نقش دانشگاه و مهاجرت در کانادا در پرورش کارآفرینان نوآور

اکوسیستم دانشگاهی: بستری برای نوآوری و کارآفرینی

دانشگاه‌های کانادا با برنامه‌های کارآفرینی مانند انکوباتور DMZ در دانشگاه تورنتو متروپولیتن و شتاب‌دهنده Velocity در دانشگاه واترلو، فضایی برای توسعه ایده‌ها فراهم می‌کنند. بیش از ۷۰٪ استارتاپ‌های فناوری کانادا ریشه در محیط‌های دانشگاهی دارند. در سال ۲۰۲۵ بیش از ۴۰۰ هزار دانشجوی بین‌المللی در کانادا تحصیل می‌کنند که بسیاری از آنان نقش کلیدی در شکل‌گیری این استارتاپ‌ها دارند.
برنامه‌های دولتی مانند Start-up Visa به مهاجران تحصیل‌کرده اجازه می‌دهد پس از فارغ‌التحصیلی کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کنند. همکاری دانشگاه‌ها با شرکت‌های بزرگی مانند Merck و Google نیز فرصت‌های سرمایه‌گذاری و رشد را افزایش داده است.

مارتین باسری، بنیان‌گذار ApplyBoard: «دانشگاه واترلو به من و برادرانم نه تنها دانش فنی، بلکه اعتماد به نفس و شبکه‌ای از افراد هم‌فکر داد که برای راه‌اندازی ApplyBoard حیاتی بود. کانادا به دانشجویان بین‌المللی فرصت می‌دهد تا رویاهاشون رو به واقعیت تبدیل کنن.» (منبع: مصاحبه لینکدین، ۲۰۲۵)

نقش مهاجرت در تقویت کارآفرینی

مهاجرت به کانادا، به‌ویژه از طریق برنامه‌هایی مانند Express Entry و Start-up Visa، به دانشجویان بین‌المللی فرصت می‌دهد به کارآفرینان موفق تبدیل شوند. در سال ۲۰۲۵، بیش از ۴۵٪ بنیان‌گذاران استارتاپ‌های کانادایی مهاجران یا فرزندان مهاجران هستند.
نمونه بارز این روند، مارتین باسری، مهاجر ایرانی و بنیان‌گذار ApplyBoard است که با الهام از تجربه خود به عنوان دانشجوی بین‌المللی، پلتفرمی با ارزش بیش از ۳ میلیارد دلار ایجاد کرد.

یکی از ویژگی‌های مهم بازار کانادا، دسترسی آسان به آمریکای شمالی است. بسیاری از استارتاپ‌های خارجی کانادا را به‌عنوان پایگاه ورودی خود به ایالات متحده انتخاب می‌کنند. با داشتن دفتر مرکزی در تورنتو یا ونکوور، شرکت‌ها می‌توانند هم از مزایای اکوسیستم نوآور کانادا استفاده کنند و هم به بازار ۳۵۰ میلیونی ایالات متحده دسترسی پیدا کنند.

از سوی دیگر، زبان و فرهنگ چندملیتی کانادا فرصت ویژه‌ای برای استارتاپ‌های خارجی فراهم می‌کند. تیم‌هایی که از کشورهای مختلف وارد کانادا می‌شوند، به‌راحتی می‌توانند با جامعه‌ای متنوع و چندفرهنگی ارتباط بگیرند. این تنوع، نه تنها مانع فرهنگی را کاهش می‌دهد، بلکه باعث می‌شود محصولات و خدمات این استارتاپ‌ها سریع‌تر جهانی شوند.

حمایت‌های مالی و دولتی نیز نقش پررنگی دارند. برنامه‌هایی مانند Canada Business Development Bank (BDC) یا Innovative Solutions Canada سرمایه و کمک‌های بلاعوضی در اختیار استارتاپ‌های خارجی قرار می‌دهند. این منابع مالی به تیم‌های نوپا کمک می‌کند تا مرحله حساس اولیه را پشت سر بگذارند و ریسک شکست کاهش پیدا کند.

در نهایت، حضور استارتاپ‌های خارجی در کانادا موجب شکل‌گیری شبکه‌های بین‌المللی همکاری می‌شود. همکاری بین یک تیم مهاجر در تورنتو با پژوهشگران فنلاندی یا شرکای تجاری در سنگاپور، نمونه‌ای از این پیوندهای جهانی است. چنین ارتباطاتی باعث می‌شود کانادا نه فقط مقصدی برای استارتاپ‌ها، بلکه پلی میان اکوسیستم‌های نوآوری جهان باشد.

مهاجرت: سوخت نوآوری در استارتاپ‌های کانادایی

برنامه‌هایی مانند Study Permit و Post-Graduation Work Permit (PGWP) به دانشجویان اجازه می‌دهد پس از تحصیل، تا سه سال در کانادا کار کنند و ایده‌هایشان را به استارتاپ تبدیل نمایند. به عنوان مثال، استارتاپ Wayble که توسط دانشجویان مهاجر دانشگاه بریتیش کلمبیا تأسیس شد، در سال ۲۰۲۵ توانست ۱۰ میلیون دلار سرمایه جذب کند. این روند سالانه بیش از ۵ میلیارد دلار به اقتصاد کانادا می‌افزاید و شهرهایی چون تورنتو و ونکوور را به قطب‌های جهانی فناوری تبدیل کرده است.

حامد سوگیموتو بنیان گذار سوگیموتو ویزا: شبکه سازی تنها چیزی است که در زمینه استارتاپ در کانادا، کار و پیشرفت سریعتر به شما کمک می کند. در وب سامیت و دیگر رویدادهای استارتاپی اطلاعات تماس خود مانند ایمیل و لینکداین رو رد و بدل و کنید و با افراد مختلف آشنا شوید.

مثال‌های الهام‌بخش

• Wattpad، پلتفرم جهانی نویسندگی، توسط آلن لاو و ایوان یوئن – مهاجرانی از هنگ‌کنگ – در دانشگاه تورنتو تأسیس شد و امروز بیش از ۹۰ میلیون کاربر دارد.
• Inkbox، استارتاپ تتوهای موقت، توسط دانشجویان مهاجر دانشگاه واترلو راه‌اندازی شد و در سال ۲۰۲۵ به یکی از ۱۵ استارتاپ برتر کانادا تبدیل گردید.

این نمونه‌ها نشان می‌دهند که مهاجرت و تحصیل در کانادا چگونه می‌توانند به موفقیت‌های جهانی منجر شوند.

کانادا در سال‌های اخیر به یکی از مقاصد اصلی استارتاپ‌های خارجی تبدیل شده است. بسیاری از کارآفرینان از اروپا، آسیا و آمریکای لاتین، کانادا را به دلیل سیاست‌های مهاجرتی باز و حمایت‌های دولتی انتخاب می‌کنند. برنامه‌هایی مانند Global Skills Strategy و Start-up Visa به این کسب‌وکارها اجازه می‌دهند تا به‌سرعت وارد بازار شده و تیم‌های بین‌المللی خود را در کانادا مستقر کنند.

در حوزه‌های مختلف، از فین‌تک (FinTech) گرفته تا سلامت دیجیتال (Digital Health)، استارتاپ‌های خارجی توانسته‌اند با جذب سرمایه‌گذاری‌های قابل توجه، جایگاه خود را در بازار کانادا تثبیت کنند. برای مثال، چندین استارتاپ اروپایی در حوزه سلامت هوش مصنوعی، پس از انتقال به مونترال و تورنتو، موفق شدند قراردادهای بزرگی با بیمارستان‌ها و مراکز تحقیقاتی کانادایی امضا کنند.

این روند نه تنها برای خود استارتاپ‌ها سودمند است، بلکه برای اقتصاد کانادا نیز ارزش‌آفرینی می‌کند. ورود کارآفرینان خارجی، رقابت را افزایش می‌دهد، فرصت‌های شغلی جدید ایجاد می‌کند و باعث تبادل دانش میان تیم‌های بین‌المللی و استعدادهای داخلی می‌شود. نتیجه آن، رشد سریع‌تر اکوسیستم نوآوری کانادا و تبدیل شدن این کشور به یکی از هاب‌های استارتاپی جهانی است.

جاناتان پری، مدیر برنامه Start-up Visa کانادا: «دانشجویان بین‌المللی که در دانشگاه‌های کانادا تحصیل می‌کنن، یه مزیت رقابتی دارن: دسترسی به اکوسیستم استارتاپی که با حمایت دولت و دانشگاه‌ها تقویت شده. این برنامه بهشون کمک می‌کنه تا ایده‌هاشون رو به کسب‌وکارهای جهانی تبدیل کنن.» (منبع: وب‌سایت رسمی دولت کانادا، ۲۰۲۵)

چالش‌ها و فرصت‌ها

با وجود موفقیت‌ها، دانشجویان مهاجر با چالش‌هایی چون دسترسی محدود به سرمایه اولیه و پیچیدگی‌های ویزا مواجه هستند. تنها ۲۵٪ استارتاپ‌های دانشجویی به مرحله تأمین مالی می‌رسند که نشان‌دهنده نیاز به حمایت بیشتر است.
با این حال، تمرکز دانشگاه‌ها بر حوزه‌هایی مانند فناوری‌های اقلیمی و برنامه‌هایی چون Startup Canada Tour و Canada’s Next Startup Leaders Fellowship، فرصت‌های تازه‌ای برای مهاجران فراهم کرده است.

چشم‌انداز آینده

تحصیل و مهاجرت به کانادا نه تنها مسیر کسب مدرک، بلکه سکوی پرتابی برای کارآفرینی است. دانشگاه‌های پیشرو در حوزه‌هایی چون هوش مصنوعی و فناوری‌های سبز، همراه با سیاست‌های مهاجرتی انعطاف‌پذیر، کانادا را در مسیر تبدیل شدن به سیلیکون ولی شمالی قرار داده‌اند. این کشور با ترکیب تنوع مهاجران، آموزش باکیفیت و حمایت‌های دولتی، آینده‌ای روشن برای کارآفرینان نوآور ترسیم می‌کند.