فرمان شاخص بورس در دست دو نهاد
در هفته اخير بازار سرمايه چهره‌اي متفاوت از خود نشان داده؛ نه فروشنده‌اي كه با فشار سهم‌ها را به پايين بكشد و نه خريداراني كه با قدرت وارد شوند، اما آنچه مشهود است، افزايش درگيري نقدينگي پس از انتشار گزارش‌هاي مالي است.
در هفته اخير بازار سرمايه چهره‌اي متفاوت از خود نشان داده؛ نه فروشنده‌اي كه با فشار سهم‌ها را به پايين بكشد و نه خريداراني كه با قدرت وارد شوند، اما آنچه مشهود است، افزايش درگيري نقدينگي پس از انتشار گزارش‌هاي مالي است. معاملات با چهره‌اي متعادل و مثبت دنبال مي‌شوند و به نظر مي‌رسد بازار در حال آماده‌سازي براي يك حركت بزرگ‌تر در واكنش به تورم است. درواقع، تورم به عنوان مهم‌ترين سيگنال اقتصادي، نقش كليدي در شكل‌گيري انتظارات صعودي ايفا مي‌كند. ادامه روند تورمي، به‌ويژه در غياب سياست‌هاي انقباضي موثر، مي‌تواند سرمايه‌ها را از بازارهاي كم‌ريسك به سمت سهام سوق دهد و شاخص را به محدوده ۴ ميليون واحد نزديك كند. اين سناريو، با توجه به رفتار اخير بازار و واكنش به اخبار خوراك پتروشيمي‌ها، بيش از پيش محتمل به نظر مي‌رسد.در آستانه نيمه دوم سال ۱۴۰۴، بازار سرمايه ايران در وضعيتي ايستاده كه نه با فشار فروش مواجه است و نه با موج پرقدرت خريد؛ اما زير پوست معاملات، نشانه‌هايي از تغيير ديده مي‌شود. تورم، كه تا همين چند ماه پيش تهديدي براي معيشت خانوارها تلقي مي‌شد، حالا به يكي از محرك‌هاي اصلي رشد بازار سهام بدل شده است. در غياب سياست‌هاي انقباضي موثر، سرمايه‌گذاران به‌تدريج دارايي‌هاي مولد را جايگزين گزينه‌هاي نقدي مي‌كنند و شاخص بورس را به محدوده ۴ ميليون واحد نزديك مي‌سازند. اين روند، اگر با اصلاحات ساختاري و تصميمات اقتصادي هدفمند همراه شود، مي‌تواند نقطه عطفي براي بازار باشد- نقطه‌اي كه در آن سياست‌هاي بانك مركزي و وزارت اقتصاد نه‌فقط نقش تنظيم‌گر، بلكه نقش محرك و جهت‌دهنده را ايفا خواهند كرد.سعيد جهاني كارشناس بورس ضمن تاييد اين موضوع كه خبرهاي تورمي در بازار موثر است، گفت: همچنين خبر حذف هاب‌هاي اروپايي از فرمول نرخ خوراك پتروشيمي‌ها، كه با دستور مستقيم رييس‌جمهور همراه بود، يكي از محرك‌هاي اصلي بازار در روزهاي اخير بوده است. اين تصميم، اگر در بودجه سال آينده تثبيت شود، مي‌تواند هزينه توليد را كاهش داده و حاشيه سود شركت‌ها را بهبود بخشد عاملي كه در كنار گزارش‌هاي ميان‌دوره‌اي و ماهانه، مي‌تواند موتور رشد بازار را روشن نگه دارد.وي با اشاره بر اينكه تورم نقطه به نقطه ۵ درصدي مهر ماه منجر به افزايش قيمت كالاها شده است، افزود: از سوي ديگر، گزارش‌هاي مهرماه نيز نويدبخش‌اند. نبود قطعي برق، ثبات نسبي در نرخ ارز و حذف برخي موانع توليد، زمينه‌ساز انتشار گزارش‌هايي قوي‌تر از ماه‌هاي قبل شده‌اند. اين گزارش‌ها، به‌ويژه در نمادهاي كوچك و متوسط، مي‌توانند نقش مكملي در تقويت روند صعودي ايفا كنند.جهاني با بيان اينكه هم‌اكنون نگراني‌هايي نيز وجود دارد، گفت: كاهش تعداد كدهاي فعال حقيقي و حقوقي در نزديكي سقف‌هاي قبلي، نشان مي‌دهد كه بازار براي عبور از اين سطوح نيازمند محرك‌هاي قوي‌تر و اخبار بنيادي‌تر است. صرفاً اتكاي به جو رواني يا سياست‌هاي مقطعي نمي‌تواند بازار را به سطوح بالاتر هدايت كند؛ آنچه نياز است، گزارش‌هاي سودآور، اصلاحات ساختاري و تصميمات اقتصادي با پشتوانه اجرايي است. البته نمي‌توان به اثر تورم بر بازار سهام نيز بي‌توجه بود.اين كارشناس گفت: بازار در نقطه‌اي ايستاده كه مي‌تواند به سرعت به سمت قله‌هاي جديد حركت كند، به‌ويژه اگر تورم همچنان پابرجا بماند و دولت مسير اصلاحات اقتصادي را با جديت دنبال كند. شاخص ۴ ميليون واحد، ديگر يك رويا نيست؛ بلكه مقصدي است كه با تركيب تورم، گزارش‌هاي قوي و اصلاحات ساختاري، مي‌تواند در دسترس قرار گيرد.وي تاكيد كرد: ادامه مسير بازار سرمايه در نيمه دوم سال ۱۴۰۴، بيش از هر زمان ديگري به سياست‌هاي پولي و مالي دولت گره خورده است. در شرايطي كه تورم همچنان به عنوان محرك اصلي بازار عمل مي‌كند، جهت‌گيري‌هاي بانك مركزي و وزارت اقتصاد مي‌تواند نقش تعيين‌كننده‌اي در تثبيت يا تشديد روند صعودي شاخص ايفا كند.
تاثير سياست پولي بر بازار سهام
از منظر سياست پولي، اگر بانك مركزي در نيمه دوم سال به سمت كنترل نقدينگي از طريق افزايش نرخ بهره يا محدودسازي پايه پولي حركت كند، احتمالاً بخشي از جريان نقدينگي از بازار سهام خارج شده و به سمت بازارهاي كم‌ريسك‌تر مانند سپرده‌هاي بانكي يا اوراق دولتي هدايت خواهد شد. اين سناريو مي‌تواند موجب كاهش شتاب رشد شاخص شود، به‌ويژه اگر هم‌زمان با آن، سياست‌هاي انقباضي در حوزه اعتبارات نيز اعمال شود. اما در نقطه مقابل، اگر بانك مركزي با هدف حمايت از توليد و بازار سرمايه، سياست‌هاي تسهيلگرانه‌تري اتخاذ كند مانند حفظ نرخ بهره در سطوح پايين، تزريق نقدينگي هدفمند يا كنترل نرخ ارز در محدوده‌اي قابل پيش‌بيني بازار سهام مي‌تواند از اين فضا بهره‌برداري كرده و مسير صعودي خود را با قدرت بيشتري ادامه دهد. به‌ويژه در شرايطي كه تورم همچنان بالا باقي بماند، دارايي‌هاي مولد مانند سهام جذاب‌تر از گزينه‌هاي نقدي خواهند بود.شايان محمدي كارشناس بورس در گفت‌وگو با خبرنگار بازار با تاكيد بر اينكه در حوزه سياست مالي نيز، عملكرد وزارت اقتصاد در نحوه تأمين كسري بودجه، تعيين‌كننده است، گفت: اگر دولت تصميم بگيرد بخشي از كسري بودجه را از مسير عرضه‌هاي سنگين در بازار سرمايه جبران كند، بايد پيش از آن بستر لازم براي جذب اين عرضه‌ها را فراهم كند؛ از جمله تقويت اعتماد عمومي، بهبود نقدشوندگي بازار و انتشار گزارش‌هاي شفاف از شركت‌هاي دولتي. در غير اين صورت، عرضه‌هاي بزرگ مي‌توانند به فشار فروش و اختلال در روند بازار منجر شوند.وي افزود: همچنين اگر وزارت اقتصاد در نيمه دوم سال به سمت اصلاح ساختار مالي شركت‌هاي دولتي، كاهش نرخ خوراك، يا تسهيل در مقررات مالياتي حركت كند، اين اقدامات مي‌توانند به عنوان سيگنال‌هاي مثبت براي بازار تلقي شوند و موجب رشد مجدد نمادهاي بزرگ و شاخص‌ساز شوند. به‌ويژه اگر اين اصلاحات در بودجه سال ۱۴۰۵ نيز بازتاب يابد، بازار سرمايه مي‌تواند با چشم‌انداز روشن‌تري به استقبال سال آينده برود.در مجموع، نيمه دوم سال ۱۴۰۴ مي‌تواند نقطه عطفي براي بازار سرمايه باشد؛ نقطه‌اي كه در آن سياست‌هاي پولي و مالي، نه‌فقط نقش تنظيم‌گر، بلكه نقش محرك و جهت‌دهنده را ايفا مي‌كنند. اگر اين سياست‌ها با هدف تقويت توليد، كنترل تورم و حمايت از سرمايه‌گذاري طراحي شوند، شاخص بورس مي‌تواند به‌طور منطقي و با پشتوانه بنيادي، به محدوده‌هاي بالاتر برود و حتي از ۴ ميليون عبور كند. اما اگر سياست‌ها به سمت انقباض، بي‌اعتمادي يا فشار عرضه حركت كنند، بازار با چالش‌هاي جديدي مواجه خواهد شد. اكنون زمان تصميم‌سازي دقيق و آينده‌نگر است-نه براي مهار بازار، بلكه براي هدايت آن به سمت رشد پايدار و مولد.
