بارش پاييزه نصف شد
پاييز امسال در حالي از راه رسيده كه آسمان ايران همچنان در قبضه خشكي و كم‌بارشي است. نخستين ماه فصل باران، برخلاف انتظار، با آسماني صاف و زمين‌هايي ترك‌خورده آغاز شد؛ نشانه‌اي از تداوم الگوي خشكسالي در بخش بزرگي از كشور. گزارش‌هاي سازمان هواشناسي حاكي از آن است كه ميزان بارش در مهرماه نسبت به ميانگين بلندمدت، كاهش چشمگيري داشته و در برخي استان‌ها حتي به صفر رسيده است
پاييز امسال در حالي از راه رسيده كه آسمان ايران همچنان در قبضه خشكي و كم‌بارشي است. نخستين ماه فصل باران، برخلاف انتظار، با آسماني صاف و زمين‌هايي ترك‌خورده آغاز شد؛ نشانه‌اي از تداوم الگوي خشكسالي در بخش بزرگي از كشور. گزارش‌هاي سازمان هواشناسي حاكي از آن است كه ميزان بارش در مهرماه نسبت به ميانگين بلندمدت، كاهش چشمگيري داشته و در برخي استان‌ها حتي به صفر رسيده است. اين وضعيت در شرايطي رخ مي‌دهد كه بسياري از مناطق، هنوز از تابستاني داغ و بي‌بارش عبور نكرده‌اند و ذخاير سدها و منابع زيرزميني در پايين‌ترين حد خود قرار دارند. كارشناسان مي‌گويند تداوم كم‌بارشي در ماه‌هاي آينده مي‌تواند پيامدهايي جدي براي كشاورزي، تأمين آب شرب و حتي معيشت روستاييان به همراه داشته باشد. بر اساس داده‌هاي سازمان هواشناسي، ايران در سال آبي جاري تا ۱۹ مهر ۵۷.۳ درصد با كاهش بارش روبرو بوده و طي اين مدت به‌طور ميانگين ۱.۳ ميليمتر بارش دريافت كرده اين در حالي است كه ميانگين بلندمدت بارش كشوري در اين بازه زماني ۳ ميليمتر بوده است. بر اساس داده‌هاي سازمان هواشناسي طي هفت روز گذشته منتهي به ۱۹ مهرماه هيچ بارشي دريافت نشده كه اين ميزان در بلندمدت به‌طور متوسط ۱.۱ ميليمتر است.از ابتداي ماه جاري منتهي به ۱۹ مهرماه در كشور به‌طور ميانگين ۱.۳ ميليمتر بارش ثبت شده، در حالي كه ميزان آن در بلندمدت ۳ ميليمتر است. در نتيجه ۵۷.۳ درصد با كاهش بارش نسبت به بلندمدت روبرو بوده‌ايم.
آغاز سال آبي بدون بارش
سال آبي از ابتداي هر پاييز آغاز مي‌شود و تا تابستان بعد ادامه دارد. بر همين اساس، از آن‌جا كه هنوز اولين ماه پاييز به پايان نرسيده است و آمار بارش در فصل جاري و سال آبي جاري برابر با مهرماه، با كاهش ۵۷.۳ روبروست.
بارش‌هاي پاييزه در مناطق شمالي كشور، اين اميدواري را ايجاد مي‌كرد كه شايد از شدت كم بارشي، كاسته شده است اما ميانگين بارش در سطح كشور بر اساس اعداد و ارقام كاهش يافته است . علاوه بر اين آمارها نشان مي‌دهد ۱۹ استان از ابتداي مهرماه تاكنون، هيچ بارشي نداشتند. در اين ميان بر خلاف تصور بارش در استان‌هاي شمالي گيلان و مازندران نيز نسبت به ميانگين بلندمدت خود كمتر بوده است و بارش‌ها تنها در استان گلستان، با رشد ۲۹.۳ درصدي همراه بوده است. استان مازندران نيز با كاهش ۳۱.۶ درصدي بارش و گيلان با ۵۴.۴ درصد كاهش بارش روبرو بوده است.
بارندگي كمتر از حد نرمال
جدول اطلاعات پهنه‌اي بارش استان‌ها از ابتداي سال آبي جاري (اول مهرماه سال گذشته) بارندگي در ساير استان‌ها كمتر از حد نرمال بوده است و در اين زمينه اصفهان، ايلام، خراسان جنوبي، خوزستان، كهگيلويه و بويراحمد، فارس، مركزي و يزد از اندك بارشي كه در ميانگين بلندمدت داشتند هم برخوردار نشدند و كاهش ۱۰۰ درصدي بارش را تجربه كردند. البته استان همدان نيز ۹۹.۹ درصد، هرمزگان ۹۸.۹ درصد، لرستان ۹۹.۹ درصد، كرمانشاه ۹۹.۲، كرمان ۹۶.۸ درصد، كردستان ۹۹.۹ درصد، قم ۹۹.۸ درصد، قزوين ۹۷.۶ درصد، سيستان و بلوچستان ۹۳.۹ درصد، زنجان ۹۳.۳ درصد، خراسان رضوي ۹۶.۸ درصد، چهارمحال و بختياري ۹۹.۹ درصد، بوشهر ۹۹.۹ درصد، اردبيل ۹۳.۷ درصد، آذربايجان غربي ۹۹.۶ درصد و آذربايجان شرقي ۹۴.۶ درصد كاهش بارش داشته‌اند.
تهران و كاهش چشمگير بارش
استان تهران نيز از جمله استان‌هايي است كه با كم‌بارشي روبرو بوده است. در حالي كه ميانگين بارش تهران در بلندمدت ۳.۴ ميليمتر است ولي در سال آبي جاري تنها به‌طور ميانگين ۰.۵ ميليمتر بارش دريافت كرده است كه نشان‌دهنده كاهش ۸۳.۷ درصدي بارش در اين استان است. احد وظيفه ، رييس مركز ملي اقليم و مديريت بحران خشكسالي سازمان هواشناسي كشورپيش‌تر درباره پيش‌بيني هواشناسي از بارش‌هاي پاييزه اظهار كرده بود كه با احتمال قابل توجه، پاييز ۱۴۰۴ گرايش شديدي به كم بارشي دارد و تا حدودا ۲۰ مهرماه نيز بارش قابل توجهي پيش‌بيني نشده است.
آغاز بارش‌هاي پاييزي ديرتر از موعد معمول
رييس مركز ملي اقليم و مديريت بحران خشكسالي با اشاره به بارش‌هاي پاييزه‌اي كه در طي اين مدت در شمال كشور رخ داده بود نيز تاكيد كرد كه اگرچه در اولين روزهاي پاييز مناطق شمالي كشور با بارش همراه شدند اما به‌طور كلي انتظار مي‌رود كه بارش‌ها در اغلب مناطق كمتر از نرمال باشد همچنين پيش‌بيني مي‌شود كه بارش‌ها ديرتر از موعد معمول و با تأخير حدود ۱۰ تا ۱۵ روزه رخ بدهد.
بي تاثيري بارش‌ها بر روان آب ها
همچنين حميدرضا خورشيدي، مديركل هواشناسي استان تهران نيز گفته بود كه در شرايطي كه سطح آب‌هاي زيرزميني كم است حتي بارش‌هاي نرمال نيز نمي‌تواند روان‌آب‌هاي كافي ايجاد كنند. در اين شرايط بخش زيادي از بارش‌ها به سمت منابع زيرزميني جريان پيدا مي‌كند و بر همين اساس حالا كه آب‌هاي زيرزميني سطح پاييني دارد متاسفانه بارش‌ها تاثيري نخواهد گذاشت؛ نه بر سطح منابع آب زيرزميني و نه روان‌آب‌ها.
آمارها نشان مي‌دهد بارش‌هاي شمال كشور، نه تنها در اين مناطق به جز در استان گلستان، با افزايش نسبت به ميانگين بلندمدت مواجه نبوده است كه ساير مناطق با كاهش بارش روبرو بودند و اين شرايط احتمالا اثري بر شرايط آب در كشور ندارد. بر همين اساس با توجه به اين شرايط در سال جاري نيز ضروري است كه مديريت منابع و مصرف آب به‌طور جدي در دستور كار قرار داشته باشد.
