌شود تأييديه سلامت داشته باشند، بايد از ورود محصولاتي كه سموم بالايي دارند، جلوگيري كنند. مهدي بابايي، ديگر عضو شوراي شهرتهران گفت: ما بدون تأييديه سلامت نمي‌توانيم محصولي صادر كنيم؛ اما متأسفانه براي شهروندان اين دغدغه‌مندي وجود ندارد. او يادآور شد كه تجربه عرضه محصولات ارگانيك در زمان قاليباف به دليل حواشي به نتيجه نرسيد. نقطه اوج بحث، سخنان مديرعامل سازمان مديريت ميادين، مهدي بختياري‌زاده بود؛ كسي كه پرده از سال‌ها توقف آزمايش محصولات برداشت: قرار بر اين شد كيفيت محصولات آزمايش شود كه اين اقدام تا سال ۱۳۹۵ ادامه يافت اما از آن پس هيچ محصولي آزمايش نشد و سلامت به حاشيه رفت. از ۱۴۰۱ روند پايش از سر گرفته شده و بيش از دو هزار آزمايش در نيمه اول امسال انجام شده است. نكته قابل توجه، ممنوعيت ورود محصولات مشكل‌دار بود: ۲۴ محصول را ممنوع‌الورود كرديم تا شركت موردنظر ايرادات را برطرف كند. اين موضوع نشان مي‌دهد مشكلات سلامت محصولات نه احتمالي بلكه واقعي و در ابعاد گسترده است. همين نكته اهميت تصويب طرح را دوچندان مي‌كند؛ طرحي كه اگر به مرحله اجرا برسد، مي‌تواند نخستين گام نظام‌مند در حفاظت از سلامت تغذيه شهروندان باشد.
فشار زيرساختي بر شهري تشنه
پيرهادي در ادامه تذكر خود از كاهش شديد بارندگي و بحران تابستان آينده گفت و تأكيد كرد: تمام استان‌ها با كاهش بارندگي مواجه هستند، نگراني ما براي تابستان سال آينده است. او با انتقاد از سياست‌گذاري‌هاي گذشته، از پيشرفت كند پروژه‌هاي تصفيه‌خانه‌ها انتقاد كرد؛ پروژه‌هايي كه طبق گفته او ۱۶ تصفيه‌خانه و ۱۲۸ كيلومتر لوله‌گذاري را شامل مي‌شود اما هنوز كامل نشده‌اند. با وجود اين، بودجه اين حوزه جهشي بي‌سابقه داشته است: بودجه حوزه آب از ۳۹ ميليارد تومان به پنج هزار ميليارد تومان رسيده است. در تحليل اين سخنان، مي‌توان گفت تهران، شهري با كمربند سبز گسترده و مصرف آب سنگين، بدون تصفيه‌خانه‌ها در آستانه بحراني زيست‌محيطي قرار دارد. انتقال فشار از منابع آب زيرزميني به تصفيه‌خانه‌ها راه‌حل پايدار است؛ اما روند فعلي نشان مي‌دهد تا رسيدن به نقطه مطلوب فاصله زيادي باقي است.
ايمني بازار تهران
بابايي، رييس كميته ايمني شورا، نسبت به توقف جلسات ايمني بازار تهران در استانداري هشدار داد: برنامه اقدام مشترك دولت و شهرداري تهيه شده است، اما مدتي است همين جلسات استانداري هم برگزار نمي‌شوند. بازار تهران با بافت قديمي، سيم‌كشي‌هاي فرسوده، انبارهاي اشتعال‌زا و تراكم جمعيتي بالا، يكي از نقاط پرخطر پايتخت است. توقف جلسات ايمني به‌معناي تعويق تصميماتي است كه جان هزاران كسبه و شهروند را تحت تأثير قرار مي‌دهد. اين هشدار نشان مي‌دهد همكاري بين‌سازماني، اگرچه بر كاغذ تعريف شده، در عمل هنوز پايدار نيست.
تهران به «ميدان جنگ» شبيه شده است
بخش مهمي از جلسه به بحران تصادفات اختصاص داشت؛ بحراني كه آمار آن تكان‌دهنده است. سيدجعفر تشكري‌هاشمي صراحتاً گفت: در هفت‌ماهه اول امسال، تعداد فوت‌شدگان نسبت به سال گذشته ۴۷ درصد افزايش پيدا كرده و از ۳۵۳ نفر به ۵۱۷ نفر رسيده است. اين آمار به‌تنهايي كافي است تا مساله به عنوان بحران ملي در نظر گرفته شود. او ادامه داد: اينجا نه غزه است، نه سودان و نه ميدان جنگ، اما روزانه سه نفر در تهران بر اثر حوادث رانندگي كشته مي‌شوند. واكنش‌ها به حادثه اخير بزرگراه چمران نيز تند بود. حادثه‌اي كه در آن، ورود موتورسيكلت‌ها به خط ويژه منجر به مرگ يك نفر شد. تشكري‌هاشمي تأكيد كرد كه اين «اولين حادثه نيست» و از خاموش بودن گسترده دوربين‌ها انتقاد كرد: بر اساس گزارش سازمان بازرسي كل كشور، تنها ۲ درصد از دوربين‌هاي كنترل سرعت تهران روشن بوده و ۹۸ درصد خاموش بودند. اگرچه اكنون تعداد دوربين‌هاي فعال به ۹۵ عدد رسيده، اما اين رقم براي شهري با ده‌ها بزرگراه كافي نيست. او همچنين از تأخير ۵۰ دقيقه‌اي آمبولانس‌ها پرده برداشت و گفت: چطور مي‌توان گفت يك ساعت صبر كن تا آمبولانس برسد؟ اگر اورژانس كمبود خودرو دارد، بايد به آنها كمك كنيم. او پيشنهاداتي جدي نيز مطرح كرد؛ از جمله منع جابه‌جايي كارگران با وانت و خلع يد پيمانكاران متخلف، و الزام به آموزش شركت‌هاي موتوري. مهدي چمران نيز اين نگراني‌ها را تكميل كرد و گفت: خطوط ويژه انگار براي موتورسواري شده است، خود شهرداري ۱۶۰ كارت ويژه براي كارمندانش دارد و اين كار صحيح نيست.اين سخنان نشان مي‌دهد حتي ساختارهاي دروني شهرداري نيز به تخلف دامن مي‌زنند.
نشانه‌هايي از يك مديريت چندپاره
مرور جلسه روز گذشته شوراي شهر تصويري روشن از بحران‌هاي همزمان و ريشه‌دار تهران ارايه مي‌دهد. سلامت محصولات كشاورزي رها شده و حجم زيادي از محصولات آلوده در بازار وجود دارد. بحران آب و تأخير در تكميل تصفيه‌خانه‌ها، فضاي سبز پايتخت را تهديد مي‌كند و جلسات ايمني بازار تهران، كه قرار بود هماهنگي دستگاه‌ها را تضمين كند، برگزار نمي‌شود. تصادفات شهري با رشد ۷۰ درصدي، موتورسيكلت‌ها به عامل اصلي بي‌نظمي و حادثه تبديل شده‌اند و كمبود تجهيزات اورژانس جان شهروندان را تهديد مي‌كند. پيام روشن اعضاي شورا اين است كه تهران قرباني فقدان هماهنگي، ضعف نظارت و اجراي ناقص برنامه‌هاست. تصويب طرح‌ها و تخصيص بودجه تنها زماني معنا مي‌يابد كه به اجرا برسد؛ وگرنه بحران‌هاي امروز مي‌توانند به فاجعه‌هاي فردا تبديل شوند.
